Tokat, Amasya ve Çorum orijinli yerel ekmeklik buğday çeşitlerinin bazı tarımsal özellikler ve geç gelişme dönemlerindeki kuraklığa tolerans yönünden karakterizasyonu
Characterization of some agricultural traits and drought tolerance at late developmental stages in bread wheat landraces from Tokat, Amasya and Çorum provinces
- Tez No: 640601
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALİ SAKİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
Buğdayda kurağa toleranslı çeşitlerin geliştirilmesinde genetik kaynak olarak kullanılan kültür çeşitlerinin ve yerel çeşitlerin kuraklık stresine karşı tepkilerinin iyi bilinmesi gerekmektedir. Bu araştırma 22 adet yerel ekmeklik buğday çeşidi ve beş adet tescilli ekmeklik buğday çeşidi ile sulu ve geç kuraklık stresi altında Tokat-Kazova koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada genel olarak incelenen özellikler bakımından hem sulu koşullarda hem de geç kuraklık stresi koşullarında ekmeklik buğday çeşitleri arasında önemli farklılıklar saptanmış, uygulanan geç kuraklık stresinin sulu koşullara göre tane verimini, bin tane ağırlığını, hektolitre ağırlığını, yatma oranını, mumsuluk değerini ve nispi su içeriğini azalttığı; bitki boyunu, başak uzunluğunu, protein oranını, bayrak yaprak ve tane kül oranını, klorofil içeriğini ve Zeleny sedimantasyon değerini artırdığı belirlenmiştir. Ekmeklik buğday çeşitlerinin ortalama tane verimleri kuraklık stresi koşullarında sulu koşullara göre ilk yıl %28.7, ikinci yıl ise %20.3 oranında azalmıştır. Kuraklık tolerans indeksine göre bin tane ağırlığı ve tane verimi bakımından Çalı basıran, yaprak nispi su içeriği bakımından ise TGB 000534 yerel çeşitleri, Rank analizine göre ise TGB 003232 ve Ak sunteri yerel çeşitleri geç gelişme dönemlerindeki kuraklığa tolerans bakımdan öne çıkmışlardır. Hem sulu koşullarda hem de geç kuraklık stresi koşullarında tane verimi bakımından TGB 003232, Örmece, TGB 003249, TGB 000526, TGB 000521 ve TGB 000543, protein oranı bakımından TGB 003248, Çalı basıran, Dimenit ve Zerun, yaprak nispi su içeriği bakımından TR 48371, TGB 003232 ve TR 63581, bayrak yaprak kül oranı bakımından TGB 003232, Örmece ve Zerun, tane kül oranı bakımından TGB 000521 ve Çalı basıran, mumsuluk değeri bakımından TGB 003232 ve Zerun yerel çeşitleri öne çıkmış olup, yerel çeşitlerde önemli bir sorun olan yatma oranı bakımından da TGB 003232 yerel çeşidi her iki denemede de en düşük yatma oranına sahip olmuştur. Kalitesi ve verimi yüksek buğday elde etme bakımından, öne çıkan çeşitlerin ıslah çalışmalarında kullanılabileceği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
It should be well known responses to drought stress of cultivars and landraces used as genetic resources in the development of drought resisant varieties in wheat. This research was conducted with 22 bread wheat landraces and five bread wheat cultivars under irrigated and late drought stress in Tokat-Kazova conditions. In the study, significant differences were determined among bread wheat genotypes in terms of the investigated traits generally in both irrigated conditions and late drought stress conditions, it has been determined that increase plant height, spike length, protein rate, flag leaf and grain ash content, chlorophyll content and Zeleny sedimentation value, late drought stress applied decrease grain yield, thousand grain weight, hectolitre weight, lodging rate, waxy value and leaf relative water content, according to water conditions, Average grain yields of bread wheat genotypes decreased by 28.7% in the first year, 20.3% in the second year in drought stress conditions compared to the irrigated conditions. According to the drought tolerance index landraces Calı basıran in terms of thousand-seed weight and grain yield, TGB 000534 in terms of leaf relative water content, according to Rank analysis landraces, TGB 003232 and Ak sunteri were prominent in terms of drought tolerance at late development stages. In both irrigated conditions and late drought stress conditions, landraces TGB 003232, Ormece, TGB 003249, TGB 000526, TGB 000521 and TGB 000543 in terms of grain yield, TGB 003248, Calı basıran, Dimenit ve Zerun in terms of protein rate, TR 48371, TGB 003232 and TR 63581 in terms of leaf relative water content, TGB 003232, Ormece and Zerun in terms of flag leaf ash content, TGB 000521 and Calı basıran in terms of grain ash content, TGB 003232 and Zerun in terms of waxy value were prominent, TGB 003232 landrace had the lowest lodging rate in terms of lodging rate which is an important problem in landraces in the both experiment. In terms of obtaining wheat with high quality and yield, it has been determined that the prominent genotypes can be used as genitor in breeding studies.
Benzer Tezler
- Sulu koşullarda yetiştirilen farklı çemen (Trigonella foenum-graceum L.) genotiplerinin tarımsal performanslarının belirlenmesi
Determination of agronomic performances of different fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) genotypes grown in irrigated conditions
ENES CEYLAN
- Farklı kökenli çemen (Trigonella foenum-graceum L.) genotiplerinin antioksidan aktivitelerinin belirlenmesi
Determination of antioxidant activities of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) genotypes of different origin
HİLAL KUTSAL
- Kuru koşullarda yetiştirilen farklı çemen (Trigonella foenum-graceum L.) genotiplerinin tarımsal performanslarının belirlenmesi
Determination of agronomic performances of different fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) genotypes grown in non-irrigated conditions
ERKAN ÖZDEMİR
- Farklı tip kültivatör uç demirlerinin malzeme özelliklerinin belirlenmesi
Determination of the material properties of the different cultivator shares
UMUT GÜLEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarım Makineleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EBUBEKİR ALTUNTAŞ
- Batı Karadeniz Bölgesi'nde asma yelpaze yaprak virüsü (Grapevine fanleaf Virus) ve asma pinot gris virüsü (Grapevine pinot Gris virus)'nün tespiti
Detection of Grapevine fanleaf virus and Grapevine Pinot gris virus in Western Black Sea Region
YAĞMUR TÜRKMEN