Geri Dön

Karagöz metinlerinin toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi

An analyse of Karagöz texts in terms of social gender roles

  1. Tez No: 641862
  2. Yazar: EMİNE VARIŞOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ YAKICI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
  6. Anahtar Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Karagöz Oyunu, Geleneksel Türk Tiyatrosu, Gender, Karagöz Play, Traditional Turkish Theater
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Halk Bilim (Folklor) Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyetten farklı olarak kültürün ürettiği cinsiyet rollerini ifade etmektedir. Cinsel farklılıkların toplumsal ve kültürel açıdan yorumlanması anlamına gelen bu terim, cinsiyet olarak kadın ve erkekten beklenen davranış örüntülerini kapsamaktadır. Bu bakımdan sözlü ve yazılı halk bilgisi ürünleri üzerinde de etkili olan toplumsal cinsiyet rollerinin halk bilimsel bir bakış açısıyla incelenmesi önem arz etmektedir. Geleneksel Türk Tiyatrosunun önemli bir dalı olan Karagöz Oyunu, genel olarak“hayalî”adı verilen bir sanatçı tarafından deriden yapılmış tasvirlerin“hayal perdesi”nde oynatılıp seslendirilmesi ile icra edilen bir gösteri sanatı olarak kabul görmektedir. Hayal perdesi, içinde bulunduğu kültürün aynası olarak kabul edilmekte ve içeriğinde, icra edildiği toplumun kültürüne ait ögeler barındırmaktadır. Bu bakımdan hayal oyunlarının incelenmesi, kültürdeki cinsiyet algılarının fark edilmesinde yararlı olacaktır. Bu nedenle“Karagöz Metinlerinin Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelemesi”başlığını taşıyan bu çalışmada Karagöz oyunlarındaki toplumsal cinsiyetle bağlantılı kültürel birikime dair izler incelenmiştir. Kaynak tarama ve metin inceleme yöntemleri kullanılarak Cevdet Kudret'in 3 ciltlik Karagöz kitabında yer alan 39 oyun metin, Toplumsal Cinsiyet Kuramları ışığında incelenmiştir. Halk bilimi, toplumsal cinsiyet ve Karagöz oyunları ile ilgili tanımlamaların ardından“Zenne”başlığında ele alınan kadınların eşleriyle, diğer kadınlarla ve diğer erkeklerle olan ilişkileri; mekânsal olarak kadına belirlenen alan; güzellik algısı ve kadın aklı incelenmiştir. Ardından erkeğin mekânsal olarak konumu, erkeğin kadın ve erkeklerle olan ilişkisi ve erkeğin dış görünümü incelenmiştir. Elde edilen veriler halk bilimsel bakış açısıyla tartışılıp açıklanmıştır.

Özet (Çeviri)

Gender, unlike biological sex, refers to the gender roles produced by culture. This term, which means the interpretation of sexual differences socially and culturally, includes the patterns of behavior expected from women and men in terms of gender. In this respect, it is important to examine the gender roles that are also effective on oral and written folklore products from a folkloric perspective. Karagöz Play, which is an important branch of the TraditionalTurkish Theater, is generally accepted as a performing art performed by playing and portraying the figures made of leather by an artist called“Hayali”. The shadow theatre is considered as the mirror of the culture it is in and contains elements of the culture of the society in which it is performed. In this respect, examining the plays will be useful in realizing the gender perceptions in culture. For this reason, in this study, which is titled“Investigation of Karagöz Texts in Terms of Gender”, traces of gender-related cultural accumulation in Karagöz plays were examined. 39 games texts in Cevdet Kudret's 3-volume Karagöz book were examined using the methods of literature review and text analysis in the light of Gender Theories. After the definitions related to folklore, gender and Karagöz plays, the relations of the women in“Zenne”title with their spouses, other women and other men; spatially determined areafor women; the perception of beauty and women's mind were examined. Then, the spatial position of the man, the relationship of the man with men and women and the outer appearance of the man were examined. The data obtained were discussed and explained from the folkloric perspective.

Benzer Tezler

  1. Televizyon üzerinden dindar/mütedeyyin kadınları anlamak: Dindar kadınların televizyonu alımlama ve kullanım biçimleri

    Understanding religious/pious women through television: Religious women's reception and usage of television

    ERGEN DEVRİM KARAGÖZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Radyo-TelevizyonGalatasaray Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE

  2. Karagöz metinlerinin halk bilimsel açıdan değerlendirilmesi

    Folkloric evaluation of Karagöz texts

    YUNUS YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Arel Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HARUN AKÇAM

  3. Karagöz metinlerinden günümüz gülmece metinlerine gülmece dili

    The language of humour: From the texts of Karagöz to nowaday's humour texts

    ÇİĞDEM USTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    DilbilimKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEVHİBE COŞAR

  4. Türkçe ders kitaplarındaki (1-8) metinlerin duyarlık eğitimi açısından incelenmesi

    Investigation of texts in Turkish textbooks (1-8) in terms of sensitivity education

    KAMER YİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BEYTULLAH KARAGÖZ

  5. Analyse du discours: La langue de la presse et l'enseignement du Fle

    Söylem çözümlemesi: Basın dili ve Fransızcanın yabancı dil olarak ögretimi

    GÜZİN BAHAR KARAGÖZ

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2007

    Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    DOÇ. DR. Ş. ECE KORKUT