Yatarak tedavi gören madde kullanım bozukluğu olan ergenlerin yürütücü işlevler ve sosyal biliş açısından normal kontroller ile karşılaştırılması
Comparison of executive functions and social cognition between inpatient adolescents with substance use disorder and normal controls
- Tez No: 639790
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZALP EKİNCİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Amaç: Madde kullanan ergenlerde yürütücü işlev ve sosyal biliş yeteneklerinin zayıf olduğu bilinmesine rağmen, her iki işlevin birlikte değerlendirildiği az sayıda çalışma mevcuttur. Araştırmamızda seçilmiş yürütücü işlev yetenekleri (planlama ve problem çözme, bilişsel esneklik, seçici dikkat, inhibisyon kontrolü, öğrenme, bellek, çalışma belleği) ve sosyal biliş yeteneği olarak emosyon tanıma, madde kullanan ergenler ile normal kontroller arasında karşılaştırılacaktır. Gereç ve Yöntem: Araştırmamıza DSM-V'e göre MKB tanısı alan 38 erkek ergen ve benzer sosyodemografik özelliklere sahip 31 normal erkek kontrol dahil edildi. Tüm katılımcılar Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu (ÇDŞG-ŞY) görüşmesi ve Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölçeği-Gözden Geçirilmiş Formu (WISC-R) ya da Weschler Yetişkin Zeka Testi (WAIS) ile değerlendirildi ve katılımcılara Çocuklar için Depresyon Ölçeği (ÇDÖ), Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (DSKE), Bağımlılık Profil İndeksi-Ergen Formu (BAPİ-E), Buss Perry Agresyon Ölçeği (BPAÖ), Conners Ana Baba Derecelendirme Ölçeği-48 (CADÖ-48), Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (T-DSM-IV-S) uygulandı. Katılımcılara nöropsikolojik test olarak Stroop Testi (ST), İz Sürme Testi (İST), Londra Kulesi Testi (LKT), Weschler Sayı Dizisi Testi (WSDT) ve Gözlerden Zihin Okuma Testi (GZOT) uygulandı ve her iki grubun tüm ölçek ve test puanları karşılaştırıldı. Bulgular: Olguların yaş ortalaması 16.4 ± 0.67 yıldır.MKB grubu ile kontrol grubu arasında yaş ve sosyoekonomik düzey açısından anlamlı fark bulunmadı. (p> 0.05) MKB grubunda tüm nöropsikolojik test parametreleri anlamlı olarak daha kötüydü. Uzun dönem madde kullanmak (3 yıldan fazla) NPT sonuçlarını etkilemedi ancak maddeye 14 yaşından önce başlamış olmak planlama, problem çözme ve bilgiyi işlemleme süresinde kötüleşme ile ilişkiliydi. DEHB komorbiditesi çalışma belleği performansını azaltırken, depresif bozukluk komorbiditesi test performanslarını etkilemedi. Artmış anksiyete düzeyi ile WSDT ileriye doğru dizi arasında negatif, LKT Süre, İST Bölüm B Süre ve İST Bölüm B-A Süresi arasında pozitif korelasyon bulundu. Ailesinde MKB tanısı olan katılımcılar bellek, öğrenme, çalışma belleği, planlama ve problem çözme gibi alanlarda anlamlı kötü performans gösterdi. DEHB etkisi kontrol edildiğinde, BAPİ-E ve BPAÖ puanları, WSDT ileriye doğru dizi puanı ile negatif anlamlı korelasyon gösterdi.. MANCOVA testine göre; eğitim düzeyi kovaryant olarak alındığında, maddeye başlama yaşının seçici dikkat, bilgi işlemleme, planlama ve problem çözme yetenekleri üzerine önemli bir etkisi olduğu bulundu. Agresyon artışı ile sosyal biliş yeteneği olan emosyon tanıma arasında korelasyon saptanmadı. Sonuç: Bildiğimiz kadarıyla bu çalışma yatarak tedavi gören MKB tanılı ergenlerin hem yürütücü işlevler hem de sosyal biliş açısından değerlendirildiği az sayıda çalışmadan biridir. Literatürdeki çalışmaların çoğuyla paralel olarak, MKB tanısı olan ergenlerin, normal kontrollere kıyasla bozulmuş yürütücü işlev ve sosyal biliş yeteneklerine sahip olduğunu bulduk. MKB tanılı ergenlerde yürütücü işlev ve sosyal biliş yetenekleri üzerine geniş örneklemli, uzunlamasına çalışmalara ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Aim: Although executive functions and social cognition skills are known to be impaired in adolescents with substance use disorder, there are few studies which have evaluated both skills. In our study, selected executive functions (planning and problem solving, cognitive flexibility, selective attention, inhibitory control, learning, memory, working memory) and emotion recognition as social cognition skill, will be compared between adolescents with substance use disorder and normal controls. Method: 38 male adolescents diagnosed with SUD based on DSM-V and 31 normal male controls who have similar sociodemographic characteristics were included in the study. All participants were evaluated with the Schedule for Affective Disorders and schizophrenia for School Aged Children, Present and Lifetime Version (KSADS- PL) interview and Wechsler Intelligence Scale for Children-Revised Form (WISC-R) or Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS). Child