دراسة موضوعية تحليلية حول المقاصد الشَّرعيَّة وتطبيقاتها في سورة مُحَمَّد
Dirâse mevdû'iyye, tahliliyye havle'l-Mekâsidi'ş-Şer'iyye ve tetbikâtihâ fi sûreti Muhammed an objective, analytical study on the legal purposes and their applications in surat Muhammed
- Tez No: 643287
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULBAKİ GÜNEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kur'ân, Makasıd, Şeriat, zarûriyyât, hâciyyât, tahsîniyyât, the Qur'an, purposes, Sharia, necessities, needs
- Yıl: 2020
- Dil: Arapça
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tefsir Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Muhammed Sûresi, İslâm şeriatının getirdiği hükümlerin konulduğu Medine döneminde inen sûrelerdendir. Bu sûre, düşmanla yapılan savaş hükümlerini içermektedir. Sûrede savaş mevzusunun öne çıkmasından dolayı bu sûreye“Savaş Sûresi”de denmiştir. Sûrede, esirlerle ilgili hükümler ve onların fidye veya karşılıksız bırakılmalarıyla ilgili hükümler konmuştur. Şer'î maksatlar (Makasıd-ı Şer'iyye), İslâm'ın, hayatın düzgün olması ve Allah'ın muradına göre tanzim edilmesi için getirdiği şeriat meselelerindeki önemli kavramlardır. Bu maksatlar, zaruriyyât, hâciyyât ve tahsîniyyât şeklinde üç aşamadadır. Zaruriyyât, bunların en önde gelenidir. Çünkü hayat, ancak zaruriyyâtın varlığıyla düzgün olur, ondan vazgeçmek mümkün değildir. İslâm şeriatı, zaruriyyâtın muhafazasının gerekliliğini vurgulamıştır ki o, din, can, nesil, akıl ve malın korunmasıdır. Zaruriyyâttan sonra onun peşine hâciyyat ve tahsîniyyât gelir. Bu üç mertebenin muhafazası, varlık ve yokluk tarafı şeklinde iki yönlü olur. Bu maksatlar, umum yönünden makasıd-ı amme, makasıd-ı hassa ve cüz'î ve küllî maksatlar şeklinde çeşitli kısımlara ayrılır. Makasıd-ı amme, şeriatın hükümlerinden belli bir türe mahsus olmayacak şekilde şeriatın bütün veya çoğu konularında ve alanlarında gözlemlenir ki, bu kısma şeriatın vasıfları ve büyük gayeleri girer. Makasıd-ı hassa da şeriatın belli bir konu veya birbirine benzer konuları gerçekleştirmeyi hedefledikleridir. Mesela şârinin aile hükümleri, mâlî icraatlar, hüküm verme ve şahitlik ve bağışlar gibi konulardaki maksatları bu kabildendir. Bir diğer çeşit de cüz'î maksatlardır ki bunlar, alış-veriş ve mehirden yararlanma gibi fayda ve iyiliği bazı insanlara dönen füru fıkıh hükümleriyle ilgili cüz'î illetler ve hikmetlerdir. Küllî maksatlar da devletin korunması, Kur'ân ve sünnetin tahrif ve tağyirden muhafaza edilmesi, muamelatın icrası, yardımlaşma ve hoşgörü ruhunun yayılması, ahlaki değerlerin yerleştirilmesi gibi ümmetin tamamı veya çoğuyla ilgili maksatlardır. Hüküm koymada makasıd-ı şer'iyyenin önemli bir yeri vardır. Zira Şari'nin hüküm koymada murat ettiği hedefine uygun, doğru uygulamanın gerçekleşmesi için hükümlerin konulma sebebi olan gayeler ve sırlar ancak makasıd-ı şer'iyye ile bilinir. Aynı şekilde makasıd-ı şer'iyye, şari'nin muradına ulaşabilen fakihin deneyiminin kuvvetine dayanır. Hükümlerin şer'i maksatlarını bilmek bazı yollarla gerçekleşir. Bunların en önemlileri şunlardır: Kur'ân, Arapların dilinde indiği için Arapçayı doğru bir şekilde anlamak, Kur'ân'ın getirdiği ifadelerin anlaşılması, o ifadelerin indiği dili anlamaya göre olacaktır. Şer'i maksatları bilme yollarından biri de İslâm şeriatının nasslarıyla o nassların hükümleri arasında Şari'nin bu hükümlerden muradına ulaşmak için irtibat kurmak, bir diğeri de yasama hükümlerinin getirdiği illetleri bilmektir ki, sûrenin içerdiği şer'î maksatları bilmek şer'î hükmün istinbatında bize yardımcı olan nassın delâleti, nassın işareti ve muktezası ile mümkün olur. Kur'ân, Muhammed Sûresi'nde kâfirlerin durumlarını, Allah'ı inkâr ve Muhammed (sas)'in getirdiği hak dinden diğer insanları alıkoymak gibi eylemlerini ortaya koymaktadır. Küfür, İslâm dininden çıkaran ve sahibini ebedi cehennemde bırakan şeydir. Kâfir de dinde kesin olarak bilinen bir şeyi inkâr eden kimsedir. Küfreden kimse adeta Allah'ın yarattıklarından bir şeyi inkâr etmiş gibidir. Allah'ı sıfatlarında, yarattıklarından birine benzeten, Allah'ın kendini tesmiye ettiği sıfatlarından birini inkâr eden ya da Kur'ân'ın Allah'ın kelâmı olduğunu inkâr eden kimse küfre girmiştir. İçinden Allah'ın bir olduğuna, bu dinin hak din olduğuna inanan ancak