Sıçanlarda ALCL₃ ile oluşturulan alzheımer modelinde evoo, rozmarinik asit ve donepezil'in etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of evoo, rosmarinic acid and donepezil in ALCL₃ rat model of alzheimer's disease
- Tez No: 650586
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LEVENT ALTINTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Veteriner Hekimliği, Veterinary Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmakoloji ve Toksikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Son yıllarda sağlık ve teknoloji alanındaki gelişmeler ışığında, gerek insan gerekse hayvanların yaşam kalitesinde ve süresinde olumlu yönde iyileşmeler olmuştur. Fakat yaşam süresinin uzaması da beraberinde, yaşa bağlı kognitif bozuklukların yaygınlığında artış meydana getirmiştir. İnsanlarda Alzheimer hastalığı (AH), hayvanlarda ise Kognitif Disfonksiyon Sendromu (KDS), en yaygın görülen hastalıklardır. Bu rahatsızlığın artması; özellikle de yaşlı köpeklerin bakımı yönüyle, günümüz modern veteriner hekimliğinde giderek önem kazanan bir sorun haline gelmiştir. Metallerin nörotoksik etkilerinin olduğu bilinse de; alüminyumun, AH'nın önemli nedenlerinden biri ve hastalığın gelişiminde en büyük risk faktörlerinden biri konumunda olduğu bildirilmiştir. Alüminyum beyinde hafıza ve kognisyondan sorumlu olan korteks, serebellum ve hippokampusta birikir ve bu bölgelerde β-amiloid birikimi, oligomerizasyon, hiperfosforile tau yığılması, lipid peroksidasyonu, bozulmuş kalsiyum iyon değişimi ve apoptozis gibi Alzheimer patolojisiyle ilişkili patolojik olguları meydana getirir. Bu sebeple de deneysel olarak Alzheimer modeli oluşturmak için de sıklıkla tercih edilir. Günümüzde henüz AH ya da KDS'yi tam anlamıyla tedavi edecek bir ilaç ya da yöntem yoktur; ancak, hastalığa yakalanan insan ve hayvanların refahını artırmaya yönelik diyet ve ilaç tedavi programları uygulanır. İlaçla tedavide kullanılan gruplardan biri de AchEI (asetilkolinesteraz enzim inhibitör) grubu ilaçlardır. Asetilkolinesteraz inhibitörleri enzimatik bozulmayı önleyerek etki göstermekte ve AH için birinci basamak tedavi seçeneği olarak görülmektedir. AH tedavisi için hala ilk seçenek olarak kullanılan donepezil, düşük toksisitesi ve iyi tolere edilebilen AchE inhibe edici etkinliği ile popülerliğini korumaktadır. AH'nın diyetle tedavisinde ise, serbest radikallerin zararlı etkilerini azaltabilecek antioksidanlar ve mitokondriyal kofaktörlerin kullanımı esas alınır ve bu yönde yapılan çalışmalarda da ilgi daha ziyade yüksek oranda antioksidan içeren gıdalara doğru yönelmiştir. Bunların arasında sızma zeytinyağı, extra-virgin olive oil (EVOO) önemli bir yer tutar. EVOO, sature olmayan yağ asitleri ve yüksek oranda değerli biyofenolik bileşenleri içermesi nedeniyle diğer yağlardan ayrılır. Yine antioksidan, anti-inflamatuar, anti-apoptotik ve nöroprotektif etkileri olduğu bilinen diğer bir madde ise Rosmarinik asit (RA)'tir ve RA, çeşitli gıdalarda ve şifalı otlarda bulunan doğal bir fenol karboksilik asittir. Çalışmamızda Sprague Dawley ırkı erişkin erkek sıçanlara 15 gün boyunca 100 ml/kg dozda AlC₃ uygulaması yaptıktan sonra, 3 farklı gruba 21 gün boyunca tedavi protokolleri uygulanarak donepezil, EVOO ve rozmarinik asit uygulaması yapılmıştır. AlCl₃ uygulamaları ve tedavilerin bitiminde hayvan ağırlıkları, rölatif adrenal ve timus ağırlıkları, davranış testleri, motor performans testi, öğrenme bellek testi, histolojik ve biyokimyasal değerlendirmeler yapılarak istatistiksel anlamlılıklar değerlendirilmiştir. Stres parametresi olarak değerlendirilen rölatif timus ağırlığında AlCl₃ grubunda kontrol grubuna göre anlamlı azalma, tedavi gruplarında kontrol grubuna göre anlamlı artış görülmüştür. Açık alan ve yükseltilmiş artı labirent 76 testinde gruplar arası anlamlı fark görülmemiştir. Motor performans testinde 26 ve 30 rpm hızlarda donepezil grubunda AlCl₃ grubuna göre anlamlı artış görülmüştür. Öğrenme ve belleğin araştırıldığı Morris Water Maze testinde, 3.ve 4.