Elazığ-Harput yöresindeki uzun hava türü olan hoyratların müzikal açıdan incelenmesi
Musical analysis of hoyrats which is uzun hava kind of in Elazig-Harput region
- Tez No: 649188
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLDENİZ EKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Türk Musikisi Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Elazığ- Harput müzik kültüründe, uzun hava türü olan hoyratlar önemli bir yer taşımaktadır. Hoyrat geleneğinin Kerkük, Urfa ve Diyarbakır gibi çeşitli bölgelerde de sürdürüldüğü bilinmekle beraber Harput hoyratlarının yörenin kültürüyle birleşerek kendine has özellikler taşıdığı görülmektedir. Bu çalışmanın amacı Elazığ-Harput hoyratları ile ilgili bilgilerde gelinen noktayı tespit etmek, literatürdeki boşluk ve atlamaları belirleyerek bu bilgilere bilimsel veriler ışığında netlik kazandırmaktır. Bu amaç doğrultusunda Elazığ-Harput yöresine ait on beş hoyrat ele alınmış ve bu hoyratlar makam, seyir, usul, ses sahası ve donanımları yönünden incelemeye tabi tutulmuştur. Elde ettiğimiz verilerin sonucunda, on beş adet eserden beşinin saz bölümünün 10/8'lik Aksak Semai usulünde, ikisinin saz bölümünün 4/4'lük Sofyan usulünde, birinin saz bölümünün 6/4'lük Sengin Semai usulünde ve yedisinin de hem saz hem de söz bölümünün serbest (usulsüz) olduğu tespit edilmiştir. Bununla beraber Harput'a ait olan Elezber, Kürdi ve Hüseyni hoyratın Türk Müziğindeki Uşşak ve Hüseyni makamına, Versak ve Şirvan hoyratın T.M.'ndeki hicaz makamına, Bağrıyanık ve Ölüm hoyratının T.M.'ndeki Hüseyni makamına, Muhalif hoyratın T.M.'ndeki Segah ve Hüzzam makamına, Kesik hoyratın T.M.'ndeki Neva, Uşşak ve Hüseyni makamına, Beşiri hoyratın ise T.M.'ndeki Rast ve Zavil makamına karşılık gelebileceğini fakat eserlerin anonim oluşu ve makam kaygısı taşımadan ortaya çıkmış olmaları dolayısı ile T.M.'ndeki makam özelliklerini tam olarak gösteremedikleri ortaya çıkmaktadır. Eserlerin güftesinde ise genellikle Bağrıyanık ve Kürdi hoyratta tam (cinassız) mani, Versak hoyratta uzun kesik(cinaslı) mani, Elezber, Şirvan, Hüseyni, Muhalif, Kesik, Beşiri ve Ölüm hoyratta ise kesik mani kullanıldığı görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Hoyrats which belong to the uzun hava genre, has an important place in Elazığ-Harput music culture. Although it is known that the hoyrat tradition is also carried out in various regions such as Kirkuk, Urfa and Diyarbakır, it is observed that Harput hoyrats integrated with the local cultures have unique features. The objective of this study is to determine the point reached with in the information about Elazig-Harput hoyrats as well as to clarify this information in the light of scientific data by determining the gaps and skips in the literature. In this study, fifteen hoyrat from Elazig-Harput region were discussed and examined in terms of maqam, movement, time signature, range, meter, accidentals and key signature. As a result of the data we obtained, it was determined that five of the fifteen works are in 10/8 Aksak Semai time signature, two of them are in 4/4 Sofyan time signature, one is in 6/4 Sengin Semai time signature and the remaining seven hoyrats have no meter. Also, Elezber, Kürdi and Hüseyni hoyrat, belonging to Harput, to the Uşşak and Hüseyni maqam in Turkish Music, to the Hicaz maqam of Versak and Şirvan hoyrat in Turkish Music, to the Hüseyni maqam of Bağrıyanık and Ölüm hoyrat in Turkish Music, to the Segah and Hüzzam maqam of Muhalif hoyrat in Turkish Music, to the Neva, Uşşak and Hüseyni maqam of Kesik hoyrat in Turkish Music, it is revealed that Beşiri Hoyrat may correspond to the maqam Rast and Zavil in Turkish Music, but because the works were anonymous and emerged without concern for the maqam, they could not fully display the maqam characteristics in Turkish Music. In the lyrics of the works often 'Tam Mani' in Bağriyanik and Kurdi hoyrat , 'Uzun Kesik Mani' in Versak hoyrat, 'Kesik Mani' in Elezber, Şirvan, Hüseyni, Muhalif, Kesik, Beşiri and Ölüm hoyrat is used.
Benzer Tezler
- Elazığ-Harput yöresi Kürsübaşı Musiki Meclisi geleneğinin oluşum ve değişim süreçlerinin incelenmesi
Examination of the formation and change processes of the tradition of the Elazığ-Harput region Kürsübaşı Music Assembly
ERKAM CÖMERT
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul ÜniversitesiMüzikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET TOKER
- Harput yöresindeki geleneksel mimariye ait öğelerin plastik bir değer olarak resimde kullanılması
The use of traditional architectural elements in the harput region as a plastic value in painting
BERRİN SANAÇ ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel Sanatlarİnönü ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. DR. YÜKSEL GÖĞEBAKAN
- Klarnet'in Elazığ - Harput müziğindeki yeri
The importance of clarinet in Elaziğ - Harput music
YÜKSEL TUNÇ
- Harput yöresinde klârnet icrâsı ve Mehmet Şerif Çeçen (Çaça) örneği
The performance of clarinet in Harput region and example of Mehmet Şerif Çeçen (Çaça)
MUHAMMED TAHA SALMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÖNÜL