Belirsizliğe tahammülsüzlük ve sürekli kaygı arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracılık rolü
The mediator role of psychological flexibility in relationship between intolerance of uncertainty and trait anxiety
- Tez No: 638165
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Sürekli kaygı, Belirsizliğe tahammülsüzlük, Psikolojik esneklik, Üniversite son sınıf öğrencileri, Trait anxiety, Intolerance of uncertainty, Psychological flexibility University senior students
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu çalışma, üniversite son sınıf öğrencilerinin sürekli kaygı, belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik esneklik düzeylerinin demografik değişkenlerle olan ilişkisini incelemeyi ve belirsizliğe tahammülsüzlük ve sürekli kaygı arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracılık rolünü yapısal eşitlik modellemesiyle (YEM) test etmeyi amaçlamıştır. İlişkisel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmanın örneklemini Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesinde okuyan toplam 526 son sınıf öğrencisi (375 kadın, 149 erkek, 2 cinsiyet belirtmeyen) oluşturmuştur. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri/Sürekli Kaygı Ölçeği, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği ve Kabul ve Eylem Formu-II kullanılmıştır.Çalışmaya yönelik elde edilen veriler, SPSS 24.0 ve AMOS 21.0 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın amacı kapsamındaki analizler gerçekleştirilmeden önce veri setindeki kayıp veri ve uç değerler incelenmiş ve dağılımın normalliği test edilmiştir. Daha sonra her bir değişken için betimleyici istatistikler hesaplanmış ve değişkenler arasındaki ikili ilişkiler Pearson Korelasyon analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Ardından çalışmanın değişkenleri olan sürekli kaygı, belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik esnekliğin demografik değişkenlerle (cinsiyet, yaş ve fakülte) olan ilişkisinin belirlenmesi amacı doğrultusunda İlişkisiz (Bağımsız) Örneklemler T-testi ve İlişkisiz Örneklemler İçin Tek Faktörlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır.Daha sonra çalışma kapsamında sürekli kaygı ve belirsizliğe tahammülsüzlük arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracılık rolünün test edilmesine yönelik yapısal eşitlik modellemesi analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda; üniversite son sınıf öğrencilerinin sürekli kaygı düzeylerinin cinsiyet açısından anlamlı bir şekilde farklılaştığı, yaş ve öğrenim görülen fakülte açısından ise anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin belirsizliğe tahammülsüzlük ve psikolojik esneklik düzeylerinin cinsiyet, yaş ve öğrenim görülen fakülte açısından anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı da belirlenmiştir. Araştırma değişkenleri arasındaki ikili ilişkiler incelendiğinde sürekli kaygının, belirsizliğe tahammülsüzlük ve düşük düzey psikolojik esneklik/yüksek düzey psikolojik katılık ile arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu ayrıca, belirsizliğe tahammülsüzlüğün düşük düzey psikolojik esneklik/yüksek düzey psikolojik katılık ile pozitif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Çalışmada kurulan modelin analiz sonuçlarına göre; belirsizliğe tahammülsüzlük, sürekli kaygı ve psikolojik esnekliği/katılığı pozitif yönde anlamlı bir şekilde ve psikolojik esnekliğin/katılığın da sürekli kaygıyı pozitif yönde anlamlı bir şekilde yordadığı belirlenmiştir. Ayrıca yapısal eşitlik modellemesi doğrultusunda gerçekleştirilen analiz sonucunda, psikolojik esnekliğin belirsizliğe tahammülsüzlük ve sürekli kaygı arasındaki ilişkiye tam aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada ulaşılan bulgular literatürde yer alan çalışmalar ışığında tartışılıp yorumlanmıştır. Çalışma bulguları doğrultusunda uygulamacılara ve gelecek çalışmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the relationship between trait anxiety, intolerance of uncertainty, psychological flexibility levels of university senior students with demographic variables and to test the mediating role of psychological flexibility in relationship between intolerance of uncertainty and trait anxiety in structural equation modeling (SEM). The sample of the study using the correlational survey research method consisted of a total of 526 senior students (375 women, 149 men, 2 gender-free) who studied at Bolu Abant İzzet Baysal University. In this study, Demographic Information Form, State-Trait Anxiety Inventory/Trait Anxiety Scale, Intolerance of Uncertainty Scale and Acceptance and Action Questionnaire-II were used as data collection tools.The data obtained for the study were analyzed using SPSS 24.0 and AMOS 21.0 programs. The missing data and outliers in the dataset were examined and the normality of the distribution was tested before the analysis within the scope of the study were carried out. Descriptive statistics were calculated for each variable and bivariate correlations were analyzed by Pearson Correlation analysis. Independent Sample T-test and One-Way ANOVA were used to find out the relationship between trait anxiety, intolerance of uncertainty and psychological flexibility in relation to demographic variables (gender, age and faculty). Finally, structural equation modeling analysis was carried out to test the mediating role of psychological flexibility in the relationship between trait anxiety and intolerance of uncertainty.The results of the current study revealed that the trait anxiety levels of university senior students differed significantly in terms of gender but it did not differ significantly in terms of age and type of faculty. It was also found out that students' level of intolerance of uncertainty and psychological flexibility did not differ significantly in terms of gender, age and type of faculty. When the bilateral relationships between the research variables were analyzed, the results revealed that there was a positive and significant high level of relationship between trait anxiety, intolerance to uncertainty, and low level of psychological flexibility. In addition, it was concluded that intolerance of uncertainty had a positive relationship with low level of psychological flexibility/high level of psychological inflexibility.The results of the structural equation model (SEM) showed that intolerance of uncertainty and psychological flexibility positively and significantly predicted trait anxiety. In addition, as a result of the analysis carried out in line with SEM, it was concluded that psychological flexibility fully mediated the relationship between intolerance of uncertainty and trait anxiety. The findings of this current study were discussed and interpreted in light of the literature. Implications and recommendations for practitioners and future research were presented.
Benzer Tezler
- Belirsizliğe tahammülsüzlük ve algılanan sosyal desteğin yetişkin bağlanması ve anksiyete ilişkisinde aracı etkisi
Intolerance of uncertainty and perceived social support mediating the relationship between adult attachment and anxiety
DİLARA NİHAL ÇARIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT IŞIK
- Durumluk ve sürekli kaygının intihar düşüncesiyle ilişkisinde bilişsel duygu düzenleme, belirsizliğe tahammülsüzlük ve aile işleyişinin rolü
The role of cognitive emotion regulation, intorence of uncertainty and family functioning in the relationship between state-trait anxiety and suicidal ideation
ŞEYMA BEGÜM HARMANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE DEMİRBAŞ
- Kronik hastalığa sahip bireylerde sürekli kaygının belirsizliğe tahammülsüzlük ve bilişsel duygu düzenleme stratejileri ile ilişkisi
The relationship of trait anxiety with intolerance of uncertainty and cognitive emotion regulation strategies in individuals with chronic disease
FURKAN GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİMA ELİF ERGÜNEY OKUMUŞ
- Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ve travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişkide belirsizliğe tahammülsüzlüğün düzenleyici rolünün incelenmesi
Investigation of the moderating role of intolerance of uncertainty in the relationship between childhood trauma and post traumatic stress symptoms in university students
DUYGU TÜZÜN
- Beliren yetişkinlerde kaygı ve belirsizliğe tahammülsüzlük ile spiritüel iyi oluş arasındaki ilişki
The relationship between anxiety, intolerance of uncertainty and spiritual well-being in emerging adulthood
BETÜL AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ŞENTEPE LOKMANOĞLU