Seçilmiş örten çift sistemlerin fotometrik ve tayfsal analizi
Photometric and spectroscopic analysis of selected eclipsing binary systems
- Tez No: 633255
- Danışmanlar: PROF. DR. HİCRAN BAKIŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomy and Space Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uzay Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu tezde Algol türü olarak bilinen üç sistem RS Sgr, AT Vul ve EM Boo çift yıldızları tayfsal ve fotometrik olarak çalışılmıştır. RS Sgr ve AT Vul sistemlerinin yüksek çözünürlüklü FEROS tayfları, üçüncü cisim içerdiği belirlenen EM Boo sisteminin ise orta çözünürlüklü UBT60 eShel tayfları analiz edilmiştir. Sistemlerdeki her bir bileşene ait sıcaklık (Teff) ve yüzey çekim ivmesi (log g) parametrelerini hassas bir şekilde belirlemek için tayfın bileşenlerine ayrıştırılması yöntemi ile elde edilen bileşenlere ait ayıklanmış tayflar kullanılmıştır. Ayrıca bu yöntem ile sistemlerin tayfsal yörünge parametreleri de elde edilmiştir. RS Sgr ve AT Vul sistemleri için literatürde yer alan, EM Boo sistemi için ise Akdeniz Üniversitesi, UBT bölümü, AUT25 teleskobu ile elde edilen fotometrik veriler kullanılarak ışık eğrisi analizleri yapılmıştır. Sistemlerin tayf ve fotometrik verilerinin ortak analizinden sistemlere ait duyarlı mutlak parametreleri ilk kez belirlenmiştir. Sistemlerin hesaplanan mutlak parametrelerinin teorik evrim modelleri ile denetlemesi yapılmış ve kütle aktarımı/kaybı gibi süreçlerin yıldız evrimine etkisi yapılan evrim modelleri ile ortaya konmuştur. RS Sgr sisteminde bileşenler arası kütle aktarımı nedeniyle bu sistemdeki kütle alan birinci bileşen kütlesine göre daha düşük ışıtmalı olurken kütle kaybeden ikinci bileşen sahip olduğu kütlesine göre daha büyük ışıtmalı evrim basamağında yer almaktadırlar. AT Vul sisteminde ise her iki bileşende Günes¸ element bolluğu için büyük ışıtmalı evrim basamağında bulunmaktadır. Ayrıca tayfsal analizi ile EM Boo sisteminin üçüncü bileşen içerdiği ve ayrık bir Algol türü sistem olduğu belirlenmiştir. Hassas fiziksel parametreleri belirlenen üçlü sistem EM Boo için eşyaş eğrileri oluşturularak sistemin yaşı 9.45 Milyon yıl olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, spectroscopic and photometric analysis of RS Sgr, AT Vul and EM Boo also known as Algol type binary stars were studied. High resolution FEROS spectra of RS Sgr and AT Vul systems, and the medium resolution UBT60 eShel spectra of EM Boo system, which is determined to contain the third component, were analyzed. Extracted spectra of the components were obtained by spectral disentangling method. The extracted spectra were used to precisely determine the temperature (Teff) and surface gravity acceleration (logg) parameters of each component in the systems. In addition, orbital parameters of the systems were obtained from radial velocities of components which were measured from spectra. For the RS Sgr and AT Vul systems, light curve analyzes were made using photometric data obtained from the literature and for EM Boo system using the 25-cm telescope (AUT25) at Akdeniz University. Precisely determined absolute parameters of the systems were determined for the first time from the simultaneous analysis of the spectral and photometric data of the systems. Absolute parameters of the systems were checked with theoretical evolution models and the evolution of the processes such as mass transfer/loss has been demonstrated with the evolution models. Due to the mass transfer between components in the RS Sgr system, the mass receiving primary component is less luminated than its mass, while the secondary component, which losesmass, isin thelargerluminatedevolutionstepthan its mass. In the AT Vul system, both components are in the large luminated evolutionary step for the abundance of solar elements. In addition, spectral analysis determined that EM Boo system contains a third component and it is a detached Algol type system. For the multiple system EM Boo, whose precise physical parameters were determined, the isochrone curves were calculated and the age of the system was determined as 9.45 Myr.
Benzer Tezler
- Seçilmiş bazı dışmerkezli örten çift sistemlerin fotometrik ve tayfsal analizi
Photometric and spectroscopic analysis of some selected eccentric eclipsing binaries
BERHAN SAFA AZİZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Astronomi ve Uzay BilimleriAnkara ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT YILMAZ
- Seçilmiş bazı delta Scuti bileşenli örten çift sistemlerin ışıkölçümü
Photometry of some selected the eclipsing binary systems containing delta Scuti type pulsators
TUNÇ ŞENYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Astronomi ve Uzay BilimleriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiUzay Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN SOYDUGAN
- Seçilmiş birkaç RS CVn türü aktif çift sistemin dönem değişimlerinin incelenmesi
Investigation of orbital period changes of selected some RS CVn type active binaries
ELİF KARABACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Fizik ve Fizik MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANER ÇİÇEK
- Gezegenimsi bulutsu çekirdeklerindeki örten çift yıldızlar
Eclipsing binary nuclei at the center of planetary nebulae
MELİKE AFŞAR
Doktora
Türkçe
2006
Astronomi ve Uzay BilimleriEge ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CAFER İBANOĞLU
- Probability based volumetric 'heat in-place' methods for predicting power (electricity) generation potential of liquid-dominated geothermal systems
Sıvı-egemen jeotermal sistemlerin güç (elektrik) üretim potansiyelinin olasılığa dayalı hacimsel 'yerinde depolanmış ısı potansiyeli' yöntemi ile öngörülmesi
MELEK ALTIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPetrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ONUR