Eskiçağ dünyasında kadın şifacılar
Women healers in the ancient world
- Tez No: 636485
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA HAMDİ SAYAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 313
Özet
“Eskiçağ Dünyasında Kadın Şifacılar”başlığını taşıyan bu tezde, eski Yunan-Roma kültürlerinin etkisinde kalmış Akdeniz ve çevresindeki kadın şifacılar, Eskiçağ edebi, tıbbi ve epigrafik kaynaklarının yardımıyla ele alınmıştır. Kadın şifacıların mesleki konumları, eğitim düzeyleri, tıbbın hangi alanlarında mesleklerini icra ettikleri ya da hak ettikleri değeri görüp görmedikleri gibi soru üzerinde durularak, kaynakların izin verdiği ölçüde, bulunan cevaplarla kadın şifacılar sorunsalına katkıda bulunma, bu tezin amaçları içindedir. Bu bağlamda birinci bölümde; terminoloji araştırması yapılarak kadın şifacılar için kullanılan terimler, edebi ve epigrafik kaynaklarda ele alınma sırasına göre kronolojik olarak incelenmiş ve böylelikle temelde bir hareket noktası oluşturulmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde; şifacıyı ifade eden kavramların içine yerleştirilmiş kadınlara ilişkin, çoğunlukla dolaylı bilgi veren edebi ve tıbbi kaynaklar ele alınmış, Eskiçağ'ın entelektüelleri ve rasyonel tıp uygulayıcılarının kadın şifacıya karşı tutum ve davranışları üzerinde durulmuştur. Edebi ve tıbbi kaynaklardan kadın şifacıya ilişkin tutumun genel bir portresi çizildikten sonra üçüncü bölümde; yine bu kaynaklardaki kadın şifacılar teker teker tespit edilerek, vaka çalışmalarıyla bu kadınların hayatları, reçete ve tarifleri üzerinde durulmuştur. Böylece edebi ve tıbbi kaynaklarda adı geçen kadın şifacıların, çalışma alanları ve tıbba katkıları mümkün olduğu kadar bir çerçeveye yerleştirilmeye çalışılmıştır. Dördüncü bölümde; Eskiçağ'da Yunan ve Roma kültürlerinin etkilediği Akdeniz ve çevresinde, kadın şifacılara adanmış, kapsamlı bir yazıt kataloğu oluşturulduktan sonra katalogdaki yazıtlar, çeşitli kategorilerde ele alınmıştır. Yazıtlar değerlendirilirken, alfabetik sıralamadan ziyade kronolojiye dikkat edilmiştir. Böylece kadın şifacıya ilişkin terimlerden en erken kullanılan ebe“Μαῖα / Obstetrix”teriminden başlanarak en son kullanılan başhekim“ἀρχιειάτρηνα”terimine doğru terminolojik kullanımı belirleyen bir kronoloji metodu izlenmiştir. Beşinci bölümde ise; elde edilen bütün veriler ışığında, kadın şifacının sosyo-kültürel bağlamdaki yeri irdelenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this dissertation titled“Women Healers in the Ancient World”, healer women in and around the Mediterranean Basin that were influenced by the Ancient Greco-Roman culture is discussed with the help of literary, medical and epigraphic sources. Questions such as healer women's professional status, which areas of medicine they practiced or whether they received the respect they deserved are focused on. One of the aims of this dissertation is to make a contribution to the problematic of healer women with the answers to these questions in the light of ancient sources. In order to accomplish this, research regarding terminology used for healer women was conducted for the first chapter; these terms were dealt with chronologically in the order they were mentioned in literary and epigraphic sources. By doing so, a reference point was tried to be established. In the second chapter, literary and medical sources were studied, which mostly give indirect information on women placed in concepts expressing healers. Also, the attitude of intellectuals and practitioners of rational medicine of Antiquity towards healer women was discussed. In the third chapter, following a general overview of attitude towards healer women in literary and medical sources, every single individual healer women is identified and using case studies, their lives, prescriptions and recipes were analyzed. Hence; the medical areas they were active in and their contributions to medical science could be determined. In the fourth chapter, a catalogue of inscriptions dedicated to healer women in and around the Mediterranean Basin that was influenced by the Greek and Roman culture in Antiquity was compiled; those inscriptions were handled in various categories. Chronological order is preferred over an alphabetical one while the inscriptions were dealt with; a chronological method was followed so that the list began with the earliest term used regarding healer women,“Μαῖα / Obstetrix”, i.e. midwife; ending with the latest term“ἀρχιειάτρηνα”, meaning chief physician. In the fifth chapter, the sociocultural statuses of healer women are discussed in the light of all acquired data.
Benzer Tezler
- Antik yunan yazarlarında kadın imgesi
Woman image in ancient Greek writers
İLKAY ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriManisa Celal Bayar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE PALAZ ERDEMİR
- Elam siyasal ve kültür tarihi
Başlık çevirisi yok
HASAN GÜLMUHAMMET
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
TarihGazi ÜniversitesiEskiçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YÜCEL ŞENTÜRK
- Arinna'dan Kybele'ye gelişen Tanrıça kültü
Goddess cult developed from Arinna to Cybele
MELİH RAMAZAN YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESMA REYHAN
- Hayat veren tanrıçanın ölüm tanrıçasına dönüşümü: Hekate
The transformation of the life - giving goddess to goddess of death: Hekate
BİNNUR ÇELEBİ
- Hititçe çivi yazılı metinlerde dokuma
Weaving in the Hittite cuneiform texts
HASAN TUNCER
Doktora
Türkçe
2020
TarihAnkara ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT
DOÇ. DR. LEYLA MURAT KARAKURT