tekebbür, inat ve inkârından ötürü bunu diliyle söylemeyen kimse de kâfirlerdendir. Küfrün, inkâr ve yalanlama küfrü, büyüklenme küfrü, şek, insanları alıkoyma ve yüz çevirme küfrü ve nifak küfrü gibi kısımları vardır. Sûre-i celile, kâfirlere dair pek çok makasıd ve amellerin boşa gitmesi, öldürülme ve esir alınma, yok edilme ve yerle bir edilme, cehenneme girme gibi yaptırımlara sebebiyet veren şeyleri barındırmaktadır. Kâfirler söz konusu bu yaptırımlara işlemiş oldukları küfür ve Allah yolundan alıkoyma gibi amelleri sebebiyle müstahak olmuşlardır. Bunun sonucunda akıbetleri de ebedi kalacakları cehennem olmuştur. Mü'min görünüp, içlerinde küfürlerini gizleyenlere Kur'ân-ı Kerim münafık adını vermiştir. Münafıklar, Hz. Peygamber (sas) Medine'ye hicret ettiğinde Medine'de ortaya çıkmışlardır. O zaman bu kimseler, Hz. Peygamber'e ve ashabına açıktan karşı koyamadıklarından Müslüman görünüp küfürlerini gizlemişler, gizli bir şekilde Hz. Peygamberle savaşmışlardır. Büyük nifak sahibini ebedi cehennemde kılar. Çünkü o, Müslümanlığını ve Allah'ın hiçbir ortağı olmadığına ve Muhammed (sas)'in peygamber olduğuna dair imanını ortaya koymakta, hakikatte ise buna inanmamakta hatta bunu yalanlamaktadır. Allah'ın bir insana indirdiği kelâmıyla konuşup o kimseyi insanlara elçi yaptığına, Allah'ın izniyle onları doğru yola iletip azabından korkuttuğuna da inanmamaktadır. Bunun neticesinde münafıklar bu gibi fiillerine karşılık kalplerinin mühürlenmesi, tehdit, korkutma, lanete uğrama, şeytanın aldatması, yapmış oldukları iyiliklerin boşa gitmesi, sırlarının ifşa edilmesi gibi cezalarla cezalandırılmayı hak ettiler. Münafıkların uğradığı bütün bu cezalar, Allah'ın emirlerine karşı gelmeleri, Allah'a iman ve onun yolunda cihad etmede yer alan Allah'ın rızasını istememeleri gibi Allah'ı gazaba getiren amellere uymaları sebebiyledir. Bütün bunlar amellerinin kabul olunmamasına yol açmıştır. Kur'ân onları eleştirmiş, Hz. Peygamber'e tanıtmış ve onları ifşa etmiştir. Bu durum, onların işlemiş oldukları alçakça işler dolayısıyladır ki, Allah Teala onları dünya hayatında alçaklık ve rezillikle ve amellerinin boşa gitmesi ile tehdit etmiştir. Akıbetleri de cehennem olacaktır. Onlar, Müslümanlar için kâfirlerden daha tehlikelidir. Çünkü kâfirlerin tehlikeleri ve düşmanlıkları açıktır, ortadadır. Münafıkların ise ortaya çıkarılmaları kolay değildir. Çünkü onlar, İslâm örtüsüne bürünmüşlerdir. Bundan dolayı ancak İslâm ve Müslümanların zıddına olan noktalarda durmalarından tanınırlar. Mü'minler, Allah'a ve resulüne iman eden, peygamberin getirdiklerini tasdik eden, onun emrine uyup Allah'ı birleyen ve O'na hakkıyla kulluk edenlerdir. Bunların akıbetleri de Allah'ın durumlarını düzeltmesi, günahlarını bağışlaması, hidâyet ve takvalarını artırmak, dünya hayatında onları arındırmak ve saflarını temizlemek için çeşitli imtihanlarla sınadıktan sonra düşmanlarına karşı onlara yardım etmesidir. Ahirette ise, günahlarını bağışlayıp onları cennetine koyacaktır. Sûre-i celile, Allah yolunda cihad gibi Mü'minlere gereken ve onlara has şer'î hükümleri açıklamıştır. Cihad, zaruriyyâtı muhafaza için İslâm şeriatının getirdiği önemli hükümlerden biridir. Onun yüce gayelerinden bazıları şunlardır: İslâm dinine girme özgürlüğünü muhafaza etmek, kullarla ilgili şeâiri muhafaza etmek, Müslümanları sınamak ve ilâhî emirlere boyun eğme hususunda onları eğitmek, kâfirleri korkutup onların eziyetlerini def etmek. Sûrede Mü'minlere has şer'î hükümlerden diğer bazıları da Allah'tan başka hiçbir ilâh olmadığını bilmek, bütün işlerinde Allah ve resulüne itaatte bulunmak, dünya sevgisi ve ölüm korkusundan uzak durmayı emretmek, galip durumda iken barış çağrısı yapmamak. Sûrenin sonunda da Allah (cc) Mü'minleri Allah yolunda infak etmemekten sakındırmış ve Allah (cc)'a verdikleri sözlerini terk ederlerse onların yerine başkalarını getirmekle tehdit etmiştir.
Özet (Çeviri)
