Konya ili turizm kaynaklarının mekansal analizi
Spatial analysis of tourism resources in Konya province
- Tez No: 946601
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM SERTKAYA DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Turizm, Geography, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Turizm Coğrafyası, Mekânsal İstatistik, Erişebilirlik Analizi, Gönüllü Coğrafi Veri Analizi, Tatil Konfor İndeksi, Tourism Geography, Spatial Statistics, Accessibility Analysis, Volunteered Geographic Information (VGI) Analysis, Holiday Comfort Index
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 471
Özet
İç Anadolu Bölgesinin Batı Anadolu bölümünde yer alan Konya ili sahip olduğu doğal ve beşeri çekicilik unsurları ile Türkiye'nin önemli turizm destinasyonlarını barındırmaktadır. Fakat bu çekicilik unsurları ve turizm altyapısı ilin her bölgesinde eşit dağılmamış bazı bölgeler çekici unsurlar açısından yoğun olmasına karşın turizm alt yapısı henüz gelişmemiş ve il içerisinde turizmden elde edilen ekonomik katkı oldukça dengesiz dağılım göstermiştir. Turizm potansiyeli yüksek olan bu bölgenin Türkiye turizminde turizm kenti olarak ön plana çıkabilecek kabiliyetinin olması hem bölge halkı için hem de ülke ekonomisi açısından oldukça önemlidir. Bu bağlamda çalışmada, Konya ilindeki doğal ve kültürel turizm çekicilikleri ile turizm altyapısını oluşturan ulaşım, konaklama, yeme-içme gibi hizmet sektörlerinin mekânsal dağılımı ve bu unsurların zaman içindeki gelişimi incelenmektedir. Çalışma kapsamında, arazi gözlemleri, kaynak taraması, ilgili kurum ve kuruluşlarla yapılan görüşmeler ile talep edilen istatistiksel veriler doğrultusunda analizler gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, konaklama istatistikleri (1994-2023), müze ziyaretçi verileri (2005-2023) ve yolcu istatistikleri (hava yolu ve demir yolu) değerlendirilerek turizm hareketlerindeki tarihsel eğilimler analiz edilmiştir. Bunun yanı sıra, turizm kaynaklarının mekânsal dağılımını ve erişilebilirliğini değerlendirmek amacıyla mekânsal istatistik tekniklerinden (ortalama merkez, ağırlıklı ortalama merkez, standart sapma elipsi), ulaşılabilirlik analizlerinden (havayolu ve karayolu ulaşım verileri), Wikiloc verilerine dayalı yoğunluk analizlerinden ve Turizm Konfor İndeksi hesaplamalarından yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, konaklama tesisleri ile beşerî turizm kaynakları Konya'nın Karatay, Meram ve Selçuklu ilçelerinde yoğunlaşmakta; doğal kaynaklar ise daha heterojen bir dağılım sergilemektedir. Kültürel turizm kaynaklarının özellikle ana ulaşım güzergâhları üzerinde yoğunlaştığı belirlenmiştir. Buna karşın ülkemizin doğu ve batısını birbirine bağlayan D300 karayolu güzergâhındaki Akşehir, Ilgın, Ereğli ve merkez ilçelerde bulunan Turizm İşletme ve Basit Turizm İşletme Belgeli konaklama tesislerinin yatak kapasiteleri oldukça yüksek olmasına rağmen doluluk oranlarının sınırlı kaldığı saptanmıştır. Ayrıca ziyaretçi profilinin büyük ölçüde yerli turistlerden oluştuğu, yabancı turist sayısının ise oldukça düşük kaldığı tespit edilmiştir. İlçeler arasındaki uzak mesafeler, yetersiz ulaşım altyapısı, tanıtım ve organizasyon eksikliği ile temel hizmet noktalarının sınırlı olması (yönlendirme tabelaları, çevre düzenlemesi, hijyen noktaları, akaryakıt istasyonu vb.) destinasyonların ziyaretçi potansiyelini kısıtladığı görülmüştür. Her ne kadar Mevlâna Müzesi gibi merkezî destinasyonlarda belli dönemlerde (Aralık ayı: Şeb-i Arûs törenleri) ziyaretçi artışları yaşansa da, bu artışlar yaz sezonundaki yoğunluğa kıyasla sınırlı kalmaktadır. Ayrıca Boncuklu Höyük, Zengibar Kalesi, Kilistra, Vasada gibi arkeolojik açıdan önemli antik kent ve ören yerlerde çevresel düzenleme ve turizm altyapısının kısıtlı olduğu gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, Konya ilinde turizm potansiyelinin tam anlamıyla değerlendirilebilmesi için özellikle merkez ilçeler dışındaki destinasyonların da ulaşım altyapısının geliştirilmesi ve temel turizm hizmetlerinin iyileştirilmesi; aynı zamanda tanıtım ve organizasyon çalışmalarının planlanması gerektiği yönündedir.
