Kentsel boşlukların yeniden işlevlendirilerek yeşil altyapıya kazandırılması bağlamında tasarım sürecinin belirlenmesine yönelik bir model önerisi
A model proposal for the determination of the design process in the context of integrating re-functioning urban voids to green infrastructure system
- Tez No: 637316
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLŞEN AYTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Şehircilik ve Bölge Planlama, Landscape Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Günümüz kentlerindeki yoğun nufüs artışı ve buna bağlı olarak yapı stoğu gereksiniminin yükselmesi ile birlikte kentsel boşluklar giderek azalmaktadır. Kentsel boşluklar, kentlerin başta ekolojik olmak üzere ekonomik, sosyal ve estetik gereksinimleri için önem taşımaktadır. Aynı zamanda kentsel boşluk alanları, kentlilere kamusal alanlar oluşturmaktadır. Çağdaş kent tasarımcıları, kentlerdeki boşluk alanlarını yeniden işlevlendirerek, kentin açık alan sistemine katkı sunacak mekanlara dönüştürmektedir. Bu bağlamda, mevcut kentsel boşluk alanları için, geçici veya kalıcı kullanımlar içeren farklı açık mekan tasarım yaklaşımları geliştirilmektedir. Ancak yapılan uygulamalar, çoğu zaman noktasal kararlar taşıyarak, bütüncül bir bağlam öngörmemektedir.Aynı zamanda, kentsel boşluk alanlarının yeniden işlevlendirilmesi için oluşturulmuş belirli kriterler bulunmadığı için, alınan kararların birbirini destekler nitelikle oluşu mümkün olmamaktadır. Çalışmanın amacı, kentsel boşluk alanlarının yeniden işlevlendirilerek, yeşil altyapıya kazandırılması sürecindeki tasarım kriterlerinin bütüncül bir şekilde ortaya konulmasıdır. Bu bağlamda çalışmanın ilk bölümünde, literatür incelemesi yapılarak, kentsel boşluk kavramı, kentsel boşluk tipolojileri ve kentsel boşlukları yeniden işlevlendirme projelerinde öne çıkan mekansal tasarım stratejileri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünü oluşturan, kentsel boşluk tipolojilerinden biri olan açık yeşil alanlar, kentsel boşlukları yeniden işlevlendirerek, yeşil altyapıya kazandırma sürecinde doğal çevre ve yapılı çevreyi biraraya getiren tasarım etmenlerinin ortaya konulması amacıyla incelenmiştir. Bu anlamda, ölçek ve mekansal program olarak en zengin bağlamı taşıyan açık yeşil alan olan kent parkları üzerinde durulmuştur. Kent parklarının tasarım süreci ve mekansal başarısını belirleyen ölçütlerin, kentsel boşlukların yeniden işlevlendirilerek yeşil altyapı kazandırılması için oluşturulan kriterlere katkı koyması amaçlanmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, önceki bölümlerde incelenen literatür verileri aracılığında, kentsel boşlukların yeniden işlevlendirilerek yeşil altyapıya kazandırılması amacıyla oluşturulan tasarım süreç kriterleri modeli açıklanmıştır. Tasarım süreç akışını göstererek yeniden işlevlendirme kriterlerini içeren model üzerinden, farklı yaklaşımlar taşıyan kentsel boşluklarının yeniden işlevlendirilmesiyli ilgili 3 proje incelenmiştir. Projelerin seçiminde yeniden işlevlendirme süreçleri sistematik ve bütüncül bir şekilde ilerletmelerine dikkat edilmiştir. Bu projeler ile modelin, tasarım sürecini belirleyen etmenleri hangi açılardan ele aldığı ortaya konulmuştur. Kentsel boşlukların yeniden işlevlendirilerek yeşil altyapı kazandırılmasındaki tasarım sürecini ilerleten kararların süreç modeli üzerindeki hangi kullanıma karşılık geldiği ifade edilmiştir. Yapılan çalışma kapsamında sonuçlar değerlendirildiğinde, kentsel boşluk alanlarının yeniden işlevlendirilerek yeşil altyapıya kazandırılmasının etkili bir şekilde gerçekleştirilebilmesi adına için süreci bütüncül olarak ele alarak tasarım kriterlerinin geliştirilmesinin önemli olduğu görülmektedir. Literatür çalışmaları göz önünde tutularak, tez kapsamında ortaya konulan model ile, tasarım sürecinin belirlenmesine yardımcı olacak ölçütler ortaya konulmak istenilmiştir. Yapılan çalışmanın, kent tasarımcıları, belediyeler sivil toplum kuruluşları ve kent kullanıcıları için kentsel boşlukları yeniden işlevlendirme projelerinde yardımcı bir araç olarak kullanılması beklenmektedir. Gelecekte tasarlanacak bu tip projeler için, modelin tasarım sürecini farklı paydaşlar ile sistematik ve bütüncül bir şekilde ele alınması konusunda faydalı olması öngörülmektedir. Aynı zamanda kent kullanıcılarının tüm dünyayı etkileyen covid-19 pandemisi sonrasında giderek artan açık yeşil alan ihtiyaçları ve değişen açık mekan kullanımları bağlamında modelin interaktif bir şekilde ele alınarak geliştirilmesi beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Nowadays, urban voids gradually decrease by the need for building stock due to the increase in the population growth. Urban voids are significant for ecological, economic, social and aesthetic needs of cities. Besides, urban voids provide public spaces for the urban users. Contemporary