Aristoteles'in adalet anlayışının günümüz adalet anlayışlarıyla ilişkikeri
The Reletionship between Aristotle's understanding of justica and contemporary understandings justice
- Tez No: 63792
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Kamu Yönetimi, Philosophy, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
ÖZET Bu çalışmanın amacı, günümüz siyaset felsefesinde 'adalet' sorunu ekseninde varolan farklı görüşlerin, Aristoteles'in adalet anlayışıyla olan ilişkilerini ortaya koymaktır. Aristoteles'e göre adaletin evrensel ve özel (particular) olmak üzere iki boyutu vardır. Evrensel adalet, bireysel davranışın bir özelliğidir. Buna göre, bir bireyin kendine karşı olduğu gibi diğer kişilere karşı da erdemli davranması durumunda adil olduğu söylenebilir. Burada erdem, kendimize ve başkalarına karşı davranışlarımızda ifrat ve tefrite kaçmayıp, orta yolu bulmamızı sağlayan bir huydur. Özel adalet ise, ortaklaşa sahip olunan malların vatandaşlar arasında paylaştınlmasında ortaya çıkan 'dağıtıcı adalet'; vatandaşlar arasında doğabilecek anlaşmazlık ve haksızlıkları telafi etmeye hizmet eden 'düzeltici adalet' ve bireylerin ihtiyaçlarını karşılamak için yaptıkları mübadeleleri devamlı kılmaya yönelik 'değişim adaleti'nden oluşmaktadır. Aristoteles'in evrensel adalet anlayışı, bireysel davranışla ilgili olması nedeniyle ahlak felsefesinin (etik) alanına, özel adalet anlayışı ise siyasal ve hukuksal meselelere dönük olması nedeniyle siyaset felsefesinin alanına girer. Bu nedenle bizim de asıl ilgimiz O'nun özel adalet anlayışı üzerinde yoğunlaşmaktadır. Günümüz siyaset felsefesinde Aristoteles'in özel adalet anlayışına karşılık gelen üç farklı adalet anlayışı mevcuttur. Bu adalet anlayışları, toplumda yaratılan zenginliğin toplumun fertleri arasında dağıtımıyla ilgili olan 'sosyal adalet'; sözleşmelerin yapılmasında hileyi ve güç kullanımını yasaklayan ve mülkiyet haklarını koruyan kurallara uygun olarak yapılan mübadelelerin sonuçlarının adil olacağını savunan 'piyasa adaleti' ve son olarak da bireylerin işledikleri suçlara yaratmış oldukları zarar nispetinde ceza verilmesini öngörerek toplumsal hayalındüzeninin korunmasını amaçlayan 'yarg^l adalet'tir. Bu çerçevede, Aristoteles'in dağıtıcı adalet anlayışının günümüz sosyal adaletine, değişim adaletinin piyasa adaletine ve düzeltici adaletinin de yargısal adalete karşılık geldiği söylenebilir. Sonuç olarak, çağdaş siyaset felsefesinde adalet sorunu hakkında varolan farklı görüşlerin, aslında yeni fikirler olmayıp köklerinin Aristoteles'in bu konudaki görüşlerine kadar uzandığı söylenebilir. Bu nedenle, adalet hakkında yapılacak her esaslı çalışma önce Aristoteles'in fikirlerini dikkate almalıdır.
Özet (Çeviri)
m SUMMARY The aim of this study is to bring out the relations between Aristotle's understanding of justice and current debates of justice in contemporary political philosophy. According to Aristotle, justice has two dimensions: universal and particular. Universal justice is a feature of individual conduct It requiers that, an individual who behaves towards other individuals like himself can be accepted as just In this context, virtue is a habit which provides an individual a middle way between intemperence and deficiency. Particular justice consits of three basic components: 'distributive justice' that emerges from the allocation of common properties among citizens; 'rectificatory justice' that serves to the aim of rectifying any kind of unfairness between citizens; 'exchange justice' which provides the continuation of exchanges. Aristotle's understanding of universal justice is closely related with individual conduct On the other hand, his understanding of particular justice concerns with political and legal issues. Therefore, it is possible to say that, the former places in the field of ethics and the latter in political philosophy. For this reason, this study focuses on his understanding of particular justice. In contemporary political philosophy, there are three diffrent approaches in the same line with Aristotle's understanding of particular justice: 'social justice' which is concerned with the distribution of the wealth produced in society; 'market justice' arguing that the results of exchanges are just as long as they fit to the rules prohibiting the fraud and use of force in making contracts; 'legal justice' which suggests giving punishments to individuals proportional to their wrong-doings. In this framework, Aristotle's understanding of distributive justice is in the same linewith contemporary social justice, exchange justice with market justice, rectificatoiy justice with legal justice. As a result, different understandings of justice in contemporary political philosophy are not newly emerged, but we can find their roots in Aristotle's works. For this reason, every genuine study of justice has to take Aristotle into consideration.
Benzer Tezler
- Aristoteles'te sosyal demokrasi ve dağıtıcı adalet
Social democracy and distributive justice in Aristotle
SABAHATTİN UZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE NUR ERKIZAN
- Alasdair Macintyre'ın adalet teorisinin analiz ve eleştirisi
The analysis and critigue of Alasdair Macintyre's theory of justice
SERCAN GÜRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Felsefeİstanbul ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN IŞIKTAÇ
- Ebu Bekir er-Razi ve Ebu Nasr el-Farabi'de itidal kavramı
The concept of moderation in Abu Bakr al-Razi and Abu Nasr al-Farabi
MERVE YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SAİD KURŞUNOĞLU
- Antik Yunan felsefesinde anayasal düzen (politeia) ve adalet (dike) kavramları
The concepts of constitutional order (politeia) and justice (dike) in Ancient Greek philosophy
ARZU SOMALI
- Le rapport des droits de l'homme au politique: Lefort et Rancière
İnsan haklarının politik-olan bağlantısı: Lefort ve Rancière
EYLEM YOLSAL MURTEZA
Doktora
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KARABÜK KOVANLIKAYA