Tarihi çevrenin korunmasında mimari tasarımın rolü
The role of architectural design in the conservation of the historical sites
- Tez No: 645489
- Danışmanlar: DOÇ. FERİDE PINAR ARABACIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Türkiye'de 2005 yılında çıkarılan 5366 Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun ve aynı isimli Uygulama Yönetmeliği ile yenileme alanı ilan edilen sit alanlarında hazırlanan mimari tasarım projelerine yönelik ortaya konan kültürel mirasın korunması evrensel ilkelerinin dikkate alınmadığı, yasal düzenlemelerin uygulamada yetersiz kaldığı ve bu bağlamda tarihi dokunun bütünlüğünü bozan, kimliğini değiştiren mimari tasarım çalışmaları yapıldığı gözlenmektedir. Günümüzde tarihi çevrede çağdaş mimari tasarım, koruma konusu içinde ele alınmaktadır. Bu kapsamda kültürel kimliğin değerinin korunmasını ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlama amacına yönelik evrensel değerlerin tartışıldığı çalışmalar yapılmaktadır. Tarihi çevrede mimari tasarımı yönlendirecek evrensel ilkelerin mimari tasarımı biçimlendirmesi ve yönlendirmesi, özellikle yeni yapıların bu ilkeler doğrultusunda tasarlanması ve uygulanması kültürel mirasın korunmasına ve gelecek nesillere aktarılmasına yardımcı olacağı yaklaşımları ön plana çıkmaktadır. Tezde tarihi çevre koruma ve tarihi çevrede mimari tasarım kavramları, tarihsel süreçte ortaya konmuş, evrensel çalışmalar, kavramsal tartışmalar, uygulama yöntemleri üzerinden okunmuştur. Ülkemizde bu kapsamda yapılan yasal ve kurumsal düzenlemeler belirlenmiş, daha sonra bu kavramlar kapsamında tarihi çevrede evrensel mimari tasarım ölçütleri irdelenmiştir. Bu doğrultuda Tezde İstanbul'da öncelikli olarak, 5366 Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun kapsamında“Yenileme Alanı”ilan edilmiş olan Tarlabaşı, Fener-Balat ve Süleymaniye Yenileme Projelerinin, çalışmada tespit edilen evrensel tasarım ölçütleri kapsamında sorgulanması yanında ülkemizde tarihsel çevrede mimari tasarıma etki eden faktörlerin ortaya konması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda projeler, çalışmada evrensel tasarım ölçütleri olarak belirlenen zaman, yer ve süreklilik kavramları çerçevesinde, konunun uzmanları ile yapılan anket çalışması aracılığı ile sorgulanmıştır. Söz konusu yenileme projelerinde tasarım çalışmalarının zaman, yer ve süreklilik, kavramlarını ele alma konusunda yeterli olmadığı, bunun sonucunda da kentsel koruma ve kültürel eser koruma konusunda başarısız olduğu tespit edilmiş, Türkiye'nin içinde bulunduğu siyasi, ekonomik ve yasal durumun tasarım çalışmalarına olumsuz yönde etki ettiği sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak, mevcut durumda İstanbul örneğinde tarihi çevrede ortaya konan sonuçlar değerlendirilerek, tarihi çevrede uygulanan/uygulanmayan mimari tasarım ölçütleri bağlamında ortaya konmuş, sorunlar ve çözüm önerileri belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
It has been observed that the law on renewal in 2005 in Turkey, that leads the design projects in the areas announced as conservation sites, and the universal principals and legal steps on conservation of cultural heritages have been ignored and thereupon architectural design projects destroying the historical integrity and changing the identity of the areas are still being made. It will help to conserve cultural heritage to have designs that are made considering the universal principals, related to architectural designs in historical areas, and to present new structures in consideration of time, context and continuity. Accordingly, it is aimed to analyses the urban renewal projects of Tarlabaşı, Süleymaniye and Fener-Balat, as respect to universal conservation and architectural design principles, as well as to point out the external factors that affect architectural designs in our country. In this thesis, the concepts of conservation of historical places and the architectural design in historical areas, related universal studies, and the legal and corporate regulations in our country associated with the subject have been studied. The criteria for architectural designs in historical areas have been determined with respect to these concepts. By examining the urban renewal projects that have been prepared for the three areas that were stated as the field of study, it is attempted to demonstrate the problems of design. Projects designs were investigated through surveys that were conducted with experts of the field within the scope of the design criteria that are concluded in the study and the external factors that have impact on designs in Turkey. It has been concluded that the mentioned urban renewal projects have not been held with respect to time, context and continuity and they have been affected by the political and economic situation that Turkey is in right now.
Benzer Tezler
- Kültürel peyzaj ve yöresel mimarinin bütüncül analizi: Kandovan, İran örneği
Evaluation of cultural landscapes and vernacular architecture: the case of Kandovan, Iran
NEGIN DARYAKANARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER KART AKTAŞ
- Kentsel kalitenin geliştirilmesi bağlamında stratejik bir yaklaşım; kentsel tasarım rehberi kavramsal model önerisi
A strategic approach in the context of developing urban quality; the conceptual model proposal of urban design guideline
MELİKE ORHAN
Doktora
Türkçe
2015
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM POLATOĞLU
- Ankara kırsalında bir modernleşme sahnesi: Çubuk barajı mesire alanının peyzajı ve yapılarının mimarisi
A modernisation scene in rural Ankara: Landscape of the Çubuk dam recreation area and architecture of its structures
İREM ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJAT TURGUT SANER
- Tarihsel çevrede kentsel kimlik ve bir uygulama aracı olarak tasarım rehberleri; Erzurum Kale Çevresi kentsel sit alanı örneği
Urban identity in historical environment and urban design guidelines as an application tool; the case of urban protected site around the Erzurum Citadel
MERVE YAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN KONUK
- A comparison study of vernacular settlemnets in ıran; Case of Masouleh and Abyaneh Villages
İran'da yerel yerleşim karşılaştırma araştırması; Masouleh ve Abyaneh Koyu
ELAHEH AMINI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ERDEM KAYA