Cari dengeyi etkileyen faktörleri açıklayan teorik yaklaşımlar: Farklı gelir grubu ülkeler üzerine bir uygulama
Theoretical approaches explaining factors affecting the current account: An application for countries with different income level
- Tez No: 643661
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TANER TURAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Cari işlemler hesabı, mal, hizmet ve para piyasası aracılığıyla portföy ve stok uyumlama süreçleri sonucunda ekonominin çeşitli faktörlerine bağlı hareket eden önemli bir makroekonomik göstergedir. İç dengeyi sağlayan toplam gelir ve harcamalar dengesi, tasarruf ve yatırım harcamaları dengesi, para arz ve talep dengesi ile dış dengeyi sağlayan ithalat ve ihracat dengesi bu faktörlere bağlı genel dengenin oluşumunda aktif bir rol oynamaktadır. Cari İşlemler Hesabında gerçekleşen bir dengesizliğin hangi ekonomik faktörden kaynaklandığını açıklayan ve temel iktisadi görüşlere dayalı bazı teorik yaklaşımlar literatürde geleneksel ve modern yaklaşım olarak iki başlık altında toplanmaktadır. Geleneksel yaklaşım, esneklikler yaklaşımı, gelir-harcama yaklaşımı ve parasalcı yaklaşımdan; modern yaklaşım ise dönemlerarası yaklaşımdan oluşmaktadır. Geleneksel yaklaşımlardan esneklikler yaklaşımı, cari işlemler hesabının, dış ticaret dengesinde gerçekleşen değişimlerden etkilediğini, gelir-harcama yaklaşımı, cari işlemler hesabının toplam gelir ve toplam harcamalar dengesindeki bozulmalardan etkilendiğini; parasalcı yaklaşım ise para arz ve para talebine bağlı finansal dengeyi bozan unsurların cari işlemler hesabını faiz ve milli gelir aracılığıyla etkilediğini ifade etmektedir. Geleneksel modellerin ötesinde dinamik bir yaklaşım sergileyen dönemlerarası yaklaşım ise cari işlemler hesabı dengesindeki bozulmaların yatırım ve tasarruf dengesindeki değişimlerden kaynaklı olduğunu ileri sürmektedir. Bu dört farklı yaklaşım doğrultusunda oluşan literatürde cari hesap hareketlerini hangi yaklaşıma ait faktörlerin veya teorilerin daha doğru açıkladığını analiz eden çalışmalar yer almaktadır. Bu tez çalışmasında cari işlemler hesabını açıklayan teorik yaklaşımların karşılaştırmalı bir analizi sunulmaktadır. Bu analiz gelişmiş ve gelişmekte olan iki ülke grubunun 1986-2017 dönemi ait veri seti ile panel veri analiz yöntemi ile gerçekleştirilmektedir. Çalışmada her ülke grubu için ayrı ayrı kurulan statik ve dinamik iki model, üç farklı tahminci ile test edilmektedir. Statik modeller,“Genişletilmiş Ortalama Grup (AMG) Tahmincisi”ve“Ortak İlişkili Etkiler (CCE) Tahmincisi”ile dinamik modeller“Sabit Etkiler Genelleştirilmiş Momentler (FEGMM) Tahmincisi”ile tahmin edilmektedir. Gelişmiş Ülkelere ait statik panel veri regresyon modeli için yapılan“Genişletilmiş Ortalama Grup (AMG) Tahmincisi”sonuçları cari işlemler hesabını sadece gelir-harcama yaklaşımının;“Ortak İlişkili Etkiler (CCE) Tahmincisi”sonuçları ise tüm geleneksel yöntemlerin cari işlemler hesabını açıkladığını göstermektedir.“Sabit Etkiler Genelleştirilmiş Momentler (FEGMM) Tahmincisi”sonuçları ise cari işlemler hesabını dönemlerarası yaklaşımın açıkladığını ifade etmektedir. Gelişmekte olan ülkelere ait statik panel veri regresyon modeli sonuçlarına bakıldığında ise“Genişletilmiş Ortalama Grup (AMG) Tahmincisi”ve“Ortak İlişkili Etkiler (CCE) Tahmincisi”sonuçlarının birbirini desteklediği görülmektedir. Bu sonuçlara göre gelişmekte olan ülkelerde cari işlemler hesabını gelir-harcama yaklaşımı ve esneklikler yaklaşımı açıklamaktadır.“Sabit Etkiler Genelleştirilmiş Momentler (FEGMM) Tahmincisi”sonuçları ise dönemlerarası yaklaşımın cari işlemler hesabındaki değişimleri açıkladığını ifade etmektedir. Bu ampirik bulgular cari işlemler hesabını açıklama konusunda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde tek bir teorik yaklaşım yerine farklı yaklaşımların başarılı olabildiğini göstermektedir. Bu nedenle sadece tek bir yaklaşımın cari işlemler hesabının bütünüyle anlaşılması için yeterli olmadığı ve farklı yaklaşımları temsil eden değişkenlerin ülkeye özgü ekonomik, politik, kurumsal ve doğal niteliklere bağlı olarak analizlerde yer alması gerektiği anlaşılmaktadır. Ayrıca farklı varsayımlara dayalı tahmincilerin farklı sonuçlar vermesi, analizde kullanılan yöntemlerin seçiminin de önemli olduğuna dikkat çekmektedir.