Surat Muhammad is one of the civil fence that deals with the legislation of the provisions that came under Islamic law, as it contains the provisions of fighting with enemies; And so it was named after another name: fighting; For the emergence of the issue of fighting in it, the provisions of the prisoners are enacted in it, and the security and redemption of their affairs leads to them. The legitimate purposes are the meanings observed in matters of the law, which Islam came to make life straight and regulated according to God's will, and these purposes are on three levels: necessities, needs, and improvements. The highest essentials are ranked. Because life is not right unless it exists, and it cannot be dispensed with, and Islamic law emphasized the necessity of preserving it, as it is revealed on five levels: religion, soul, offspring, mind, and money. Then comes the lowest ranking after it: needs and improvements, and keeping the three levels is from two sides, namely: the side of existence, and the side of nothingness, and these purposes in general are divided into sections, including: general purposes: which are observed in all or most of the sections of the Sharia and its fields; So that its observation does not pertain to a special type of Sharia law, so the descriptions of the Sharia and its major goals are included in this, including special purposes: it is the Sharia that aims to achieve it in a specific chapter, or in a few homogeneous sections of the legislation. For example: The purposes of the street in the provisions of the family. And the purposes of the street in financial behavior. And the purposes of the judiciary and testimony. And purposes for donations. Including partial intentions: they are partial ills and partial judgment related to the provisions of subsidiary legitimacy, and the benefit to some people is beneficial and benevolent, for example: benefiting from sale and dowry. Including the college: which belongs to the whole or most of the nation, for example: maintaining order, protecting the Qur'an and Sunnah from distortion and change, organizing transactions, spreading the spirit of cooperation and tolerance, and determining values and ethics. The legitimate purposes are of great importance in the legislation of judgments, as they are defined by the goals and secrets for which the rulings were legislated. To be applied the correct application according to what the Holy Street wanted from the goal in its legislation for the provisions, as well as legitimate intentions to strengthen the sophistication of the jurist who can reach the meaning of the Holy Street. The attainment of knowledge of the legal intentions of rulings is through several methods, the most important of which are: Understanding the Arabic language correctly. Because the Qur'an is revealed in the language of the Arabs, and the understanding of the texts that the Qur'an came in is according to an understanding of the language in which it was revealed, including: linking the texts of Islamic law and its provisions to reach the meaning of the street from these provisions, including: Knowing the causes of the legislative provisions, where it is possible to know The legal intentions included in the surah through the significance of the text that helps us in deriving the legal ruling, as well as we reach it to the rule through the reference carried by the text, and the condition of the text and so on. And the Holy Qur'an in Surat Muhammad presented the conditions of the disbelievers and their deeds which they used to do from disbelief in God and repel people from the true religion that the Prophet Muhammad brought. Something of God Almighty's creation, and someone who likened God to one of his creation in his attributes, or denied one of God's attributes by which God called himself, or denied that the Qur'an is the word of God, has disbelieved, and whoever knows in his heart that God is one, and that this religion is true, He did not pronounce her tongue with arrogance, stubbornness and ingratitude, as he is one of the unbelievers. And disbelief is divided into sections: disbelief in denial and denial, disbelief in arrogance, disbelief in doubt, disbelief in repelling and showing off, and disbelief in hypocrisy. The Surah Al-Karima included a number of intentions concerning the disbelievers, which caused them sanctions: from delusion in deeds, killing and families, destruction and destruction, and entering the fire of hell, they deserved these penalties because of what they were practicing of disbelief and repelling on the path of God, and their punishment was that they