Doğal karar verme: Pilotlar üzerine bir araştırma
Natural decision-making: A research on pilots
- Tez No: 635971
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OKAN YAŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sivil Havacılık, İşletme, Civil Aviation, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Karar verme davranışı, Doğal karar verme, Pilot Karar Verme, Karar verme stilleri, Decision making behavior, Naturalistic decision making, Pilot Decision Making, Decision making styles
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, pilotların karar verme davranışını Doğal Karar Verme (DKV) süreçleriyle anlamak ve yazında tanımlı diğer karar süreçleriyle ilişkisini açıklamaktır. Geleneksel karar alma modelleri, her türlü karar bağlamında geçerli değildir ve birçok kritik faktörü dikkate almaz. Bu faktörler şunlardır: zaman baskısı, kararın hayati sonuçları, personel deneyimi, takım koordinasyonu için gereksinimler, bağlamsal karmaşıklık, dinamik (sürekli değişen) koşullar, belirsiz ipuçları, eksik ve güvenilmez bilgiler ve kötü tanımlanmış hedefler. Araştırmanın amacına en uygun olduğu düşünülen karma yöntem desenlerinden eşzamanlı iç içe geçmiş tasarım deseni kullanılmıştır. Bu desende nicel ve nitel veriler aynı anda toplanmış, nitel veriler NVivo 11, nicel veriler ise SPSS 24 programlarıyla analiz edilmiştir. Nitel verilerin elde edildiği çalışma grubunu birinci ve ikinci kaptan konumundaki 12 pilot oluşturmaktadır. Nitel veriler yarı yapılandırılmış mülakat neticesinde elde edilmiştir. Nicel verilerin örneklem grubunu İstanbul'da 3 farklı havayolu şirketinde çalışan 223 pilot oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleme yönteminde basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Ölçeme aracı olarak Sundu ve Yaşar (2020) tarafından geliştirilen Doğal Karar Verme ölçeği ile Scott ve Bruce (1995) tarafından geliştirilen ve Taşdelen (2002) tarafından Türkçeye uyarlanan Karar Verme Stilleri ölçeği kullanılmıştır. Nitel verilerin analizi neticesinde; bilgi kaynağı, kararı etkileyen faktörler, doğru karar ve kriteri, karar durumunun yapısı, kararın nasıl verildiği, stres kaynakları adında altı tema elde edilmiştir. Temalar ve temalara ait kavramlar, pilotların DKV modeline uygun davranış gösterdikleri, bilgi kaynağı olarak sıkça tecrübelerini, kararlarında sezgisel süreçleri kullandıklarını göstermiştir. Ayrıca nicel analiz neticesinde DKV'nin en çok sezgisel karar verme ve kendiliğinden karar verme stilleri ile anlamlı ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Bulgular neticesinde araştırmacılar, uygulayıcılar ve eğitimciler için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this research is to understand the decision-making behavior of pilots with Natural Decision Making (NDM) processes and to explain their relationship with other decision processes defined in the literature. Traditional decision-making models are not valid in any decision context and do not consider many critical factors. These factors are: time pressure, vital consequences of the decision, staff experience, requirements for team coordination, contextual complexity, dynamic (constantly changing) conditions, ambiguous clues, incomplete and unreliable information, and poorly defined goals. Simultaneous mix design patterns, which are considered to be the most suitable for the purpose of the research, were used. In this design, quantitative and qualitative data were collected concurrently, qualitative data were analyzed with NVivo 11 and quantitative data were analyzed with SPSS 24 programs. 12 pilots in the first and second captain position constitute the working group. Qualitative data were obtained through a semi-structured interview. The sample of the quantitative data consists of 223 pilots working in 3 different airline companies in Istanbul. Simple random sampling method was used in the sampling of the research. The NDM Scale developed by Sundu and Yaşar (2020) and the Decision-Making Styles scale developed by Scott and Bruce (1995) and adapted to Turkish by Taşdelen (2002) were used as measurement tools. As a result of the analysis of qualitative data; six themes, namely the source of information, factors affecting the decision, the correct decision and criterion, the structure of the decision state, how the decision was made, and stress sources were obtained. Themes and thematic concepts have shown that pilots behave in accordance with the NDM model, often use their experience as a source of information, and intuitive processes in their decisions. In addition, as a result of quantitative analysis, it has been determined that NDM is mostly associated with intuitive decision making and spontaneous decision-making styles. As a result of the findings, suggestions were made for researchers, practitioners and educators.
Benzer Tezler
- Stres faktörünün karar verme davranışları üzerine etkisi: Pilotlar üzerine bir araştırma
Effect of stress factors on decision making: A research on pilots
MERT DURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeBaşkent Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HULUSİ CENK SÖZEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN DOĞAN
- Developing algorithm for automatic detection of caves using unmanned aerial vehicle data
İnsansız hava araçlarından elde edilen verilerle otomatik mağara tespiti yapabilen algoritmanın geliştirilmesi
MUSTAFA BÜNYAMİN SAĞMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Savunma ve Savunma Teknolojileriİstanbul Teknik ÜniversitesiSavunma Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORKAN ÖZCAN
- Döner kanat uçuşlarında düşük görüş şartları: Çok ölçütlü karar verme yöntemiyle en uygun gece görüş gözlüğü tespitine yönelik bir çalışma
Low visibility conditions in rotary wing flights: A study on detection of optimal night vision goggles using multi-criteria decision making
İSMAİL GEVREK
Doktora
Türkçe
2024
Havacılık ve Uzay MühendisliğiGazi ÜniversitesiKazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN GÜRÜ
- Doğal karar verme yetisinin belirleyicileri
Determinants of naturalistic decision making
İPEK ERGÖNÜL
Doktora
Türkçe
2018
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEYLAN ZİYALAR
- Örtük bilgi ve örtük bilginin doğal karar verme sürecinde kullanımı: bir alan araştırması
Tacit knowledge and the use of tacit knowledge in natural decision-making process: a field study
ÇAĞNUR HANDAN KURTULUŞ