Kanser hastalarında damgalanma ve ilişkili değişkenlerin değerlendirilmesi
Evaluation of stigmatization and related variables among cancer patients
- Tez No: 649725
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSÜM ÖZGE BAYSAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Bu çalışma kanser hastalarının yaşadıkları damgalanma algısının utanç ve suçlama, sosyal izolasyon ve ayrımcılık alt boyutlarıyla birlikte incelenmesi ve damgalanma algısının sosyodemografik ve klinik değişkenlerle ilişkisinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya akciğer, meme, kolon-rektum, prostat, cilt ve mide kanseri tanısı almış, ayaktan ya da yatarak tedavileri süren, hastalığın farklı evrelerinde, 147'si kadın, 95'i erkek toplam 242 hasta dahil edilmiştir. Görüşmeler Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Onkoloji Polikliniğinde ve yataklı servisinde gerçekleştirildi. Hasta grubuna, araştırmacı tarafından Sosyodemografik ve Klinik Bilgi Formu ve Cataldo Akciğer Kanseri Damgalanma Ölçeği (CAKDÖ) Türkçe Versiyonu uygulandı. Kanserin türü CAKDÖ puanları üzerinde etkiliydi. Utanç ve suçlama boyutunda malin melanom akciğer kanserinden ve kolon-rektum kanserinden istatiksel olarak anlamlı biçimde ayrışırken, ayrımcılık boyutunda akciğer kanseri meme kanserinden ve kolon-rektum kanserinden istatiksel olarak anlamlı biçimde yüksek puan aldı. Erkek olmak, daha yaşlı olmak, bekar olmak, üniversite mezunu olmak, çalışıyor olmak daha yüksek CAKDÖ puanlarıyla ilişkili bulundu. Tedavi geçmişine bakıldığında cerrahi operasyon öyküsü olan hastaların ayrımcılık alt boyutunda damgalanma bildirirken radyoterapi, neoadjuvan ve adjuvan kemoterapi istatiksel olarak anlamlı herhangi bir farklılık ortaya çıkarmadı. Yan etkilerin varlığı izolasyon, ayrımcılık ve toplam damgalanma puanı ile ilişkili bulundu. Gastrointestinal yan etkiler en fazla rahatsız eden yan etkiydi. İlaç uyumu oldukça yüksek bulundu. Ailede kanser öyküsünün varlığı istatiksel olarak anlamlı bir fark ortaya çıkarmadı. Hastalığın ileri evresinde olmak toplam ve izolasyon puanlarında artışla ilgili bulundu. Kanser hastalarının damgalanma deneyimlerinin çeşitli sosyodemografik ve klinik değişkenlerle ilişkili olarak farklı alt boyutlarda damgalanma deneyimledikleri bulunmuştur. Kanser hastalarının deneyimledikleri damgalanma nedenli psikolojik sıkıntıların da araştırmalara dahil edilmesi ve boylamsal çalışmaların tasarlanmasının yararlı olacağı düşünülmüştür. Psikososyal bakım kanser hastalarının tıbbi bakımına da eklenmelidir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the percieved stigmatization of cancer patients with the subdimensions of shame and accusation, social isolation and discrimination, and to evaluate their stigmatization perception with sociodemographic and clinical variables. A total of 242 cancer patients, 147 female and 95 male, diagnosed with lung, breast, colon-rectum, prostate, skin and stomach cancers, who were treated at different stages of the disease as outpatients or inpatients were included in the study. Interviews were conducted in Akdeniz University Medical Faculty Hospital Oncology Outpatient Clinic and inpatient service. A Sociodemographic and Clinical Information Form and the Turkish version of the the Cataldo Lung Cancer Stigmatization Scale (CACRS) were administered to the participants. Cancer site was found to be related to stigmatization and its sub-dimensions. While malinant melanoma differed significantly from lung cancer and colon-rectal cancer in size of embarrassment and blame, lung cancer scored significantly higher than breast cancer and colon-rectal cancer in discrimination. Male gender, older age, being single, having university graduate degree and being employed were found to be associated with higher stigma scores. Regarding the treatment history, patients with a history of surgical operation reported percieved stigmatization in discrimination subscale, while radiotherapy, neoadjuvant and adjuvant chemotherapy did not make a significant difference. Side effects of treatments were related to the isolation, discrimination, and total stigma score. Gastrointestinal side effects were the top reported most disturbing side effect. Drug compliance was very high. Having a family member with cancer didn't make a significant difference. The advanced stage of the disease was associated with an increase in total and isolation scores. It has been found that cancer patients experience stigmatization in different sub-dimensions in terms of various sociodemographic and clinical variables. It would be beneficial to explore the psychological distress caused by the stigmatization of cancer patients in future studies and to design longitudinal studies. Psychosocial care should be added to the medical care of cancer patients.
Benzer Tezler
- SBÜ İstanbul DR. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesinde takipli 503 human immunodeficiency virus (HIV) ile enfekte hastada fırsatçı enfeksiyon-kanser prevalansı, ilişkili risk faktörleri ve mortalite oranları
Opportunistic infection-cancer prevalence, related risk factors and mortality ratios in 503 human immunodeficiency virus (HİV) infected patients followed in SBU İstanbul DR Lütfi Kirdar City Hospital
DİLARA AKMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BATIREL
- Bir üniversite hastanesindeki hastalarda kanser taramalarına yönelik tutumun ve kanser damgalamasının değerlendirilmesi
Evaluation of attitude to cancer screening and cancer stigma in patients at a university hospital
TÜRKAN SEVGİN GÜMÜŞKAPTAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıOndokuz Mayıs ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENNUR DABAK
- Kanser hastalarında ölüm kaygısının değerlendirilmesi ve psikopatoloji ile ilişkisi
Evaluation of death anxiety in cancer patients and its relationship with psychopathology
AYŞE GÖKÇEN GÖNEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriSağlık BakanlığıRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYLEM ŞAHİN CANKURTARAN
- Yetişkin kanser hastalarının hastalık deneyimleri ve hasta-yakın ilişkisine sosyolojik bakış
Illness experience of adult cancer patients and sociological view of patient - the relatives relationship
HÜSEYİN YADİGAROĞLU
- İyi diferansiye tiroid kanserli hastalarda interlökin 8 ve vasküler endotelyal büyüme faktörü gen polimorfizmlerinin sağlıklı kontrol gruplarıyla karşılaştırılması
Comparing of interleukin 8 and vascular endothelial growth factor gene polymorphisms within differantiated thyroid cancer and healthy control groups
İLHAN KILIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıTrakya Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL GÜLDİKEN