Mu'tezile'nin Yahudilik üzerindeki etkisi Samuel ben Hophni örneği
Mu'tazili effect on Judaism 'Samuel ben Hophni's example'
- Tez No: 636723
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Bu çalışmada Rabbani mezhebine mensup bir Yahudi olan Samuel ben Hophni'nin (ö.404/1013) Mu'tezile mezhebine ait kelâmî görüşleri kendi düşünce dünyasına uyarlaması ele alınmaktadır. İlmi geleneğe sahip bir aileden gelen Samuel ben Hophni, dönemindeki diğer birçok Yahudi yazar gibi çok sayıda Arapça eser okumuş ve nihayetinde Mu'tezile'nin rasyonel kelâmını ve usûl-i fıkıh metodunu benimsemiştir. Samuel'in Mu'tezile kelâmını uyarlamasının sebepleri arasında yaşadığı coğrafya, seleflerinin eğilimi, dinler arası tartışma meclisleri ve mezhepler arası rekabetin ön plana çıktığı görülmektedir. Öte yandan çalışmamızda, Mu'tezile'nin Yahudilik üzerindeki etkisi; ilk uyarlamaların yapıldığı“Erken Dönem”, çoğunlukla Basra Behşemiyye okuluna ait fikirlerin benimsenmesi ve Mu'tezile'nin iç tartışmalarına dahil olunduğu“Klasik Dönem”, muhtasar ve akîde içerikli nesirlerin yazıldığı“Geç Dönem”olarak sınıflandırılmıştır. Oldukça üretken bir yazar ve iyi bir Mu'tezile takipçisi olan Samuel ben Hophni,“Kitâb fi'ş-Şerâi'”ve“'Eşâr Mesâil”adlı eserlerinde Mu'tezile gibi teklîfin hasen olduğunu söyler. O, bu iddiasını yine Mu'tezile'deki lütuf teorisi üzerinden ispat etmeye çalışır. Bu dünyada çekilen elemlerin mutlaka tazmin edileceğini söyleyen Samuel'in Mu'tezile'nin ivaz teorisini uyarladığı görülmektedir. Haberî mûcizelerin peygamberler dışında kimsenin bilemeyeceğini söyleyen Samuel, bu konuda da Mu'tezile ile aynı çizgidedir. Va'd ve vaîd, atom nazariyesi vb. konularda Mu'tezilî âlimlerin görüşlerini Yahudiliğe uygun olarak uyarlayan Samuel sık sık Tevrat'a başvurarak“kendi cenahından”da düşünceleri için referans bulmaya çalışmıştır. Kelâmın yanı sıra usûl-i fıkıh alanında da Mu'tezilî etki altına girmiştir. Ayrıca kelâm alanında kullandığı kavramların neredeyse tamamını Mu'tezile'den ödünç almıştır.
Özet (Çeviri)
The dissertation examines adoption of Mu'tazilî theological views by Samuel ben Hophni (d.404/1013) who is a Rabbinic Jewish scholar. As a scion of one of the aristocratic Jewish family which provided leaders for gaonic yeshivot during the tenth and eleventh century and a prolific author he read so many arabic works like his other contemporaries and came to adopt Mu'tazilî rational method and their legal theory. Before giving Samuel's Mu'tazilî adoptions we are going to emphasize on causals for adoptions as living geography, his predecessor's tendency, interreligious discussion majlis and competition between sects. On the other hand influence of Mu'tazila on Judaism can be divided into three period. First can be called as“early period”which initial adoptions done in, second can be called as“classic period”which Basran Bahshamiya School doctrines become central and Jews involved own Mu'tazila inner disputes, third can be called as“late period”which proses and compendiouses produced in. As a prolific and close follower of Mu'tazila, Samuel ben Hophni says imposition of obligation is sound in his“Kitâb fi'ş-Şarâi'”and 'Ashâr Masâil“. He tries to prove this claim by using Mu'tazila compensation theory. Samuel says all suffering in this world will ultimately compensate by God and when he say this he uses Mu'tazila compensation theory. He says no one can know miracles but prophets. And he adopted ”promise and threat“ and ”Mu'tazila atomism" and he also frequently addresses to Torah to find a reference from his own side. Beside the kalâm Samuel came under the influence of the Mu'tazila legal theory. Additionally he almost borrowed all kalam concepts from Mu'tazila.
Benzer Tezler
- Kādî Abdülcebbâr'ın tevhid anlayışı
Title of the thesis: Qadi Abdülcebbâr's understanding of tawhid
RESUL TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSNÜ TURGUT
- Mu'tezilî tenzih doktrininin temelleri
Foundations of Mu'tazilite doctrine of tanzîh
ABDULLAH YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GALİP TÜRCAN
- Cehm b. Safvân ve Mu'tezile kelamına etkisi
Jahm b. Safwân and its effect on Mu'tazilite kalam
BÜŞRA NUR SINIKSARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GALİP TÜRCAN
- Tasavvufta Rü'yet meselesi
The issue of Ru'yet in sufizm
SEVDA AKTULGA GÜRBÜZ
Doktora
Türkçe
2020
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERZENDE İDİZ