Hz. Osman Dönemi: Sosyolojik bir yaklaşım
Caliph Uthman's Period: A sociological approach
- Tez No: 634197
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA TEKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 341
Özet
İslam Tarihi'nde önemli bir yer tutan ve içerisinde sosyal ve siyasal anlamda ciddi kırılmaları bulunduran Hz. Osman dönemi, tarihçiler tarafından genellikle iki döneme ayrılarak inceleme konusu yapılmıştır. Tarihçiler, Hz. Osman'ın on iki yıl süren iktidarının ilk altı yılını, huzur ve sükûnetin, birlik ve beraberliğin hâkim olduğu bir dönem olarak nitelerken, ikinci altı yıllık dönemini ise siyasi, sosyal ve ekonomik şartlara bağlı olarak toplumda huzursuzluğun ve çatışmaların kendini gösterdiği bir dönem olarak ifade etmişlerdir. Ancak şu unutulmamalıdır ki hiçbir sosyal olay aniden ortaya çıkmamakta, her sosyal olayın geçmişe dayanan bir yönü bulunmaktadır. Diğer taraftan tarihin belli bir döneminde yaşanan olayların etkileri sadece kendi dönemiyle sınırlı kalmamakta aynı zamanda geleceği de etkileyebilmektedir. Bu bağlamda Hz. Osman döneminde meydana gelen dini, siyasi, sosyal ve iktisadi olayların hem geçmişe dayanan hem de geleceğe yansıyan birçok yönü ve etkisi söz konusudur. Hz. Osman'ın iktidara geliş süreci, bir tarafta geçmişe dayanan Emevi-Hâşimi rekabetini, seçkinlerin iktidar mücadelesini içerisinde barındırırken, diğer tarafta gelecekte ortaya çıkacak siyasi ve toplumsal ayrışmalara, dini ihtilaflara ve bölünmelere zemin hazırlamıştır. Asabiyet temelli anlayışların akraba yanlısı politikalara dönüşmesi, meşru şekilde iktidara gelişin meşruiyet kriziyle son bulması ve artan refaha bağlı olarak dünyevileşme tezahürleri sadece Hz. Osman döneminde yaşanan siyasi, sosyal ve iktisadi temelli olaylar değildir. Aynı zamanda dünyevileşmeye dini itirazlarla birlikte, kutsallar ve dini ritüeller üzerinde farklı dini anlayış ve yorumlar, geçmişten günümüze İslam toplumlarının gündeminde olan temel meseleler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla geçmişten günümüze İslam toplumlarının gündemini meşgul eden ve ilk tezahürlerini Hz. Osman döneminde gösteren olayların nedenlerini ve etkilerini sosyolojik açıdan incelemek önemlidir. Biz bu tezimizde Hz. Osman döneminde yaşanan ve etkileri günümüze kadar süren olayların nedenlerini sosyolojik zeminde anlamaya ve açıklamaya çalışacağız. Bu dönemde kendini gösteren seçkinlerin iktidar mücadelesini, nepotizmi, güç ve iktidar ilişkilerini, meşruiyet krizlerini, üretim ve tüketim anlayışlarını, ekonomik ve toplumsal değişmeleri, toplumsal gruplaşma ve çatışmaları geçmişe dayanan ve geleceğe yansıyan yönleriyle ortaya koymaya çalışacağız.
Özet (Çeviri)
ʿUthmān ibn ʿAffān's reign, which constitutes an important place in the history of Islam and contains serious breaks socially, is generally divided into two periods by historians for examination. Historians have described the first six years of Osman's twelve-year power as a period of peace and tranquility, unity and solidarity. However, they have described the second six-year period which ended with the martyrdom of the caliph as a period of unrest and conflict in society depending on political, social and economic conditions. Since no social event occurs suddenly, it should be remembered that every social event has a historical background. On the other hand, the effects of events experienced in a certain period of history are not only limited to their own period but can also effect the future. In this sense, there are many aspects and effects of religious, political, social and economic events that occurred during the ʿUthmān reign, which root back to the past and reflect in the future. ʿUthmān's process of coming to power contained the Umayyad-Hashimi rivalry on the one hand and the struggle of the elite within the power, while on the other hand prepared the ground for future political and social divisions and religious conflicts. Transformation of Asabiyyah based notions into pro-relative policies, ending of legitimate gain of throne with the crisis of legitimacy, proliferation of mundanity due to increasing prosperity are not the political, social and economic events that only exist in the ʿUthmān's reign. Along with religious objections to mundanity, different religious understandings and interpretations of sacred things and religious rituals were among the main issues on the agenda of Islamic societies from the past to the present. Therefore, it is important to examine the causes and effects of the events that occupied the agenda of Islamic societies from the past to the present which showed their first manifestations in the ʿUthmān's reign. In this thesis, we will try to explain and understand the causes of the events that took place during the ʿUthmān's reign with a sociological perspective.
Benzer Tezler
- Hz. Ali dönemi: Sosyolojik bir yaklaşım
Caliph Ali's period: A sociological approach
KEREM TARIK ŞAHİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TEKİN
- Müsteşriklerin Hz. Osman Dönemi olaylarına yaklaşımları
Orientalists' approaches to the events of Cali̇ph Uthman's Period
SHAMO KAZIMOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihSüleyman Demirel Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI GÖKSOY
- Tekfir ideolojisinin kökenleri: Haricîlik örneği
The origins of the takfir ideology an example of Kharijijism
MEHMET KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinBalıkesir ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFÜ CENGİZ
- Halil şehrinde İsrail'in kurduğu yerleşim birimleri ve şehri yahudileştirme çabaları
Israeli settlements in Hebron city (Al-Khalil) and ongoing judaization efforts
ŞEYMA NUR ENES
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Sosyolojisi ve Antropolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN AYDINLI
- Hz. Osman döneminde iktisâdî hayat
The economic life in the period of Caliph Uthman
HANDAN İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL ALTUN