were in the fire immortal in them . And those who demonstrated faith and revealed unbelief, the Qur'an called the hypocrites, and they were the ones who grew up in the enlightened city when the Prophet immigrated to it, at that time they demonstrated Islam, and revealed unbelief Because they could not face the Messenger and his companions in public, but rather they are secretly fighting it. And the greater hypocrisy perpetuates its owner in the fire of hell, because it shows his Islam and his belief in God alone, he has no partner and Muhammad is a messenger, and he is not believing in that Rather, it is false, and he does not believe that God spoke with words he sent to people who made him a messenger for people, guides them with his permission and warns them of his evilness and fears their punishment, so they deserve to be punished for their actions with penalties including: the nature of their hearts, the threat and the promises, and their deserving of them, the devil, and the deserving of them to them the curse, Do them from righteousness and righteousness, and reveal their secrets. All of these punishments are due to their followers of what God is angry about their actions, their disobedience to His command, and their hatred of His pleasûre in believing in God and jihad in His path, all of which led to the non-acceptance of their deeds. The Qur'an criticized them and launched a nudity campaign so that the Prophet would introduce them to them, because of their sordid deeds that they were practicing. As for the hypocrites, they cannot be revealed, because they are covered by the cover of Islam. They are known only from their positions that are against Islam and Muslims. And the believers are those who believed in God and His Messenger and believed what the Prophet said, and committed themselves and criticized his command, so they unified God and worshiped him the right to worship, so their result was that God corrected them, and atoned for their evil, and increased their guidance and piety, and their victory over their enemies in the worldly life, after they afflicted them with all kinds of life For the sake of scrutinizing and purifying their ranks, as for the hereafter, their sins are expiated, and Paradise enters them. The Surah indicated what the believers must have in terms of their own legal provisions of jihad for the sake of God, as it is one of the important legal provisions that the Islamic law brought to protect the necessities, and it has lofty goals including: protecting the freedom to enter the religion of Islam, protecting worship rituals, and testing Muslims and their experience with Being submissive to divine orders, terrorizing the infidels and paying their harm, and among the legal rulings of the believers, which is knowledge without God but God, and their commitment to obey Him and obey His Messenger in all their affairs, Among the legal rulings that Surat Muhammad showed: It is a matter of not being weak, and not calling for peace, and they are in a state of dominance. At the end of the surah, God warns the believers not to spend in his path, and he promises them to replace them if they leave what God has promised them.
Benzer Tezler
- مراعاة فقه الواقع في عهد الصحابة (الخلفاء الراشدون أنموذجاً)
Ashap döneminde realite fıkhına riayet-Raşid Halifeler dönemi örnekliği-
AMEEN ABDULLAH AHMED AHMED
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- ســـــــورة الــذَّاريــــــات تـــحـــليـلاً ودراســــــــةً
Zariyat suresinin yorumlanması
SAMI RAQEEB ABDULLAH
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZDEMİR
- İçerik ve sanatsal üsluplar açısından klasik tasavvufî şiirlerde şarap sembolü
رمز الخمرة في الشعر الصوفي القديم (دراسة في المضامين والأساليب الفنية)
HASAN MOHAMAD
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DilbilimBingöl ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET BİLAL TOLAN
- Kur'ân'da 'Alîm Bi-zâti'Ssudûr' tabiri -konulu tefsir araştırması-
الآيات التي ورد فيها قوله تعالى (عليم بذات الصدور) دراسة موضوعية تحليلية
JAMEEL NAJI MOHAMMED AL-RAWE
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM HANEK
- العقوبات التي استقلَّت بتشريعها السنة النبوية دِراسَة حَدِيثِيَّة موضُوعيَّة تحلِيليّة
Başlık çevirisi yok
MOHAMAD ANAS SARMINI