Osmanlı Devleti'nde İlm-i Sakk'ın gelişimi ve Edirneli Şânî Efendi'nin Sakk-ı Şânî adlı eserinin transkripti
The development of İlm-i Sakk in the Ottoman Empire andtranscript of the work of Sani Efendi Sakk-i Şani of Edirne
- Tez No: 650620
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SÜLEYMAN POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren şer'i hukuka büyük önem göstermiştir. Henüz devletin teşkilatlanma aşamasında dahi Osmanlı mahkemelerinin ve Osmanlı adalet teşkilatının varlığını her yönden görebilmemiz bu ehemmiyetin açık bir delilidir. Sözünü ettiğimiz Osmanlı mahkemelerinin ise en ciddi meselesi şer'i hukuku tesis etmeye çalışmak olmuştur. Aynı bilinç ve anlayış çerçevesinde Osmanlı hukukunun temelleri sağlam bir yapıya oturtulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda ise henüz 14. ve 15. yüzyıllarda dahi Osmanlı dünyasında hukuki metinler fazlaca kıymetli olmuştur. Klasik Osmanlı döneminde hemen her Osmanlı hukukçusunun okuması, bilmesi gereken hukuk kitapları Osmanlı medreselerinde temel başvuru eserleri niteliği taşımıştır. Özellikle 16. yüzyıldan itibaren imparatorluk içinde Osmanlı hukukçuları çevrelerinde hukuki eserler yazılmaya başlamıştır. Osmanlı dünyasında daha evvel de bu tarz eserler kaleme alınmıştır. Fakat hukuk eserlerinin sayısı az olmakla beraber bu eserlerde kullanılan dil de ağırlıklı olarak Arapça olmuştur. 1500'lü yılların sonlarından itibaren Osmanlı'da“sakk”adı verilen oldukça ciddi ve mühim hukuki mecmua yazımı yayılmaya başlamıştır. Hatta 17. yüzyılla birlikte artık Türkçe sakk kitapları medreselerde yer alır olmuştur. Sözünü ettiğimiz sakk kitaplarında hem şer'i mahkemeden çıkmış, resmi mahiyeti barındıran sicil kayıtlarının belirli suretleri, hem de o kitabı yazan müellifin (bu kişiler umumen kadı ve naiblerdir) şahsi görüş ve yorumları yer almıştır. Sakk mecmuası yazan kişi genelde ana metni sakk usulüne uygun olarak vermiş, eserinin derkenar kısımlarına istediği herhangi bir konu hakkında yazılar yazmıştır. Çalışmamızın temeli de Osmanlı'daki sakk kitaplarından bahsetmek ve bazı sakk kitaplarına yer vermektir. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde şurût ilminin, Osmanlı'daki kadı, mahkeme şer'iyye sicillerinin ve yine Osmanlı'daki sakk ilminin ne anlama geldiği anlatılmıştır. İkinci bölümde ise Şeyh Mehmed bin Bostan, Kadı Halil Efendi ve Edirneli Şâni Efendilerin sakk eserleri hakkında malumat verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Edirneli Şâni Efendi'nin sakk eserinin transkripti yer almıştır.
Özet (Çeviri)
Since the foundation of the Ottoman Empire, Shar'i has shown great importance to law. It is clear evidence of this importance that we can see the existence of the Ottoman courts and the Ottoman justice organization from all sides, even at the stage of the organization of the state. The most serious issue of the Ottoman courts we mentioned was to try to establish Shar'i law. Within the same framework of consciousness and understanding, the foundations of Ottoman law were tried to be established in a solid structure. In this context, it is still 14. and 15. even in centuries of Ottoman world, legal texts have been very valuable. The books of law that almost every Ottoman jurist should have read and know during the classical Ottoman period were the basic reference works in Ottoman madrasas. Especially 16. from the century onwards, legal works began to be written in the circles of Ottoman jurists within the Empire. Such works have been written before in the Ottoman world. However, although the number of legal works is small, the language used in these works was mainly Arabic. Since the late 1500s, the very serious and important legal literature called“sakk”began to spread in the Ottoman Empire. Even 17. with the century, Turkish sakk books have been included in madrasas. In the saqq books we mentioned, both certain copies of the records which contained the official nature of the Shar'i court and the personal opinions and comments of the author (these people are usually Qadi and Naib) were included in the saqq. The author of Sakk magazine usually gave the main text in accordance with sakk procedure and wrote articles on any subject he wanted in the derkenar parts of his work. The basis of our work is to talk about the sakk books in the Ottoman Empire and to give some of the sakk books. Our work consists of three parts. In the first part, şurut science, the Ottoman kadı, court şer'iyye records and again in the Ottoman Sakk science of what it means is explained. In the second section, information is given about the sakk works of Sheikh Mehmed bin Bostan, Kadi Halil Efendi and Sani Efendi of Edirne. The third part contains a transcript of the work of Sakk by Şani Efendi of Edirne.
Benzer Tezler
- Osmanlı Devleti'nde modernleşme dönemi (1879-1924) dava belgelerinin düzenlenme biçimi
The redaction of case documents during the modernization period (1879-1924) in the Ottoman Empire
AYŞE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL KARAGÖZ
- Osmanlı'da ilm-i nücum ve müneccimler (1580-1839)
İlm-i nücum and astrologers in Ottoman (1580-1839)
TUĞÇE DALKIRDAN
- Manastırlı Mehmet Rıf'at, Kavä'id-i İlm-i İnşä 'Usùl-i İnşâ ve Funùn-ı İnşä'
Manastirli Mehmet Rif'at, Kaväúid-i iİlm-i iİnşä 'Usùl-i iİnşä ve Fünùn-i iİnşä'
ŞEMSEDDİN BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATABEY KILIÇ
- II. Meşrutiyet Dönemi Sibyan mekteplerinde din öğretimi
The period of II. Mesrutiyet the religious education in Sibyan schools
HASAN SABRİ ÇELİKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
DinUludağ Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKİF KILAVUZ
- Yetimlere yönelik bir eğitim kurumu Darülhayr-i Ali
An educational organiation for orphans: Darulhayr-i Ali
HİKMET ZEKİ KAPCI