urban designers transform these areas into the spaces which contribute to the open space system of the city by re-functioning the urban voids in the cities. In this context, many open space design approaches including temporary and permanent use of the space are developed for the existing urban voids in the cities. However, most of these projects do not envisage a holistic context, mostly by carrying point decisions. Moreover, it is not possible for the decisions taken to be mutually supportive, since there are no specific criteria for the design process of re-functioning of urban voids. The purpose of the study is to reveal the design criteria in a holistic way in the process of re-functioning urban voids and integrating them to the green infrastructure. In this context, literature review is studied in the first part of the thesis. The concept of urban void, urban void typologies and open space design strategies which are prominent in the process of re-functioning urban voids are emphasized. The open green areas, one of the urban void typologies , which constitue the second part of the study, have been investigated in order to reveal the design factors that bring together the natural environment and the built environment in the process of re-functioning the urban spaces and bringing them to the green infrastructure. In this sense, urban parks, which are the open green area with its richest context as their scale and spatial program, are emphasized. The criteria that determine the design process and spatial success of the urban parks are intended to contribute to the criteria created for the re-functioning of the urban voids and providing green infrastructure. In the third part of the study, the design process model, which is created in order to re-function the urban voids and integrate them to the green infrastructure, is explained through the literature data examined in the previous sections. Three related projects, which have different approaches, have been analyzed through the model including design process flow and re-functioning criteria. With these projects, it is revealed in which aspects the model handled the factors that determine the design process. It is stated which decisions on the process model correspond to the decisions that advance the design process in the re-functioning of the urban gaps and providing green infrastructure. When the results are evaluated within the scope of the study, it is seen that it is significant to develop the design criteria by considering the design process as a whole in order to effectively reinstate the urban voids and integrate them to the green infrastructure. Considering the literature studies, it was aimed to put forward the criteria that will help determine the design process with the model of the thesis. The study is expected to be used as an starter tool for urban designers, municipalities, non governmental organizations and urban users in the re-functioning of urban voids. For such projects to be designed in the future, it is envisaged to be useful in the systematic and holistic handling of the process with different stakeholders. Besides, it will be expected that urban users develop the model with an interactive way in the context of increasing open green space needs and changing habits of public spaces after the covid-19 pandemic, which impresses the entire world.
Benzer Tezler
- A glance at the spatial interaction of inside and outside: From void to place
İçeri ve dışarının mekânsal etkileşimine bir bakış: Boşluktan yere
BAŞAK YURTSEVEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
MimarlıkTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYYİBE NUR ÇAĞLAR
- Tanımsız kentsel alanlar olarak kayıp mekânların yeniden değerlendirilerek kente kazandırılması: Anadoluhisarı-Göksu örneği
Gaining to the city by re-designing lost spaces as undefined urban areas: The case of Anadoluhisarı-Göksu
EMİNE ZEYNEP ERĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN ÖZAYDIN
- Climate resilience through identifying and prioritizing the regeneration of urban vegetation voids a case study of Balat and Fener
İklim direnci için kentsel yeşil boşlukların belirlenmesi ve önceliklendirilmesi, Balat ve Fener örneği
MOJTABA SAMADI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL AKÇAY KAVAKOĞLU
- Taş ocaklarının faaliyet sonrası kentsel doku ile entegrasyonu - Cebeci ve Cendere bölgeleri, İstanbul
Integration of quarries and urban pattern following to function -Cebeci and Cendere regions, Istanbul
NİMET SERENA KARYOT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA
- Post-anthropocentric landscapes: Unoccupied military lands in Ankara
Post-antroposenik peyzajlar: Ankara'nın boşaltılan askeri alanları
MOHAMMAD NAJDAT YAWER YAWER
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA BAŞ BÜTÜNER