Sosyal bilimlerin Türkiye'ye girişi (1908-1938) ve Atatürk düşüncesi üzerindeki etkileri
The introduction of social sciences to Turkey (1908-1938) and the effects on the thoughts of Atatürk
- Tez No: 649429
- Danışmanlar: PROF. DR. REMZİ DEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Sosyoloji, Türk İnkılap Tarihi, Philosophy, Sociology, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilim Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 345
Özet
Batı, XVI. yüzyıldan itibaren hayata, evrene, insana dair bakış açısında yaşadığı değişimle sosyal, ekonomik, kültürel ve bilimsel atılımlar yaparken yavaş yavaş olgunlaşma dönemini geride bırakan Osmanlı İmparatorluğu bu değişime ayak uyduramamıştır. Bu epistemik ve ontolojik sorunu gündeme getirmeye çalışan Osmanlı aydınlarının çabaları istenilen sonucu verememiştir. Kaçınılmaz olan bu değişimde sosyal bilimlerin gerekliliği göz ardı edilmiştir. Tam bağımsızlık için verilen Kurtuluş Savaşı sonrasında Ulu Önder Atatürk'ün yönlendirmeleriyle sosyal ve beşeri bilimlerden yeni birey, yeni toplum, yeni bir geçmiş ortaya koymak amacıyla faydalanılmaya başlandığı fikrinden hareket ettiğimiz tezimizde, tematik tasnif ve tarihsel yöntemi kullandık. Tezimizi, toplumsal ve kültürel değişim ve anomalilerin yoğun olarak görüldüğü bir dönem olan II. Meşrutiyet'in ilanından Atatürk'ün vefatına kadar geçen süre ile sınırlandırdık. Antropoloji, psikoloji, sosyoloji ve Türk tarihi alanlarında kaleme alınmış ve belirli kavramlar çerçevesinde incelemeye çalıştığımız telif ve tercüme eserlerin beşer algısının değişiminde oynadığı rolü ve karizmatik bir lider olarak Atatürk'ün bu değişimdeki etkisini ortaya koymak istedik. Antropoloji kısmında yaşamın ortaya çıkışından medeniyetlerin kuruluşuna kadar değişimin her alanda görüldüğünün ve insanın eşref-i mahlûkât olmadığının; psikoloji kısmında insanın sürekli seçim yapıp karar veren bilinç sahibi bir varlık olarak ahlakî ve sosyo-kültürel değerleri yeniden yaratabileceğinin; sosyal psikoloji kısmında kitlelerin yönlendirilmeye müsait oluşunun; sosyoloji kısmında ilkel topluluklardan millete geçişin doğal bir süreç olarak işlendiğini ve son aşamada laik, demokratik, hukuk devletine ulaşıldığının üzerinde durulduğunu gördük. Atatürk'ün okuduğu kitaplarda önemli bulduğu kısımlarla, söylev ve demeçlerinde üzerinde ısrarla durduğu konularla ve yazdığı kitaplar ile incelediğimiz yüze yakın Eski Türkçe ve Yeni Türkçe eserler arasındaki koşutluk ve çatışkıları göstermeye çalıştık.
Özet (Çeviri)
While West has been making social, economic, cultural and scientific breakthroughs with its change in the perspective of life, the universe and the human since the 16th century, The Ottoman Empire, which has gradually left behind the period of maturation, could not keep up with this change. The efforts of the Ottoman intellectuals who tried to bring this epistemic and ontological problem to the agenda could not yield the desired result. In this inevitable change, the necessity of social sciences has been ignored. We used thematic classification and historical method in our thesis, in which the idea of social and humanities started to be used in order to reveal a new individual, a new society, a new history with the guidance of the great leader Atatürk after the War of Independence for complete independence. We limited our thesis from the declaration of the Constitutional Era until the death of Atatürk which is a period in which social and cultural changes and anomalies are seen intensely. We wanted to reveal the role played by Atatürk as a charismatic leader in the change of human perception of the copyright and translated works written in the fields of anthropology, psychology, sociology and Turkish history. In the anthropology section, we have seen that the change is seen in every area from the emergence of life to the establishment of civilizations and that human is not unique and honorable; in the psychology section, we have seen that human beings can recreate moral and socio-cultural values as a conscious entity that constantly chooses and decides; in the social psychology section, we have seen that the masses are available to be directed; in the sociology section, we have seen that the transition from primitive communities to the nation is treated as a natural process and in the last section we have seen that reaching the secular, democratic, state of law is emphasized. We tried to show the parallelism and conflicts between nearly a hundred Ottoman and Turkish works that we have examined with the sections that Atatürk found important in the books he read, the subjects he insisted on in his speeches and statements and the books he wrote.
Benzer Tezler
- Türkiye'de üniversite reformları
University reforms in Turkey
HASİBE ÇETİN
Doktora
Türkçe
1997
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABRİ BÜYÜKDÜVENCİ
- 1895-1898 yılları arasında yayınlanan meşveret gazetesinin transkribt ve değerlendirmesi
Evaluation and the transcribtion of the gazette 'mechveret', which published in the years between 1895 and 1898
AHMET ÇOŞKUN