öğrenme günlerinde AlCl₃ grubunda kontrol grubuna göre stres parametresi olarak değerlendirilen yüzme artışı görülmüş, deneyin 5.gününde ise donepezil grubunda platformun bulunduğu alanda geçirilen sürede AlCl₃ grubuna göre anlamlı artış görülmüştür. Prefrontal korteks MDA, LDH, pseudokolin esteraz ve beta-amiloid prekursör protein analizlerinde gruplar arası anlamlı fark görülmemiştir. Hipokampus LDH seviyesi AlCl₃ grubunda kontrol grubuna göre anlamlı düşük bulunmuştur. Serum kortikosteron seviyesinde gruplar arası anlamlı fark görülmemiş, serum MDA ve LDH seviyesi AlCl₃ grubunda kontrol grubuna göre anlamlı yüksek bulunmuştur. Histopatolojik olarak hematoksilen&eozin boyamada prefrontal kortekste Alzheimer grubunda kontrol grubuna göre atrofi, nöronal hücre yoğunluğunun azalması ve gliozis görülmüştür. Benzer şekilde hipokampusta hematoksilen&eozin boyamada Alzheimer grubunda kontrol grubuna göre nöronal hücre yoğunluğunun azalması ve gliozis görülmüştür. Aynı zamanda Alzheimer grubunda bazofilik boyamada hücre sitoplazmasında nörofibriler yumaklara rastlanmıştır. Congo red boyamada Alzheimer grubunun hipokampus ve prefrontal korteksinde pozitif boyanmış hücre sitoplazması, bozulmuş hücre bütünlüğü görülmüştür. Kontrol ve tedavi gruplarında hücrelerde hasara rastlanmamıştır. Literatürde 15 gün AlCl₃ uygulamasının Alzheimer patolojisi oluşturmak için yeterli olduğu gösterilmiş olsa da, orta ve şiddetli hastalık patolojisi oluşturmak için yeterli olmadığı görülmüştür. Bu sonuçlar, alüminyum maruziyetinin ılımlı Alzheimer patolojisi oluşmasında etkili olduğunu göstermektedir fakat rozmarinik asit ve EVOO'nun tedavide kullanılabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In the last century, the advances in health and technology have resulted in the expansion of human and animal life span. However, with the lifespan expansion, an increase is observed in the prevalance of age related cognitive disorders with cognitive disfunction disorder in dogs and especially Alzheimer's disease in humans being in the first place. Because of this, the maintenance of old dogs has gained importance in modern veterinary sciences. When the effect of cognitive disorders on quality of life and on the society are taken into consideration, the need for intervention and treatment methods that can stop, reverse or prevent the progressive cognitive disorder seems urgent. Even though metals cause neurotoxicity, the highest risk factor for cause and development of AD was reported to be aluminum metal. Aluminum reaches the brain and accumulate in cortex responsible for memory and cognition, cerebellum of hippocampus. Aluminum causes pathologies related to Alzheimer's pathology such as β-amyloid accumulation, oligomerisation, build-up of hyperphosphoryl tau, lipid peroxidation, change of degenerate calcium ions and apoptosis in these regions. Yet no medicine can provide permanent treatment of AD, but drugs that improve symptoms in patients or temporarily slow the progression of the disease have been developed. One of these medicine groups is AchEI (acetylcholine esterase enzyme inhibitor). Acetylcholine esterase inhibitors act by preventing enzymatic degredation anda re seen as a first-line treatment for AD and CCDS. The AchEI group of medicines is called“symptomatic medicines”and act on relieving symptoms and increasing quality of life of the patient without altering the development of the pathology underlying the disease. Donepezil, which is still used as the first choice for AD therapy, maintains its popularity with its low toxicity and good tolerable AchE inhibitory activity. The diet treatment of CCDS and AD depend on the use of mitochondrial cofactors and antioxidants which may decrease the detrimental effects of free radicals. For this reason, the interest of researchers has turned to investigation of foods including antioxidants. Among these, extra-virgin olive oil (EVOO) has an important place. EVOO is separated from other oils due to its non-sature fatty acids and its highly biodegradable biophenolic components, and has a more valuable place. Another material researched for Alzheimer's treatment is Rosmiarinic acid (RA) is a natural phenol carboxylic acid found in different foods and medicinal herbs. It is known to have antioxidant, anti-enflamatory, anti-apoptotic and neuroprotective effects. In studies condutcted on mice, positive effects incognition increase have been shown. In our study, after administering 100 ml / kg dose of AlC₃ to Sprague Dawley adult male rats for 15 days, donepezil, EVOO and rozmarinic acid were applied to 3 78 different groups by applying treatment protocols