Geri Dön

Erken dönem uyumsuz şemaların psikolojik belirtiler üzerindeki yordayıcı etkisinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi

Examination of the predictive effect of early maladaptive schemas on psychological symptoms by gender variable

  1. Tez No: 640544
  2. Yazar: ASİYE DURMUŞ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF BİLGE
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Psikolojik Belirtiler, Cinsiyet, Early Maladaptive Shemas, Psychological Symptoms, Sexuality
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 114

Özet

Bu araştırmada psikolojik belirtilerin erken dönem uyumsuz şemalarla olan ilişkilerinin cinsiyet faktörüne göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma yaş aralığı 18-59, yaş ortalaması 34,23 (ss=10,44) olan, 198'i kadın (%49,7), 200'ü erkek (%50,3) toplam 398 katılımcının oluşturduğu toplum örnekleminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacına yönelik olarak Demografik Bilgi Formu, Kısa Semptom Envanteri ve Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 kullanılmıştır. Erken dönem uyumsuz şema ortalama puanları ile psikolojik belirti ortalama puanları arasındaki ilişkilerin tespiti için Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı analizi yapılmıştır. Erken dönem uyumsuz şema ortalama puanlarının, psikolojik belirti ortalama puanlarını yordama gücünü cinsiyet değişkenine göre değerlendirebilmek amacıyla toplum, kadın ve erkek grupları için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Uygulanan analiz sonucunda toplum örnekleminde psikolojik belirtilerin ve erken dönem uyumsuz şemaların tamamı arasında pozitif yönde ve anlamlı derecede korelasyon katsayıları elde edilmiştir. Kadın ve erkek katılımcılarda ise cinsiyete göre belirli şemalarla psikolojik belirtiler arasında anlamlı bir ilişki bulunamazken diğer şemalar ve psikolojik belirtiler arasında anlamlı ve pozitif yönde ilişki elde edilmiştir. Yapılan regresyon analizi sonuçlarında, aynı psikolojik belirtilerin toplum, kadın ve erkek örneklem gruplarında farklı erken dönem uyumsuz şemalar tarafından yordandığı görülmüştür. Ayrıca farklı şema kombinasyonlarının, cinsiyet grubuna göre yordama gücünü ve yordama yönünü değiştirdiği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde cinsiyet değişkeninin, şemaların hem yordayıcı gücünü hem de yordama yönünü etkilediği görülmüştür. Elde edilen sonuçlarla aynı psikolojik belirtilerin cinsiyet grubuna göre farklı erken dönem uyumsuz şemalar tarafından yordanması, mevcut psikoterapilerde danışanın cinsiyetine göre terapi odağının şekillenebileceği anlamına gelmektedir. Ayrıca erken dönem uyumsuz şemalar ile psikolojik belirtilerin yordanması, cinsiyet değişkenine göre farklılık göstermesi alandaki birçok yeni çalışmaya öncülük edecektir.

Özet (Çeviri)

In this dissertation, it's aimed to analyze the relation of psychological symptoms with early maladaptive schemas according to gender factor. The researche was conducted in a population sample of 398 participants of which 198 (%49,7) were female and 200 (%50,3) were male with an age range of 18-59 and an average age of 34,23 (ss=10,44) For the purpose of the research, Demographic Information Form, Shoer Symptom Envantory and Young Schema Scale Short Form-3 were used. Pearson moments multiplication correlation coefficient analysis was carried out to determine the relationships between early maladaptive schema average scores and psychological symptoms average scores. In order to evaluate the power of predicting maladaptive schema average scores according to the gender variable, multiple linear regression analysis was performed for the population, female and male groups. As a result of the analysis applied, positively and significantly correlation coefficients were obtained between all psychological symptoms and early maladaptive shemas in the population sample. In female and male participants, there was no significant relationship between gender and psychological symptoms, but it was obtained a significant and positive relationship between other schemas and psychological symptoms. As a result of the regression analysis it was observed that the same psychological symptoms were predicted by different early maladaptive shemas in the population, female and male sample groups. In addition, it has been determined that different combinations of schemas change the predictive power and the predictive direction according to the gender group. When the findings were evaluated, it was seen that the gender variable affects both the predictive power and predictive direction of the schemas. With the results obtained the same psychological symptoms are predicted by different early maladaptive shemas according to the gender group means that the focus of therapy can be shaped in the current psychotherapies according to the sex of the client. In addition, predicting psychological symptoms with early maladaptive shemas and different by gender variable will lead many new studies in the field.

Benzer Tezler

  1. Psoriasis hastalığında erken dönem uyumsuz şemalar duygu düzenleme stresle baş etme yaşam kalitesi ve psikolojik belirtiler

    Early maladaptive schemas emotion regulation coping with stress quality of life and psychological symptoms in Psoriasis disease

    AYŞE KAYNAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Psikolojiİstanbul Arel Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BENGİ PİRİM DÜŞGÖR

  2. Sosyal medya bağımlılığının erken dönem uyumsuz şemalar açısından incelenmesi

    The examination of social media addiction in terms of early maladaptive schemas

    CİHAT BAŞARAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ ÖNEN ÜNSALVER

  3. Erken dönem uyumsuz şemalar ile psikolojik belirtilerin ruminatif düşünme biçimi üzerindeki etkileri

    The effects of early maladaptive schemas and psychological symptoms on ruminative thinking style

    BERİL DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Psikolojiİstanbul Kent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU SEVİM

  4. Üniversite öğrencilerinde erken dönem uyumsuz şemaların yalnızlık, umutsuzluk ve depresif belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the relationship of early maladaptive schemas with loneliness, hopelessness and depressive symptoms in university students

    ELİF YAĞMUR GÜRSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Psikolojiİstanbul Kent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU SEVİM

  5. Yoga yapan ve yapmayan bireylerin şema düzeyi, somatik belirtiler ve öz şefkat açısından incelenmesi

    An i̇nvesti̇gati̇on of i̇nterplay between early maladapti̇ve schemas, psychosomati̇c symptoms and self-compassi̇on: The role of doi̇ng yoga

    AYÇA BURCU AYDOĞDU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Psikolojiİstanbul Arel Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DUYGU YAKIN