Özet (Çeviri)
Located in the Western Anatolia section of Central Anatolia, Konya Province hosts some of Türkiye's major tourism destinations with its diverse natural and cultural attractions. However, these assets and the tourism infrastructure are unevenly distributed across the province. While certain areas are rich in tourism resources, the development of tourism infrastructure remains limited, resulting in an imbalanced economic contribution from tourism across the region. The potential of Konya to emerge as a prominent tourism city in Turkey is of significant importance both for the local population and the national economy. In this context, the study investigates the spatial distribution and temporal development of natural and cultural tourism attractions in Konya, along with tourism-related service sectors such as transportation, accommodation, and food and beverage. The analysis is based on field observations, literature reviews, interviews with relevant institutions, and statistical data. Accommodation statistics (1994–2023), museum visitor data (2005–2023), and transportation statistics (air and rail) were evaluated to analyze historical trends in tourism activity. Furthermore, spatial statistics techniques (mean center, weighted mean center, standard deviation ellipse), accessibility analyses (based on air and road transport data), density analyses using Wikiloc data, and calculations of the Tourism Comfort Index were employed to assess the spatial distribution and accessibility of tourism resources. According to the findings, accommodation facilities and cultural tourism resources are concentrated mainly in the central districts of Karatay, Meram, and Selçuklu, while natural resources exhibit a more heterogeneous distribution. Cultural tourism assets are predominantly aligned along major transportation corridors. Despite the high bed capacity of certified accommodation facilities in districts located along the D300 highway-such as Akşehir, Ilgın, Ereğli, and the provincial center- occupancy rates remain low. Additionally, the tourist profile is largely composed of domestic visitors, with international tourist numbers remaining significantly limited. Challenges such as long distances between districts, inadequate transportation infrastructure, lack of promotional activities and organization, and the limited availability of essential services (directional signage, environmental design, hygiene stations, fuel stations, etc.) have been identified as key factors restricting the tourism potential of many destinations. Although the central destinations such as the Mevlana Museum experience visitor increases during specific periods (e.g., December for the Şeb-i Arûs ceremonies), these peaks remain modest compared to summer season tourism volumes. Moreover, archaeological sites of significance such as Boncuklu Höyük, Zengibar Castle, Kilistra, and Vasada suffer from insufficient environmental planning and tourism infrastructure. The results indicate that in order to fully realize Konya's tourism potential, it is essential to improve the transportation infrastructure and basic tourism services in destinations beyond the central districts. Simultaneously, promotional and organizational efforts must be strategically developed and implemented.
Benzer Tezler
- Sustainability of agricultural land through spatial planning: A policy based model for turkey
Tarım arazilerinin mekansal planlama yoluyla sürdürülebı̇lı̇rlı̇ğı̇: Türkı̇ye ı̇çı̇n polı̇tı̇ka temelli bı̇r model
ZEYNEP ERDOĞAN
Doktora
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU GÜLÜMSER
- Herkes için turizm kapsamında Sinop ili turizminin değerlendirilmesi ve turizm planı geliştirme önerileri
Evaluation of tourism in Sinop province within the scope of tourism for all and suggestions for developing a tourism plan
TÜMAY GÜNEŞ
- Konya ili Taşkent ilçesinin kırsal kalkınma potansiyelinin gzft analizi ile belirlenmesi
Determination of rural development potential of Konya city Taşkent location usi̇ng gzft analysis
HÜSEYİN AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ TAŞCIOĞLU
- Ankara ili Ayaş ilçesi'nin doğal ve kültürel özelliklerinin kırsal turizm açısından değerlendirilmesi
Evaluation of natural and cultural characteristics of Ayaş district of Ankara in terms of rural tourism
ASLI CESUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıBartın ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR BOLLUKCU
- Jeotermal enerjinin Ağrı ili ekonomisi için önemi: Diyadin ilçesi SWOT analizi
The importance of geothermal energy for the economy of Ağrı: Diyadin district SWOT analysis
REMZİYE SOLMAZ ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiAğrı İbrahim Çeçen Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZİFE ÖZGE BEŞER