Erken dönem uyumsuz şemaların psikolojik belirtiler üzerindeki yordayıcı etkisinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi
Examination of the predictive effect of early maladaptive schemas on psychological symptoms by gender variable
- Tez No: 640544
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF BİLGE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Psikolojik Belirtiler, Cinsiyet, Early Maladaptive Shemas, Psychological Symptoms, Sexuality
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu araştırmada psikolojik belirtilerin erken dönem uyumsuz şemalarla olan ilişkilerinin cinsiyet faktörüne göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma yaş aralığı 18-59, yaş ortalaması 34,23 (ss=10,44) olan, 198'i kadın (%49,7), 200'ü erkek (%50,3) toplam 398 katılımcının oluşturduğu toplum örnekleminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacına yönelik olarak Demografik Bilgi Formu, Kısa Semptom Envanteri ve Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 kullanılmıştır. Erken dönem uyumsuz şema ortalama puanları ile psikolojik belirti ortalama puanları arasındaki ilişkilerin tespiti için Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı analizi yapılmıştır. Erken dönem uyumsuz şema ortalama puanlarının, psikolojik belirti ortalama puanlarını yordama gücünü cinsiyet değişkenine göre değerlendirebilmek amacıyla toplum, kadın ve erkek grupları için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Uygulanan analiz sonucunda toplum örnekleminde psikolojik belirtilerin ve erken dönem uyumsuz şemaların tamamı arasında pozitif yönde ve anlamlı derecede korelasyon katsayıları elde edilmiştir. Kadın ve erkek katılımcılarda ise cinsiyete göre belirli şemalarla psikolojik belirtiler arasında anlamlı bir ilişki bulunamazken diğer şemalar ve psikolojik belirtiler arasında anlamlı ve pozitif yönde ilişki elde edilmiştir. Yapılan regresyon analizi sonuçlarında, aynı psikolojik belirtilerin toplum, kadın ve erkek örneklem gruplarında farklı erken dönem uyumsuz şemalar tarafından yordandığı görülmüştür. Ayrıca farklı şema kombinasyonlarının, cinsiyet grubuna göre yordama gücünü ve yordama yönünü değiştirdiği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde cinsiyet değişkeninin, şemaların hem yordayıcı gücünü hem de yordama yönünü etkilediği görülmüştür. Elde edilen sonuçlarla aynı psikolojik belirtilerin cinsiyet grubuna göre farklı erken dönem uyumsuz şemalar tarafından yordanması, mevcut psikoterapilerde danışanın cinsiyetine göre terapi odağının şekillenebileceği anlamına gelmektedir. Ayrıca erken dönem uyumsuz şemalar ile psikolojik belirtilerin yordanması, cinsiyet değişkenine göre farklılık göstermesi alandaki birçok yeni çalışmaya öncülük edecektir.
Özet (Çeviri)
In this dissertation, it's aimed to analyze the relation of psychological symptoms with early maladaptive schemas according to gender factor. The researche was conducted in a population sample of 398 participants of which 198 (%49,7) were female and 200 (%50,3) were male with an age range of 18-59 and an average age of 34,23 (ss=10,44) For the purpose of the research, Demographic Information Form, Shoer Symptom Envantory and Young Schema Scale Short Form-3 were used. Pearson moments multiplication correlation coefficient analysis was carried out to determine the relationships between early maladaptive schema average scores and psychological symptoms average scores. In order to evaluate the power of predicting maladaptive schema average scores according to the gender variable, multiple linear regression analysis was performed for the population, female and male groups. As a result of the analysis applied, positively and significantly correlation coefficients were obtained between all psychological symptoms and early maladaptive shemas in the population sample. In female and male participants, there was no significant relationship between gender and psychological symptoms, but it was obtained a significant and positive relationship between other schemas and psychological symptoms. As a result of the regression analysis it was observed that the same psychological symptoms were predicted by different early maladaptive shemas in the population, female and male sample groups. In addition, it has been determined that different combinations of schemas change the predictive power and the predictive direction according to the gender group. When the findings were evaluated, it was seen that the gender variable affects both the predictive power and predictive direction of the schemas. With the results obtained the same psychological symptoms are predicted by different early maladaptive shemas according to the gender group means that the focus of therapy can be shaped in the current psychotherapies according to the sex of the client. In addition, predicting psychological symptoms with early maladaptive shemas and different by gender variable will lead many new studies in the field.
Benzer Tezler
- Psoriasis hastalığında erken dönem uyumsuz şemalar duygu düzenleme stresle baş etme yaşam kalitesi ve psikolojik belirtiler
Early maladaptive schemas emotion regulation coping with stress quality of life and psychological symptoms in Psoriasis disease
AYŞE KAYNAK
Doktora
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BENGİ PİRİM DÜŞGÖR
- Sosyal medya bağımlılığının erken dönem uyumsuz şemalar açısından incelenmesi
The examination of social media addiction in terms of early maladaptive schemas
CİHAT BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ ÖNEN ÜNSALVER
- Erken dönem uyumsuz şemalar ile psikolojik belirtilerin ruminatif düşünme biçimi üzerindeki etkileri
The effects of early maladaptive schemas and psychological symptoms on ruminative thinking style
BERİL DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU SEVİM
- Üniversite öğrencilerinde erken dönem uyumsuz şemaların yalnızlık, umutsuzluk ve depresif belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of early maladaptive schemas with loneliness, hopelessness and depressive symptoms in university students
ELİF YAĞMUR GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU SEVİM
- Yoga yapan ve yapmayan bireylerin şema düzeyi, somatik belirtiler ve öz şefkat açısından incelenmesi
An i̇nvesti̇gati̇on of i̇nterplay between early maladapti̇ve schemas, psychosomati̇c symptoms and self-compassi̇on: The role of doi̇ng yoga
AYÇA BURCU AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DUYGU YAKIN