Tarsus Çukurova sanayi işletmelerinin endüstri mirası olarak korunması ve değerlendirilmesi
Conservation and evaluation of Tarsus Cukurova industrial enterprises as industrial heritage
- Tez No: 639528
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELTEM UÇAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Sanayi tesisleri, içerdikleri yapılar, yerleşkeler, peyzaj alanları, ilişkili makine ve ekipmanlar, ürünler, üretim süreçleri ve somut olmayan tüm anlamlarıyla bir bütün olarak insanlık tarihinin önemli belgelerini oluşturmaktadır. Bununla birlikte, endüstri mirasın korunması 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra gündeme gelmiştir ve Türkiye'deki sanayi mirası envanteri henüz tamamlanmamıştır. Bu tez, henüz yerleşke ölçeğinde koruma altına alınmamış Tarsus Çukurova Sanayi İşletmeleri yapılarını endüstriyel miras kavramı çerçevesinde değerlendirmektedir. 1887 yılına tarihlenen Tarsus Çukurova Sanayi İşletmeleri, Tarsus'taki en eski ve döneminin en büyük modern çırçır fabrikasıdır. İspanyol konsolos Mavromati tarafından kurulan ve daha sonra Karamehmetler zadeler ve Şadi Eliyeşil tarafından devralınan fabrika, Türkiye'nin ihracat ve ithalatında lider işletmelerden biri haline gelmiştir. Fabrika yerleşkesi; basmahane, eski çırçır fabrikası, desen atölyesi, konfeksiyon atölyesi, iplik boya ve fiske dairesi; idari bina, genel müdürlük binası, satın alma binası, bilgi işlem merkezi, ambarlar ve depo yapıları, kreş, yemekhane, lojman yapıları, kazan dairesi, trafo binaları ve hidroelektrik santralini içeren farklı işlevlere sahip yapılardan oluşmaktadır. Bugün fabrika yerleşkesi terk edilmiş ve işlevini yitirmiş durumdadır; ancak, yapılar büyük ölçüde özgünlüklerini koruyarak günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Bu çalışmanın amacı, fabrika yerleşkesinin korunmasına yönelik karar verme sürecini destekleyecek biçimde, fabrika yerleşkesinin yapı ve yerleşim ölçeğinde taşıdığı endüstri mirası değerlerini ortaya koymaktır. Çalışmanın giriş bölümünde tezin aşamaları sunulurken, ikinci bölümünde, endüstri mirası kavramı ve endüstriyel mirası koruma kuramsal çerçevesi, üçüncü bölümde, tezde izlenen yöntemleri, dördüncü bölümde, Tarsus'un tarihsel gelişim süreci içerisinde Çukurova Sanayi İşletmelerinin yeri ve fabrika yerleşkesinde yapılan tespit ve değerlendirmeler sunulmaktadır. Son bölümde ise Çukurova Sanayi İşletmelerinin kültürel miras değerleri, korunmasına yönelik değerlendirme ve öneriler sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Industrial sites, structures, complexes, areas and landscapes as well as the related machinery and equipment, products, operating processes and housing, with tangible and intangible meanings, are important documents of human history. However, conservation of industrial heritage came to the agenda after the second half of 20th century and the industrial heritage inventory in Turkey is not yet complete. This thesis evaulates Tarsus Çukurova Industrial Enterprises, which hasn't yet taken under protection in site scale, within the concept of the industrial heritage. Tarsus Çukurova Industrial Enterprises, which dates back to 1887, is the oldest and the largest modern ginning factory in Tarsus. Founded by the Spanish consul Mavromati, and later, taken over by Kara Mehmetler and Şadi Eliyeşil, the factory become one of the leading enterprises in Turkey's exports and imports. The factory settlement consists of structures with different functions including; cotton presses; ginning, yarn, weaving factories; press factories; staff canteen; auxiliary building; two administrative buildings; houses for engineers and also the hydro-electric power plant. Today, the factory settlement has been abandoned and lost its function; however, the structures have survived, largely, to the present by preserving their originality. The aim of this paper is to identify the heritage values of the factory settlement with its tangible and intangible meanings, to guide conservation decisions. While the stages of the thesis are presented in the introduction part of the study, the concept of industrial heritage and the industrial heritage conservation theoretical framework are presented in the second part, the methods followed in the thesis are explained in the third part, the place of the Çukurova Industrial Enterprises in the historical development process of Tarsus and the documentation and evaluations made in the factory area are presented in the fourth part. Cultural heritage values of Çukurova Industrial Enterprises, evaluations and suggestions for protection are included in the last section.
Benzer Tezler
- Cam sanayii soğutma suyunun arıtılmasının araştırılması
Investigation of the treatment of the cooling water in the glass industry
VOLKAN İHSAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Maden Mühendisliği ve MadencilikÇukurova ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY BAYAT
- Organize sanayi bölgeleri atıksularının magnezyum flokülasyonu ile arıtılabilirliğinin incelenmesi ve klasik koagülantlarla karşılaştırılması
Treatment with magnesium flocculation industrial park wastewater to the availability investigation and comparison of classical coagulants
GİZEM AKYATAN
- Adana – Tarsus (Mersin) güneyinde kalan bölgenin topraklarındaki ağır metal kirliliğinin araştırılması
Investigation the heavy metal soil pollution in the south of Adana – Tarsus (Mersin)
CAN EKİN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA AKYILDIZ
- Karadiken Köyü Tarsusu kalker işletme şevlerindeki deformasyonların ölçülmesi ve kontrolü
Monitoring and control of deformations in Karadiken/Tarsus quarry slopes
DERVİŞ ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Maden Mühendisliği ve MadencilikÇukurova ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SUPHİ URAL
- Karayolu inşaatlarında karşılaşılan zayıf zeminlerin bazik oksijen fırını (BOF) cürufu ile iyileştirilmesi
Improvement of weak soils in highway constructions with basic oxygen furnace (BOF) slag
CEM KOPTUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÇETİN