Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri: Türkiye ve Fransa mukayesesi
Presidential Decrees: Comparison of Turkey and France
- Tez No: 652967
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN TAHSİN FENDOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 410
Özet
Türkiye'de siyasi yapıyı büyük ölçüde dönüştüren 2017 Anayasa değişiklikleri, pek çok alanda farklı yönleri itibariyle çalışılmaktadır. Bunun başlıca sebebi olarak, asli kuruculuğa ilişkin yeni ve kapsamlı tercihler barındıran bu reformun, aynı zamanda çözülmeyi bekleyen çeşitli belirsizlikleri de bünyesinde taşıyor olması gösterilebilir. Bu bağlamda akla gelen ilk kavramlardan biri de kuşkusuz Cumhurbaşkanlığı kararnameleridir. Nitekim yürütme organına Anayasanın tanıdığı asli düzenleme yetkisini anlatan bu normlar bakımından, gerek hukuki yapısı, mahiyeti ve özellikleri gerekse yargısal denetimi cihetiyle önemli soru işaretleri belirmiş ve bu durum, hem doktrin hem de uygulama zemininde duraksamalara yol açmış hâldedir. Dolayısıyla, sistemin işleyişi açısından hayati değeri haiz olan bu araçların, tanımlanıp anlamlandırılması ve tabi oldukları hukuki rejimin açıklığa kavuşturulması zorunluluk arz etmektedir. Literatürde giderek bu ihtiyacı karşılamaya dönük yeni çalışmalar ortaya çıkmakta ve bu yolda bilimsel tartışmalar yürütülmektedir. Bahse konu araştırmalara göz atıldığında, genellikle ya sırf Türkiye'de kabul edilen sistemin teşrih edilmeye çalışıldığı veya bir başkanlık sistemi olması itibariyle çoğunlukla ABD'de uygulanan başkanlık kararnameleriyle bir karşılaştırmaya girişildiği görülmektedir. Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin hukuki rejimine ilişkin belirsizliklerin açıklığa kavuşturulmasında, karşılaştırmalı hukuk verilerinin yararlı olacağına katılmamak mümkün değildir. Zira ABD'de başkanlık sisteminin uygulanması esnasında tebarüz eden ve belirgin bir istikrar kazanan kararnameler rejiminin bütün yönleriyle ele alınmasının, böyle bir araştırmadan ilk beklenen veriler arasında yer alacağı kuşkusuzdur. Ne ki bunun yanı sıra, yürütme kararnamelerinin başkanlık rejimleri dışındaki örneklerini araştırmanın da büyük imkânlar sağlayacağı aşikârdır. Bu örnekler içinde en dikkat çekeni ise, Fransa'da V. Cumhuriyet rejimiyle birlikte yerleşen tecrübedir. Gerçekten Fransız sisteminde gerek anayasal hükümler, gerek yargı içtihatları, gerekse akademik çalışmalar yönüyle, onlarca yıla yayılmış mühim bir birikim bulunmakta ve sistemin içerdiği belli başlı çözümler, bizim henüz tartışmaya başladığımız soruların cevaplandırılmasına katkı sağlamaya namzet görünmektedir. Bu yönüyle, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin diğer örneklerden başka Fransız sistemiyle de mukayesesinin literatüre soluk getireceği söylenebilir. Bu çalışmada, Fransız sisteminde yürütmenin düzenleyici işlemlerini araştırdıktan ve tespit ettikten sonra, bu incelemeden elde edilen mukayeseli verilerin yeni Türk sisteminde karşı karşıya kalınan problemlere uygulanmasının mümkün olup olmadığı ve hâlen mevcut olan belirsizliklere bir çözüm getirip getirmeyeceği sorgulanmaktadır. Bu kapsamda özellikle düzenleme yetkisinin ülkemizdeki gelişim süreci ile Fransa'da kararnamelerin izlediği tarihi seyir arasında benzerlikler keşfedilmiştir. Bunun gibi yeni sistemde ortaya çıkan bazı önemli soruların cevaplandırılması yolunda, Fransız sisteminin incelenmesiyle erişilen bulguların yol gösterici olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The 2017 Constitutional amendments which have been significantly transformed the political structure in Turkey, are studied by different aspects in many areas. The main reason for this is that these changes, which include new and comprehensive preferences of constitutiant power, also involve various uncertainties that are waiting to be solved. One of the first concepts that come to mind in this context is certainly the presidential decrees. Thus, in terms of these norms, important questions such as legal structure, nature and characteristics as well as judicial review have emerged and this situation has caused doubts on both the doctrine and the practice. In this respect, it is imperative that these tools, which are vital for the processing of the system, should be identified and clarified and the legal regime to which they are subject should be explained. In the literature, new studies are emerging to answer this need and new scientific discussions are carried out in this way. In this studies, Turkish system is usually compared with US presidential regime. It is not possible to disagree that information on comparative law will be useful in order to clarify vagueness of legal regime of presidential decrees. On the other hand, it is obvious that studying on examples of executive decrees apart from presidential regime will provide important opportunities. Among these examples, the most intriguing one comes with V. Republic regime in France. As a matter of fact, there is a substantial knowledge spread over many decades on constitutional provisions, legal precedents, and doctrine in French system, also essential solutions given by the system might contribute to answer our questions we have just started to ask. On that sense, it is clear that comparison of Presidential decrees in Turkish law with French system will provide an original perspective to literature. In this study, after examining and defining the decrees in French system, some comparative datas obtained from this examination will be tried to apply on the problems that we face in the Turkish system and it will be interrogated whether these datas provide appropriate solutions to overcome existing uncertainties. In this context, similarities have been discovered between the development process of regulatory power in our country and the historical development of the decrees in France. It has been concluded that the results obtained from the examination of the French system can be instructive in answering some important questions that arise in the new system.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yeni yürütme modeli: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve parlamenter sistemin dönüşümü
New executive model in Turkey: Turkish Presidential Government System and transformation of parliamentary system
MURAT UZUNPARMAK
Doktora
Türkçe
2021
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA GÖRÜN
- Kanun kararname çatışması bağlamında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Presidential Decrees in the context of the conflict of norms
BEREN ŞEN ÇETİNER
- Türkiye'de sanayide dijitalleşme ve model fabrikalar
Digitalization in industry and model factories in Turkey
YUNUS CANER TANRIÖVER
- Türkiye'de 15 Temmuz darbe girişimi sonrası olağanüstü hâl uygulamalarının incelenmesi (21 Temmuz 2016-19 ocak 2017)
Examination of the state of emergency regimes after 15th July coup attempt in Turkey (21 July 2016-19 January 2017)
BÜŞRA YEŞİM ASLANTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiAfyon Kocatepe ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETHEM KADRİ PEKTAŞ
- Karşılaştırmalı anayasa hukukunda ve Türkiye'de devlet başkanının kararname yetkisi
Presidential decrees in comparative constitutional law and Turkish law
VOLKAN ASLAN