Volatilite altında borsa endeks opsiyonlarının finansal kaldıraç ve yayılım etkisi: BIST 30 üzerine bir uygulama
Financial leverage and spread effect of exchange index options under volatility: An application on BIST 30
- Tez No: 639159
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN EGE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Finansal piyasalarda özellikle 1980 sonrası finansal serbestleşme, sermaye hareketlerinin hızlanması ve yaşanan olumsuzlukların ülke sınırlarını aşması sonucunda piyasalarda yaşanan dalgalanma yatırımcılar açısından yönetilmesi gereken bir belirsizlik durumu yaratmıştır. Bu çalışmada finansal piyasalardaki belirsizliğin sonucunda piyasada oluşan düzensiz fiyat hareketleri (volatilite) BIST 30 Endeksi üzerinde araştırma yapılarak incelenmiştir. Günümüzde yatırımcılar karşılaştıkları riskleri yönetebilmek/en aza indirebilmek için vadeli işlem sözleşmeleri kullanmaya başlamıştır. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasaları (VİOP) ve Spot Piyasalar sürekli etkileşim içerisinde olduğundan, piyasa uzmanları, akademisyenler, işletmeciler ve yatırımcılar için vadeli işlem piyasalarının spot piyasa volatilitesi üzerindeki etkisi önemli bir araştırma konusu olmuştur. Araştırmada 05.04.2013 - 31.12.2017 tarihleri arasında VİOP' ta BIST 30 fiyat endeksi dayanak varlık üzerine yazılan Borsa Endeks Opsiyon Sözleşmeleri (BEOS)' nin, BIST 30 endeks seans kapanış fiyatlarındaki volatilite üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi ve BIST 30 endeksi dayanak varlığı olan opsiyon sözleşmelerinin işlem görmeye başladığı tarih olan 05.04.2013 öncesi 01.01.2005 tarihi ve sonrasında 31.12.2017 tarihine kadar spot piyasada oluşan volatilite ve kaldıraç etkisinde anlamlı bir değişim yaşanıp yaşanmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla BEOS' un spot piyasa volatilitesi ve“kaldıraç etkisi”üzerindeki etkilerini belirlemek için Otoregresif Koşullu Değişen Varyans (GARCH) modelleri uygulanmıştır. Kaldıraç etkisi, literatürde piyasada oluşan negatif şokların pozitif şoklara oranla volatiliteyi daha fazla arttığı şeklinde yorumlanmaktadır. Ayrıca opsiyon işlemleri ile spot piyasa arasındaki volatilite etkileşimini, bu piyasalar arasındaki bilgi akışı ve bu akışın yönünü belirlemek amacıyla iki yönlü volatilite yayılımı Çok Değişkenli GARCH (VECH, BECK ve CCC) modelleri kullanılarak incelenmiştir. Sonuçta, endeks opsiyon sözleşmelerinin işleme alınmasının spot piyasadaki BIST 30 endeksi getiri volatilitesi üzerinde volatiliteyi arttırıcı bir etkisi olduğu ve opsiyon işlemleri başladıktan sonra BIST 30 getiri değişkeni volatilitesi üzerinde herhangi bir kaldıraç etkisi olmadığı, BEOS sonrasında BEOS' un BIST 30 endeksi işlem hacmi volatilitesinde anlamlı etkiler oluşturduğu ve iki yönlü bakılan volatilite yayılımı analiz sonuçlarına göre ise opsiyon piyasasından spot piyasaya doğru ve spot piyasadan opsiyon piyasasına doğru bir volatilite yayılım etkisinin oluşmadığı sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Financial liberalization in financial markets, especially after the 1980s, the acceleration of capital movements, and the fluctuations in the markets resulting from the adversities exceeding the country borders created an uncertain situation for investors to deal with. In this study, the irregular price movements (volatility) occurring in the market due to the uncertainty in the financial markets were investigated by researching the BIST 30 Index. Today, investors have started to use futures contracts to manage/minimize the risks they face. Since Futures and Options Markets (VIOP) and Spot Markets are in constant interaction, the impact of futures markets on spot market volatility has been an important research topic for market experts, academics, operators, and investors. The research aimed to identify both the effects of the Exchange Index Option Contracts (BEOS) written on the BIST 30 index underlying asset in VIOP between 05.04.2013 - 31.12.2017 on the volatility of BIST 30 index session closing prices. Additionally, whether there has been a significant change in the volatility and leverage effect of the spot market between the dates of 05.04.2013, 01.01.2005, and after 31.12.2017, when the option contracts, which are the underlying assets of the and BIST 30 index, began to be traded were also targeted. Therefore, Autoregressive Conditional Variable Variance (GARCH) models were applied to determine the effects of BEOS on spot market volatility and“leverage effect.”The leverage effect is interpreted in the literature as the negative shocks' in the market increasing volatility more than positive ones. Besides, to determine the volatility interaction between the option transactions and the spot market, the information flow between these markets and this flow's direction, the two-way volatility propagation was examined via Multivariate GARCH (VECH, BECK, and CCC) models. Consequently, it was observed that the processing of index option contracts had a volatility-increasing effect on the return volatility of the BIST 30 index in the spot market; however, there was no leverage effect on the volatility of the BIST 30 return variable after the option transactions were started. Also, in the post-Stock Market Index Option Contracts, SMIOC had significant effects on BIST 30 index trading volume volatility, and finally, according to the two-way volatility spread analysis results, there was no volatility spread effect from the options market to the spot market and from the spot market to the options market.
Benzer Tezler
- Reconsidering the best volatility estimation model for BIST-100 index with recent data: A comparison of volatility models
BIST-100 endeksi için en iyi volatilite tahmin modelinin yeniden düşünülmesi: Bir volatilite modelleri kıyaslaması
İBRAHİM HALİL HARTAVİ
- Ajan bazlı finansal modelleme: İstanbul yapay borsası örneği
Agent based financial modeling: The case of Istanbul artificial stock market
ŞÜKRÜ CAN DEMİRTAŞ
- Behavioral classification of stochastic differential equations in mathematical finance
Matematiksel finanstaki stokastik diferensiyel denklemlerin davranışsal sınıflandırması
BURHANEDDİN İZGİ
Doktora
İngilizce
2015
Ekonomiİstanbul Teknik ÜniversitesiMatematik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET DURAN
- The effects of the geopolitical risks on stocks: An assessment from finance, industry and it sectors in Turkey and BRİCS countries
Jeopolitik risklerin hisse senedi piyasaları üzerine etkisi: Türkiye ve BRICS ülkelerinde finans, sanayi ve bilgi teknolojileri sektörlerinden bir değerlendirme
ŞULE NUR UGUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Maliyeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAYA TOKMAKÇIOĞLU
- Impact of Covid-19 on Islamic and conventional stock indexes
Covıd-19'un İslami ve geleneksel hisse senedi endeksleri üzerindeki etkisi
ALMABROK F AHMİD