for 21 days. At the end of AlCl₃ treatments; animal weights, relative adrenal and thymus weights, behavioral tests, motor performance test, learning memory test, histological and biochemical evaluations were made and statistical significance was evaluated. There was a significant decrease in the relative thymus weight, which was evaluated as a stress parameter, in the AlCl₃ group compared to the control group and a significant increase in the treatment groups compared to the control group. There was no significant difference between groups in open area and elevated plus maze test. In the motor performance test, a significant increase was observed in the donepezil group at 26 and 30 rpm compared to the AlCl₃ group. In the Morris Water Maze test, in which learning and memory were investigated, the increase in swimming, which was evaluated as a stress parameter in the AlCl₃ group compared to the control group, was observed on the 3rd and 4th learning days, and a significant increase was observed in the period in the donepezil group compared to the AlCl₃ group. There was no significant difference between the groups in the prefrontal cortex MDA, LDH, pseudocoline esterase and beta-amyloid precursor protein analysis. The hippocampus LDH level was significantly lower in the AlCl₃ group than in the control group. There was no significant difference between serum corticosterone levels, serum MDA and LDH levels were significantly higher in the AlCl₃ group compared to the control group. Histopathologically, hematoxylin and eosin staining showed that atrophy, decreased neuronal cell density and gliosis in the prefrontal cortex compared to the control group in the Alzheimer's group. Similarly, in the hippocampus, hematoxylin and eosin staining showed that decreased the neuronal cell density and gliosis in the Alzheimer's group compared to the control group. Also, in the Alzheimer's group, neurofibrillary tangles were found in the cell cytoplasm in basophilic staining. Congo red staining showed positively stained cell cytoplasm and impaired cell integrity in the hippocampus and prefrontal cortex of the Alzheimer's group. No damage to the cells was observed in the control and treatment groups. Although it has been shown in the literature that 15 days of AlCl₃ administration is sufficient to create Alzheimer's pathology, it has not been found to be sufficient to create moderate and severe disease pathology. These results show that aluminum exposure is effective in creating a moderate Alzheimer's pathology, but more research is needed to use rosmarinic acid and EVOO in treatment.
Benzer Tezler
- Sıçanlarda alüminyum klorür (AlCl3) ile oluşturulan deneysel alzheımer hastalığı modelinde preptin hormonunun rolü.
The role of preptin hormone in the model of experimental alzheimer disease caused by aluminum chloride (ALCL3) in rats
SAADET BEKERECİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
FizyolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BOŞNAK
- Alüminyum klorür (ALCL3) ile oluşturulan deneysel alzheimer hastalığı modelinde irisin hormonu düzeylerinin dişi ve erkek sıçanlarda araştırılması
Investigation of irisin hormone levels in female and male rats in experimental alzheimer's disease model created with aluminum chloride (AlCl3)
METEHAN ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
FizyolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BOŞNAK
- Sıçanlarda alüminyum klorür ve D-galaktoz ile oluşturulan deneysel alzheimer modelinde timokinonun oksidatif stres ve apo e üzerine etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of thymoqui̇none on oxidative stress and apo e in the experimental alzheimer model generated with aluminum chloride and D-galactos in rats
GÖKHAN DOĞUKAN AKARSU
- Deneysel alzheimer hastalığı modelinde serotonerjik yolak ve depresyon ilişkisi
The relation between serotonergic pathway and depression in an experimental alzheimer's disease model
OKAN TUTUK
Doktora
Türkçe
2021
FizyolojiGaziantep ÜniversitesiFizyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN BAL
PROF. DR. CEMİL TÜMER
- D- galaktoz ve alüminyumla alzheimer hastalığı modeli oluşturulan ratlarda vinposetinin öğrenme üzerine etkileri
The effect of vinpocetine on learning in D-galactose and aluminium induced alzheimer disease model in rats
SEDA GÜNDÜZ