Depression Inventory (CDI), State-Trait Anxiety Inventory (STAI), The Addiction Profile Index-Adolescent Form (API-A), Buss Perry Aggression Questionnaire (BPAQ), Conners' Parent Rating Scale (CPRS), Conners' Teacher Rating Scale (CTRS), Turgay DSM-IV-Based Child and Adolescent Disruptive Behavioral Disorders Screening and Rating Scale (T-DSM-IV-S) were administered. Stroop Test, Trail Making Test (TMT), Tower of London Test (TOL), Weschler Digit Span Test (WDST) and Reading the Mind in the Eyes Test were administered to participants as neuropsychological tests (NPT) and all of scale and test scores were compared between groups. Results: The mean age of the group was 16.4 ± 0.67 years. With regard to age and socioeconomic level, no significant difference was found between SUD and control groups (p> 0.05). All neuropsychological test parameters were found to be significantly worse in the SUD group. Long-term substance use (more than 3 years) did not affect NPT performances however, starting substance use before 14 age was significantly associated with worsened planning, problem solving, and information processing time. The presence of comorbid ADHD decreased working memory performance, depressive disorder comorbidity did not affect test performances. Increased anxiety level was negatively correlated with Digit Span Forward, positively correlated with TOL Time, TMT Part B Time and TMT Part B-A Time. Participants who had a family history of SUD performed significantly poorly in areas such as memory, learning, working memory, planning and problem solving. API-A and BPAQ scores were found to have negative correlations with Digit Span Forward when controlling for the influence of ADHD. Using multivariate analysis of covariance, after adjusting for education level, the age of starting substance use was found to have a significant impact on selective attention, information processing, planning and problem solving skills. No significant correlation was found between aggression and emotion recognition as social cognition skill. Conclusion: To the best of our knowledge, this study was one of the rare studies which investigated both executive functions and social cognition of impatient adolescents with SUD. In parallel with studies in literature, we found that the adolescents with SUD had impaired executive function and social cognition skills. Large sample sized and longitudinal studies are needed to investigate the effects of substance that upon executive function and social cognition abilities in adolescents diagnosed with SUD.
Benzer Tezler
- Sentetik kannabinoid kullanım bozukluğu olan ergenlerde yürütücü fonksiyonların değerlendirilmesi ve opiyat kullanım bozukluğu olan ergenlerle karşılaştırılması
Assessment of executive functions in adolescents with synthetic cannabinoid use disorder and comparison with adolescents with opiate use disorder
RÜMEYSA ALACA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriDicle ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA YÜKSEL
DOÇ. DR. GÜL KARAÇETİN
- Madde kullanım bozukluğu olan yatarak tedavi gören erkek ve kadın ergenlerde sosyodemografik, klinik özelliklerin, travmatik yaşantı öyküsü ve travma ile ilişkili psikopatolojilerin tedaviyi tamamlama üzerine olan etkileri
The effects of sociodemographic and clinical characteristics, childhood trauma and trauma-related psychopathologies on retention of inpatient substance abuse treatment
DENİZ YILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZHAN YALÇIN
- Madde kullanım bozukluğu olan ergenlerin ebeveynlerine uygulanan psikoeğitimin ebeveynlerin farkındalık düzeyine ve ergenlerin ebeveyn tutumu algısına etkisi
The effect of psychoeducation applied to parents of adolescents with substance use disorder on the level of parental awareness and perception of parental attitude of adolescents
BUĞSE YURTSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hemşirelikİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA BAYSAN ARABACI
- Davranım bozukluğu tanısıı alan ergenlerde tanının sürekliliği, klinik gidişi ve ilişkili faktörlerin araştırılması
Research of diagnostic stability, clinical prognosis and related factors in adolescent diagnosed with conduct disorder
ERGÜL FİDAN KIRCELLİ
- İlk atak psikoz tanısıyla yatarak tedavi gören çocuk ve ergen hastalarda madde kullanım bozukluğu eş tanısının klinik bulgularla ilişkisinin araştırılması
Investigation on the relationship between clinical findings of substence use disorder in children and adolescents with inpatients first episode psychosis
TUĞBA ESEROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZHAN YALÇIN