Özet (Çeviri)
Current account is a significant macroeconomic indicator, which depends on various economic factors as a result of the portfolio and stock adjustment processes through goods, services and currency market. The total income and expenditures balance, the savings and investment expenditures balance and the cash supply and demand balance, which ensure the internal balance alongside the imports and exports balance, which ensure the external balance, play an active role in shaping the general balance depending on such factors. There are two theoretical approaches based on fundamental economic views, namely, the traditional and the modern, which explain the economic factor causing an imbalance in the current account. The traditional approaches include the flexibility approach, the income-expenditure approach and the monetary approach while the modern approaches include the intertemporal approach. Of the traditional approaches, the flexibility approach maintains that the current account is affected by the changes in the foreign trade balance. The income-expenditure approach, however, suggests that the current account is affected by the disruptions in the total income and expenditures balance, and the monetary approach holds that the factors disrupting the fiscal balance dependent on the cash supply and demand affect the current account through interest and domestic income. Being dynamic beyond the traditional models, the intertemporal approach maintains that the disruption in the current account is due to the changes in the investment and savings balance. The financial literature consisting of these four approaches have been shaped by studies analyzing which approach offers better factors or theories to accurately explain current account movements. This thesis offers a comparative analysis of theoretical approaches, which deal with the current account. This analysis uses the panel analysis method with a data set of the two country groups, the developed countries and the developing countries, for the period from 1986 till 2017. The study uses three different estimators to test the two static and dynamic models, which are established separately for each country group. The static models are estimated with the AMG (Augmented Mean Group) estimator and the CCE (Common Correlated Effects) estimator while the dynamic models are estimated with the FEGMM (Fixed Effects Generalized Method of Moments) estimator. The results from the AMG estimator applied on the static panel data regression model for the developed countries show that the current account can only be explained with the income-expenditure approach while the results from the CCE estimator show that all traditional methods can explain the current account. The results from the FEGMM estimator show that the current account can be explained with the intertemporal approach. The results from the static panel data regression model for the developing countries, however, show that the AMG estimator and the CCE estimator yield consistent results. Accordingly, the income-expenditure approach and the flexibility approach can explain the current account in developing countries and the results from the FEGMM estimator show that the intertemporal approach explains the changes in the current account. These empirical findings show that different approaches can successfully explain the current account in both the developed and developing countries rather than a theoretical approach alone. Therefore, it is evident that one single approach does not suffice to fully understand the current account, and that the variables representing different approaches should factor in the analyses depending on the economic, political, institutional and natural characteristics of each individual country. In addition, the estimators based on different approaches offering different results indicates that selection of methods to be applied in the analysis affects the results.
Benzer Tezler
- Neoliberal subjectification through family medicine model in Turkey: An online ethnography
Türkiye'de aile hekimliği modeli ve neoliberal öznellik inşası
EMİNCAN FİDAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. CEMİL YILDIZCAN
- Ekonomik kırılganlık göstergelerinin döviz kuru üzerindeki etkisi: Gelişmekte olan ülkeler üzerine bir uygulama
The effect of economic vulnerability index on exchange rate: A study on developing countries
ECE SADIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVSER MİNE TÜKENMEZ
- Arbitraj fiyatlama teorisi ve arbitraj fiyatlama modelinin İMKB'de test edilmesi
Arbitrage pricing theory and arbitrage pricing theory models testing at İMKB
NEVİN YÖRÜK
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN