Türkiye'de siyasal parti tipolojileri
Typologies of political party in Turkey
- Tez No: 653645
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMÜR AYDIN, PROF. DR. HATİCE BİRSEN HEKİMOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Çalışma, Türk siyasal partilerinin nasıl tipolojileştirilebileceği sorusundan hareketle bir tipoloji denemesi yapmayı amaçlamaktadır. Bunun için 1946'dan günümüze kadar devam eden süreçte parlamentoda temsil görevini üstlenen Türk siyasal partileri analiz edilmiştir. Analiz modeli Gunther ve Diamond'ın tipolojisinde kullandığı ana kriterlerin Türk siyasal hayatının temel dinamiklerine göre belirlenen alt değişkenler ile düzenlenerek oluşturulmuştur. İkinci aşamada ise Türk siyasal partileri için öne çıkan benzerliklerin temel alındığı bir tipolojik model ortaya konulmuş ve seçilen partiler analiz modeline göre incelenerek oluşturulan tipolojik modele göre sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Böylece Türk siyasal partileri için bir tipoloji denemesi yapılmıştır. Türk siyasal partilerinin analiz modeli Gunther ve Diamond'dan alınan ana kriterler (organizasyonel yapı, program hedefleri/ideolojik yapı ve hegemonyacı/çoğulcu yapı kriterleri) üzerinden şekillendirilmiştir. Bu ana kriterlerin Türk siyasal partileri için belirlenen alt göstergeleri organizasyonel yapı için kurucu unsur/ekip, örgütlenme yapısı, sivil toplum/toplum bağı, kapanış gerekçesidir. Program hedefleri/ideolojik yapı için partinin tarihsel amacı/ hedefi/ hedef kitlesi alt göstergelerdir. Son olarak çoğulcu/hegemonik yapı ana kriteri için partide disiplin kurallarının varlığı/etkisi, partide lider algısı/liderin seçilme usulü, parti içi demokrasi göstergeleri, partinin milletvekili adaylarını belirleme usulü ve partinin en üst organının olağanüstü toplanma usulü gösterge olarak belirlenmiştir. Türk siyasal partileri için kurulan tipoloji modeli ise 4 parti tipini ön görmüştür. Bunlar, elit temelli sınırlı kitle hedefli hegemonik veya çoğulcu eğilim gösteren partiler, inanç/etnik/sınıf temelli sınırlı kitle hedefli hegemonik veya çoğulcu eğilim gösteren partiler, elit temelli kapsayıcı kitle hedefli hegemonik veya çoğulcu eğilim gösteren partiler, inanç/ etnik/sınıf temelli kapsayıcı kitle hedefli hegemonik veya çoğulcu eğilim gösteren partilerdir. Çalışmada incelenen her dönemin partileri analiz modeline göre incelenmiş ve tipoloji modeline göre sınıflandırılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The study aims to make a typology experiment based on the question of how Turkish political parties can be typologized. For this purpose, the Turkish political parties which undertook the representation duty in the parliament from 1946 to the present were analyzed. The analysis model was created by arranging the main variables used by the typology of Gunther and Diamond with the sub-variables determined according to the basic dynamics of the Turkish political life. In the second stage, a typological model based on the similarities that stand out for the Turkish political parties was put forward and the selected parties were examined according to the analysis model and classified according to the typological model created. Thus, a typology experiment was conducted for the Turkish political parties. The analysis model of the Turkish political parties has been shaped based on the main variables (organizational structure, program objectives / ideological structure and hegemonyist / pluralist structure criteria) taken from Gunther and Diamond. The sub-indicators of these main variables determined for the Turkish political parties are the constituent element for organizational structure / team, organizational structure, civil society / community bond, and justification for the end of the party. Party's historical purpose / target / target audience are sub-indicators for program aims / ideological structure. Finally, the presence / influence of disciplinary rules in the party, the perception of the leader in the party / the method of election of the leader, intra-party democracy indicators, the method of determining the party's deputy candidates, and the extraordinary method of meeting of the party's top organ are the indicators for the main variable of the pluralist / hegemonic structure. The typology model established for Turkish political parties predicted 4 party types. These are parties with elite-based limited mass-targeted hegemonic or pluralistic trends; parties with faith / ethnic / class-based limited audience-targeted hegemonic or pluralistic trends; elite-based inclusive audience-targeted hegemonic or pluralist trending parties; faith / ethnic / class-based inclusive audience targeted parties with hegemonic or pluralist tendencies. Parties of each period examined in the study were examined according to the analysis model and tried to be classified according to the typology model.
Benzer Tezler
- Türkiye'de otoriteryanizm: Parti devleti iktidarlarının kurulması (1908-1960)
Authoritarianism in Turkey: The establishment of the party state government (1908-1960)
ENGİN YETKİN
Doktora
Türkçe
2018
TarihMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KARACA
- Party types after the 1980 coup in Turkey: A comparison of competing typologies
Türkiye'de 1980 darbesi sonrası parti tipleri: Rekabet eden tipolojilerin karşılaştırılması
BEGÜM ERİM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Siyasal BilimlerKadir Has ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİMMET MURAT GÜVENÇ
- Türk tipi başkanlık sisteminin siyasal partilere etkisi
The effect of the Turkish type presidental system on political parties
BAHADIR DERTLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BATTAL YILMAZ
- Siyaset sosyolojisi açısından Yeni Demokrasi Hareketi'nin partileşme süreci
The Development of New Democratic Action in political sociology
SUNA TEKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ÇAĞATAY ÖZDEMİR
- Türkiye'deki iktidar ve ana muhalefet partilerinin bir tipolojisi ve Avrupa Birliği politikaları
A typology of the ruling and main opposition parties in Turkey and their policies on the European Union
ÜMRAN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAvrupa Birliği Siyaseti ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARMAĞAN EMRE ÇAKIR