Geri Dön

XIV-XV. yüzyıl tarihî Türk yazı dillerinde dil karışmaları

Language mixing in historical Turkish writing languages of XIV-XVth centuries

  1. Tez No: 642479
  2. Yazar: CİHAN DOĞAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYSU ATA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 518

Özet

Bu çalışmada XIV-XV. yüzyıllarda Harezm ve Memluk sahalarında gelişen temas lehçesinin dilsel sonuçları, temas lehçe bilim kuramsal çerçevesi içerisinde incelenmiştir. Yapılan derlemden elde edilen verilere göre iki temas sahası da farklı dilsel özellikler gösterir. Harezm temas lehçesinde, lehçelere ait dilsel formlar değişkeli kullanılırken Memluk temas lehçesinde değişkeler ile birlikte ara lehçelerde görülen ve temas durumundaki lehçelerde bulunmayan ara formlar ortaya çıkar. Temas lehçesi ile yazılan eserler bugüne kadar farklı sahalara ait metinler olarak değerlendirilmiş ve ortaya çıkış sebepleri ile ilgili farklı görüşler öne sürülmüştür. Bu çalışmada öne sürülen görüşler tartışılmış ve temas lehçe bilim kuramları çerçevesinde yeni bir art zamanlı lehçe temas modeli ortaya konmuştur. Çalışmamızda, Türkolojide“karışık dillilik-lehçelilik”konusunda genel kabul görecek bir teorik zemin oluşturmak,“Karışık lehçelilik”terimini bilimsel bir zemine oturtmak ve bu lehçe ile yazılmış eserlerin incelenme standartlarını belirlemek,“Karışık lehçeli”eserlerin incelenmesini klasik bakış açılarının dışında gramatikal, dilbilimsel ve sosyolojik boyutlarıyla da ele alma zorunluluğunu göstermek, XIV-XV. yüzyıl tarihî Türk yazı dillerinin tasnifinde yeni bir bakış açısıyla bir terim birliği oluşturmak gibi hususlar üzerinde durulmuştur.

Özet (Çeviri)

This study examines the linguistic results of the contact dialect that developed in the Harezm and Memluk fields in the XIV and XV centuries within the context of the contact dialect theoretical framework. According to the data obtained in the review, both contact areas show different linguistic features. In Harezm contact dialect, while linguistic forms belonging to dialects are used as variables, intermediate forms appear in intermediate dialects together with variables in Mamluk contact dialect and not found in contact dialects. The works written in contact dialect have been evaluated as texts belonging to different fields and different opinions about the reasons for their emergence have been suggested. In this study, the opinions put forward are discussed and a new art-time dialect contact model is introduced within the framework of contact dialect theories. In our study, to create a theoretical ground that will be generally accepted on“mixed language-dialectism”in Turcology, putting the term“mixed dialectism”on a scientific basis and determining the standards of examination of the works written in this dialect, demonstrate the necessity of examining the“mixed dialect”works with their grammatical, linguistic and sociological dimensions apart from the classical perspectives, to form a term unity with a new perspective in the classification of the Turkish written languages of the XIV-XV century such issues were emphasized.

Benzer Tezler

  1. Harezm Türkçesinin İdil boyundaki tarihî seyri ve Nasîhatü's-Sâlihîn (İnceleme - tenkitli metin - aktarım - dizin - tıpkıbasım)

    The historical course of the Khwarezmian Turkish in Volga region and Nasihat al-Salihin (Analysis - critical text - intralingual translation - index - facsimile)

    SAMET ONUR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZCAN TABAKLAR

  2. Bulgaristan'da Osmanlı egemenliğinin kurulması (14-15. yüzyıl)

    The Establish of the Ottoman soverignty in Bulgaria (14-15 centuries)

    AYŞE DOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    TarihAnkara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELEK DELİLBAŞI

  3. Bursa'daki tabhaneli camiler

    Mosque with tabhanes in Bursa

    TÜRKAN ACAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Sanat TarihiEge Üniversitesi

    Türk-İslam Sanatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ŞAKİR ÇAKMAK

  4. Haẕa Kitābu İskender-nāme [90r - 135v] (inceleme-metin-dizin)

    The book of İskendername [90r - 135v] (analysis-text-index)

    BÜŞRA EJDER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN

  5. 16. yüzyılda İçel ve çevresinde Bozdoğan cemaati

    The Bozdoğan cemaats in İçel and its around in the 16 th. century

    ALPASLAN DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    TarihAnkara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. ÜÇLER BULDUK