Mevlana ve antik şerbet sirkencübin (oxymel) arasındaki ilişkinin gastronomi ve sağlık perspektiflerinden incelenmesi
Investigation of relationship among Maulana and ancient sherbet sirkencübin (oxymel) from gastronomy and health perspectives
- Tez No: 652739
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gastronomy and Culinary Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL AYVANSARAY ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Sirkencübin, bal, sirke ve suyun belirli oranlarda karıştırılmasıyla hazırlanan bir içecektir. Batı dillerinde oxymel ismiyle bilinen içecek dilimizde Farsça serke –sirke- ve angabin –bal- kelimelerinden oluşan sirkencübin ismiyle bilinmektedir. Bal ve sirke medeniyetlerin doğuşu itibariyle önemli birer besin maddesi olmalarının yanında başta sağlık olmak üzere farklı alanlarda kullanılmıştır. Bal, temel tatlandırıcı olarak kullanılması dışında Antik medeniyetlerce bazı bitkilerle birlikte veya tek başına çeşitli hastalıklarda kullanılmıştır. Antik dönemlerde sirkede bekletilen gıdaların çürümediği fark edilerek başlangıçta koruyucu, zamanla tadıyla ön plana çıkarak aroma verici olarak kullanılmaya başlanmıştır. Beslenme, sağlık, güzellik ve temizlik alanlarındaki kullanımlarıyla günümüze kadar ulaşmıştır. Bal ve sirkenin tıbbi amaçla birleştirilmesi ise yazılı eserlere göre ilk olarak Antik Yunan tıp hekimi Hipokrat (MÖ 460-370) tarafından gerçekleştirilmiştir. Temel olarak bal ve sirke ihtiva eden sirkencübin, çeşitli bitki takviyeleriyle farklı dönemlerde hekimler tarafından birçok hastalığın tedavisinde ilaç olarak kullanılmıştır. Lezzetiyle de öne çıkan sirkencübin hazmı kolaylaştırdığı düşüncesiyle Bizans sofralarında günlük tüketilen bir içecek olmuştur. Benzer biçimde Mevlana Rumi'nin çok severek tükettiği bilinen sirkencübin Mevlana'nın sofralarından eksik olmamıştır. Mevlana'nın eserlerinde sirkencübin şerbetinin susuzluğu giderdiği ve ilaç olduğuna vurgu yapılarak, hazırlanışında“sirke ile bal aynı ölçüde olmalıdır”oranı tavsiye edilmiştir. Mevlana eserlerinde sirkencübinin tıbbi kullanım alanlarına değinmiş, bazı felsefi beyitlerinde ise bal-sirke-sirkencübin aracılığıyla metaforik yaklaşımlarda bulunmuştur. Mevlana'nın yaşadığı dönemde ve vefatı sonrasında Mevlevi kültüründe sembolleşerek tüketimi bir gelenek halini almıştır. Bu çalışmada Mevlana'nın son derece önem verdiği sirkencübin şerbeti tercihinin bir rastlantı mı yoksa bir zaruret mi olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Oxymel is a beverage prepared by mixing honey, vinegar and water in certain proportions. The drink known as oxymel(asid and honey) in western languages, as for Turkish the name of sirkencübin came from Farsi serke(vinegar) and angabin(honey). As well as important nutrition for people date back the birth of civilization, honey and vinegar used in the first instance healthcare and other fields. Except the using as basic sweeting, honey simply or by being mixture variety of herbs used for treatment-purpose by ancient civilizations. Realised the indefectibility of the food are covered by vinegar in ancient times, they used vinegar as preservative for food, in the process of time the prominent of vinegar's flavor, it is used as basic sour aroma in the kitchen. Vinegar reached the present day by using areas of nutrition, healthcare, cosmetic and cleaning until today. The first mixing of vinegar and honey for medical-purpose is made by Ancient Greek physician Hippocrates (BC 460-370). Sirkencübin fundamentally includes honey and vinegar but in different terms added variety of herbs to mixture by many physician to use on different disorders. Prominence by its taste and digester effects sirkencübin used in daily Byzantine meals. Likewise Maulana Jalaluddin Rumi (AD 1207-1273) and his environment. In Maulana's works, the importance of oxymel is underlined in quenching and remedy with a recipe containing vinegar and honey in equal quantity. In his literal works Maulana, mentioned medical uses of sirkencübin and in his some philosophical verses, he approached honey-vinegar-sirkencübin as metaphor to pass his opininons. By influence of Maulana's scientific and philosophic approaches, in the Maulawi Culture the consumption of sirkencübin traditionalized and symbolised. This study aims to investigate sirkencübin which higlights the consumption by Maulana is a coincidence or is a neccessity for his health status.
Benzer Tezler
- Metalaş(tırıl)an turizm mekânlarının yeniden üretimi: Konya kenti örneği
The reproduction of commodified tourism spaces: The case of Konya city
AYŞE ŞARDAĞ SUCU
Doktora
Türkçe
2023
CoğrafyaSüleyman Demirel ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL KERVANKIRAN
- Mevlana ve Kierkegaard'da Fideizm
Fideism on Mevlana and Kierkegaard
FATMA KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeÇankırı Karatekin ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN YILDIZ
- Hz. Mevlâna ve Mevlevilik felsefesinin batılı sanatçıların eserlerinde konu olarak yer alması
To be involved the philosophy of Hz. Mevlana and Mevleviyeh in the artworks of western artists as a topic
AYŞEGÜL SUTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan ÜniversitesiResim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA NURCAN SERT
- Kore Budizm müziği ile Mevlevi müziği karşılaştırması
Comparison of Korean Buddhist music and Mevlevi music
CHANG HEE YOON
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Din Musikisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERBÜLEND ARPA
- Osmanlı kültüründe resimsel öge olarak mistik semboller ve günümüz sanatına yansımaları
Mystical symbols in the Ottoman culture as pictural elements and the reflections on the contemporary art
CEMİLE DİDEM ÖZIŞIK