Ferdî'nin Gülzâru's-Safâ mesnevîsi (İnceleme-metin)
Ferdi's Gulzâru's-Safâ masnavi (Examination-text)
- Tez No: 640913
- Danışmanlar: PROF. DR. KAPLAN ÜSTÜNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ferdî, Gülzâru's-safâ, Klasik Türk Edebiyatı, Mesnevî, Sergüzeştnâme Türü, Ferdî, Gülzâru's-safâ, Classical Turkish Literature, Masnavi, Sergüzeştnâme Genre
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 588
Özet
Bu çalışmada, Isparta Uluborlu İlçe Halk Kütüphanesi ile Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi'nde kaydı bulunan ve aynı nüsha olduğu tespit edilen Gülzâru'ssafâ Mesnevîsi'nin inceleme ve çeviriyazısı yapılmıştır. Çalışmada klasik Türk edebiyatı alanında yazılmış bir eser ile şairinin edebiyat dünyasına tanıtılması amaçlanmıştır. Gülzâru's-safâ, 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başlarında yaşadığı tespit edilen Ferdî mahlaslı bir şair tarafından yazılmıştır. Hakkında biyografik kaynaklarda bilgi bulunmayan Ferdî'nin hayatı, eserinden hareketle incelenmiştir. Gülzâru's-safâ 694 beyitten oluşan bir mesnevîdir. Mesnevî beyitleri arasında 374 gazel, 50 murabba, 11 müseddes, 3 kıt'a, 2 terkib-bend ve 2 müstakil mesnevî olmak üzere toplam 442 nazım şekli yer almaktadır. Bu durum şairin yeni bir tarz oluşturma veya orijinal bir eser ortaya koyma çabası içerisinde olduğunu göstermektedir. Müstensih ya da müellif tarafından hasb-i hâl olarak nitelenen eser, sergüzeştnâme türünde kaleme alınmıştır. Mesnevî beyitleri arasında bulunan birçok nazım şekli, şairin kendisinden önce yaşamış olan Bâkî, Fuzûlî ve Mesihî gibi şairlerin şiirleriyle benzerlikler taşımaktadır. Bu durum Ferdî'nin edebî kişiliği açısından dikkat çeken bir özellik olmuştur.“Bitiş”bölümü olmayan Gülzâru's-safâ Mesnevîsi, besmelenin anlatıldığı 24 beyitlik bir“giriş”bölümüyle başlamıştır. Eserin 25-694. beyitleri arasında ise“konunun işlendiği bölüm”yer almıştır. Mesnevî, konusu itibarıyla şairlerin gördükleri ve yaşadıkları olayları anlatan, kişileri, meslekleri ve belli yöreleri tasvir eden mesneviler arasında bulunmaktadır. Gülzâru's-safâ Mesnevîsi'ne şairin çıktığı bir yolculuk kaynaklık etmektedir. Mesnevî boyunca uğradığı belde ve şehirlerden bahseden Ferdî, eserini ayrılık teması üzerine oluşturmuştur. Eserde birtakım isimler verilerek hicve başvurulması şairin hiciv yeteneğinin olduğunu da göstermektedir. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde edebiyat tarihimizde yer alan Ferdî mahlaslı şairler hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Ferdî'nin hayatı, edebî kişiliği ve eseri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde Gülzâru's-safâ'nın şekil ve muhteva özellikleri ortaya konmuştur. Eserin çeviriyazısının sonuna nüshanın orijinal hali de eklenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, Gülzâru's-safâ Masnavi, which is registered in Isparta Uluborlu District Public Library and Konya Regional Manuscripts Library and found to be the same copy, has been examined and translated. In this study, it is aimed to introduce a work written in the field of classical Turkish literature and its poet to the world of literature. Gülzâru's-safâ was written by a poet named Ferdî, who was detected to have lived in the late 17th and early 18th centuries. The life of Ferdî, whose information is not available in biographical sources, was analyzed based on his work. Gülzâru's-safâ is a masnavi consisting of 694 couplets. Among the masnavi couplets, there are a total of 442 verse forms, including 374 odes, 50 squares, 11 musaddes, 3 verses, 2 composition-bend, and 2 detached masnavi. This shows that the poet is in effort to create a new style or create an original work. The work, which is considered as a case by the scribal or the author, was written in the genre of sergüzeştnâme. Many forms of verse in the masnavi have similarities with the poems of poets such as Bâkî, Fuzûlî, and Mesihî, who lived before the poet himself. This situation has been a remarkable feature in terms of the literary personality of Ferdî. Gülzâru's-safâ Masnavi, which does not have an“end”section, started with a 24-couplet“entrance”section in which basmala was described. Among the 25-694 couplets of the work, there is a“chapter in which the subject is covered.”Masnavi is among the types of masnavi which describes the events that poets see, experience, depict people, professions, and certain regions. A journey of the poet is the source to Gülzâru's-safâ Masnavi. As mentioned the towns and cities, he had visited throughout masnavi created by his work on the theme of separation. The application of satire by giving some names in the work shows that the poet has the satire ability. Our study consists of introduction and two parts. In the introduction part, information is given about the poets of Ferdî pseudonym in our literary history. In the first part, the life, literary personality, and work of Ferdî are emphasized. In the second part, the shape and content features of Gülzâru's-safâ are presented. The original version of the copy has been added to the end of the translation.
Benzer Tezler
- Rüstem Behrudi -şiirleri üzerinde dil ve üslup incelemesi-
Language and style examination in Rustem Behhrudi's poem
GULZAR MAMMADOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERGİS BİRAY
- Abdullah Ferdî'nin Nazmü'l-leâlî ve Kenzü'l-Meânî adlı mesnevisi
Abdullah Ferdî's masnavi entitled Nazmü'l-leâlî ve Kenzü'l-meânî
AYŞENUR BUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET KARATAŞ
- Abdullah Ferdi Efendi'nin hayatı eserleri ve divanı'nın tenkitli metni
Abdullah Ferdi Efendi's life, his works and critical edition of his divan
YILMAZ ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURAN ALTUNER
- Ferdi Abdullah Efendi ve Divanı
Divan of Ferdi Abdullah
NURAY MEMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıCelal Bayar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
DOÇ. DR. KENAN ERDOĞAN
- XIX. yy. şairi Şeyh Hacı Abdullah Ferdi Efendi hayatı, eserleri, edebi kişiliği ve divanının tenkitli metni
XIX. yy. century poet?s Şeyh Hacı Abdullah Ferdi Efendi life?s, production, manner of literature and poet?s collected poems critricism text
ŞÜKRAN AVCIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR AYDEMİR