Geri Dön

Petrogenesis and ages of the amphibolites within the söğüt metamorphics,central Sakarya terrane(NM Eskişehir, Turkey)

Söğüt metamorfikleri, Orta Sakarya Birliği (KB Eskişehir, Türkiye) içerisindeki amfibolitlerin petrojenezi ve yaşları

  1. Tez No: 634563
  2. Yazar: İSMAİL DOĞANCAN YAŞAR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. KAAN SAYIT
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 160

Özet

Türkiye'nin kuzeyinde yer alan Sakarya Kompozit Tektonik Birliği, Jura öncesi yaşlı, çeşitli temel birimlerinden oluşur. Bu temel birimlerinden biri olan Orta Sakarya Birliği içinde yer alan Söğüt Metamorfikleri, orto- ve para-gnayslar ile ilişkili, bantlar, uzamış mercekler ve tektonik dilimler halinde gözlemlenen amfibolitler içerir. Arazi ilişkileri ve petrografik özellikleri göz önüne alındığında, amfibolitlerin ince ve kaba taneli çeşitleri olduğu gözlemlenmiştir. Amfibolitlerde ilerleyen ve gerileyen metamorfizma koşulları sırasıyla hornblend+plajiyoklaz+biyotit±sfen ve epidot+klorit+muskovit parajenezleri ile temsil edilir. Bununla birlikte, pik metamorfik koşullar (düşük ila orta P/yüksek T amfibolit fasiyesi) paragnaysların sillimanit+biyotit±kordierit parajenezi ile tanımlanır. Jeokimyasal olarak, amfibolitlerin eser element sistematiği, protolitleri için iki farklı kimyasal gruba işaret eder: Tip 1 amfibolitler, genel olarak E-MORB özelliklerine sahiptir, negatif Zr-Hf anomalileri ve uyumsuz elementlerde değişken derecelerde zenginleşmeye sahiptir. Tip 2 amfibolitler, negatif Nb anomalileri ile tanımlanır. Tip 1 amfibolitlerin protolitleri metasomatize edilmiş bir alt kıtasal litosfer mantosu kaynağına sahiptir ve kıtasal plaka içi açılma ortamında oluşmuştur. Tip 2 amfibolitlerin protolitleri için ise okyanus içi bir dalma batma ortamında, dalan levhadan türetilmiş sıvılar/eriyikler tarafından metasomatize edilmiş bir manto kaynağından türemişlerdir. Zirkon U-Pb yaşlandırma yöntemi, Tip 1 ve Tip 2 amfibolitlerin protolitleri için sırasıyla Orta Ordovisyen ve Orta Karbonifer kristalleşme yaşlarına işaret etmektedir. Bu çalışmayla sağlanan yeni veriler bölgede Orta Ordoviziyen'den başlayarak plaka içi açılma sonucunda bir okyanusun gelişmeye başladığını destekler. Saptanan Orta Karbonifer magmatizması ise bu okyanusun içinde bir okyanusal dalma batma zonunun gelişmiş olduğunu gösterir.

Özet (Çeviri)

The Sakarya Composite Terrane (SCT) in northern Turkey consists of a pre-Jurassic basement composed of several tectonic units. The Söğüt Metamorphics, preserved within the Central Sakarya Terrane (a part of the SCT), is one of these tectonic units, consisting of para- and ortho-gneisses associated with bands, lenses, boudins, and tectonic slices of amphibolites. Considering their field relations and petrographic features, amphibolites have fine- and coarse-grained varieties. The metamorphic conditions of amphibolites are defined by hornblende+plagioclase+biotite±sphene and epidote+chlorite+muscovite paragenesis for pro- and retro-grade phases, respectively. However, the peak metamorphic conditions (low-to-medium P/high T amphibolite facies) is defined by the sillimanite+biotite±cordierite paragenesis of the paragneisses. Geochemically, the trace element systematics of the amphibolites reveals two different chemical types for their protoliths: Type 1 amphibolites have somewhat E-MORB characteristics, with negative Zr-Hf anomalies and variable enrichment in highly incompatible elements, whereas Type 2 amphibolites have subduction-modified signatures with negative Nb anomalies. A continental within-plate rift setting with a metasomatized subcontinental lithospheric mantle (SCLM) source, and an intra-oceanic subduction zone setting with a mantle source metasomatized by slab-derived fluids/melts are proposed for the original crystallization setting of Type 1 and Type 2 amphibolites protoliths', respectively. U-Pb zircon dating revealed Middle Ordovician, and Middle Carboniferous crystallization ages for the protoliths of Type 1 and 2 amphibolites, respectively. Altogether, the new data obtained confirms the opening of an oceanic basin due to within-plate rifting during the Middle Ordovician. The Middle Carboniferous magmatism, on the other hand, suggests the presence of an intra-oceanic subduction zone within this ocean.

Benzer Tezler

  1. Beochemistry and petrogenesis of the diabase dykes from the Bogazkale region (Corum, Central Anatolia)

    Boğazkale civarındaki (Çorum, İç Anadolu) diyabaz dayklarının jeokimyası ve petrojenezi

    UĞUR BALCI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KAAN SAYIT

  2. Tekirova ofiyolitlerinde yeralan mafik ve ultramafik kayaçların jeokronolojisi ve petrojenezi

    Geochronology and petrogenesis of mafic and ultramafic rocks in the Tekirova ophiolites

    ALPER GÜNEŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Jeoloji MühendisliğiAkdeniz Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURDANE İLBEYLİ

  3. The geology, petrology and thermochronology of Ilica-Samli (Solarya) volcano-plutonic complex and its significance on Western Anatolian geodynamics

    Ilıca-Şamlı (Solarya) volkano-plütonik kompleksinin jeolojisi, petrolojisi, termokronolojisi ve KB Anadolu jeodinamiğindeki yeri

    ALP ÜNAL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞAFAK ALTUNKAYNAK

  4. Geochemistry and petrogenesis of the arc-related Kösdağ metavolcanics, southern central pontides, Northern Turkey

    Orta pontidlerin güney kısmında yüzeylenen yay ilişkili Kösdağ metavolkaniklerinin jeokimyası ve petrojenezi, Kuzey Türkiye

    FARUK BERBER

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KAAN SAYIT

  5. Yıldızeli (Sivas) batısında yer alan eosen yaşlı volkanik kayaların jeokimyasal özellikleri ve petrojenezi

    Geochemical features and petrogenesis of the eocene volcanic units in the west of Yıldızeli (Sivas) region

    CANSU DOĞA TOPBAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞENGÜL CAN GENÇ