Vergi yükü açısından seçilmiş eski SSCB ülkeleri ve Azerbaycan
Some former USSR contries and Azerbaijan in terms of tax load
- Tez No: 654657
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN AY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Vergi Yükü, Toplumsal Vergi Yükü, Bireysel Vergi Yükü, Azerbaycan Vergi Sistemi, Azerbaycan Vergi Yükü, Vergi Yükü Endeksi, Vergi Oranları, Sosyal Vergi Yükü, Tax Burden, Social Tax Burden, Individual Tax Burden, Azerbaijan Tax System, Azerbaijan Tax Burden, Tax Burden Index, Tax Rates
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Vergiler devletin mali, ekonomik ve sosyal görevlerinin finasmanı için en doğal gelir kaynağıdır. Devletin vergiler aracılığıyla kamu kesimine aktardığı değerler bireylerin gelirlerinde azalmaya neden olduğundan dolayı mükellefleri tarafından yük olarak algılanmaktadır. Vergi yükü; bireylerin ve devletin gelirlerinin yanısıra ekonominin neredeyse tamamı üzerinde etkili konumdadır. Vergi yükünün direkt veya dolaylı olarak kayıt dışı ekonomi, gelir dağılımı, işsizlik seviyesi, enflasyon, devalüasyon, büyüme, kalkınma, tasarruf, üretim, tüketim, yatırım gibi ekonomik faktörlerle karşılıklı ilişkisi bulunmaktadır. Bu çerçevede Azerbaycan ve yakın cografyasında benzer ekonomik süreci geçmiş SSCB'den ayrılan Doğu Avrupa ülkelerinde vergi yükü üzerinde durulmuş ve ayrı ayrı vergi yükü hesaplamaları yapılmıştır. Ayrıca bu ülkeler için hesaplanmış vergi yükündeki dalgalanmaların sebepleri vergi yüküne etki eden ekonomik faktörlerle karşılaştırma yapılarak bulunmaya çalışılmıştır. Bu karşılaştırmalar sayesinde ülke ekonomilerinin ve vergi yükünün hangi ekonomik faktörler karşısında hassas tepkiler verdiği ortaya konulmuştur. Dönemsel olarak her ülke ekonomisi için yapılması gereken bu araştırmalar, gelecekte ekonominin güçlenmesi amacıyla gerçekleştirilecek tedbirlere kaynak oluşturmaktadır. Aynı zamanda yüksek ve zararlı vergi yükünün ekonomik araçlar vasıtasıyla iyileştirilebileceği gibi, vergi yükü oranındaki düzenlemelerle ülke ekonomisinin tüm alanlarında gelişme sağlanabilmektedir. Ülke ekonomisinde büyüme, kalkınma ve diğer gelişmelerin sağlanabilmesi için toplumsal vergi yükü kadar bireysel vergi yükü kavramı da önem taşımaktadır. Çünkü vergi yükü nedeniyle bireylerin sergiledikleri tutum ve davranışlar ekonomik düzeni etkilemektedir. Kuşkusuz bireysel vergi yükünün ağır olduğu ülkelerde bu durumdan ülke ekonomisi de olumsuz yönde etkilenmektedir. Ayrıca bireysel vergi yükü araştırmalarında ülkede fiyatlar genel seviyesi, işsizlik oranı, en az geçim düzeyi, enflasyon, gelir seviyesi, uygulanan vergilerin türü, yoksulluk, refah seviyesi gibi faktörlerin dikkate alınarak vergi yükündeki dalgalanmalarla karşılaştırılması gerekmektedir. Nitekim, ulusal bazda vergi yükündeki dalgalanmaların veya uluslararası karşılaştırmalarda sadece bu oranların incelenmesi ile yüzeysel ve tutarlı dayanağı olmayan sonuçlara ulaşılacaktır. Aynı şekilde bireysel vergi yükü oranları eşit olan ülkelerde gelir seviyeleri arasında eşitsizlik müvcutsa, bireylerin vergiler nedeniyle katlandıkları fedakarlık ve vergilere karşı tutum ve davranışları farklı sonuçlar vermektedir. Bu nedenle bireysel vergi yükü araştırmalarında bireylerin gelirlerine etki eden faktörlerin de özenle incelenmesi gerekmektedir. Toplam vergi yükü, bireysel vergi yükü veya diğer vergi yükü analizlerinde vergi yükü oranlarına etki eden tüm faktörlerin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Çalışmamızı kapsayan ülkelerde toplam vergi yükünü etkileyen faktörler üzerinde araştırma yapılmış, vergi sisteminin ve ekonominin gelişmesini hedef alan tedbirler açıklanmıştır. Çalışmamızda aynı zamanda Azerbaycan ekonomisinde düşük gelire sahip aile örneklerinden yola çıkılarak bireysel vergi yükü analizleri yapılmış, adaletli vergi yükü dağılımının sağlanması için gerekli düzenlemelerle ilgili bilgi verilmiştir. Sonuç itibariyle yaptığımız bu çalışma ile vergi yükü detaylıca incelenerek ekonomik ve bireysel refahın sağlanması için gerekli bilgiler araştırılmış ve gelecekte diğer ülke ekonomilerinde bu tarz araştırmalar için kaynak olabileceğini düşündüğümüz veriler ortaya konmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Taxes are the most natural source of income for financing the state's financial, economic and social duties. Since the values transferred by the state to the public sector through taxes cause a decrease in the income of individuals, it is perceived as a burden by taxpayers. In addition to the income of individuals and the state, tax burden has an impact on almost the entire economy. The tax burden is directly or indirectly related to economic factors such as informal economy, income distribution, unemployment level, inflation, devaluation, growth, development, saving, production, consumption and investment. In this framework in Azerbaijan and Eastern European countries separated from the USSR, which had a similar economic process in its close geography, the tax burden has been focused on and separate tax burden calculations were made. In addition, the reasons for the fluctuations in the tax burden calculated for these countries were tried to be found by comparing them with the economic factors affecting the tax burden. Due to these comparisons, economic factors, which country economies and tax burden sensitively react have been revealed. These researches, which should be done periodically for the economy of each country, constitute a source for the measures to be carried out in order to strengthen the economy in the future. At the same time, the high and harmful tax burden can be improved by economic tools, and development can be achieved in all areas of the country's economy with the regulations in the tax burden. In order to ensure growth, development and other developments in the national economy, the concept of individual tax burden is as important as the social tax burden. Because the attitudes and behaviors of individuals due to the tax burden affect the economic order. Undoubtedly, in countries where the individual tax burden is heavy, this situation also negatively affects the national economy. In addition, in individual tax burden studies, the general level of prices in the country, unemployment rate, minimum subsistence level, inflation, income level, type of taxes applied, poverty, and welfare level should be taken into account and compared with the fluctuations in the tax burden. As a matter of fact, by analyzing the fluctuations in the tax burden on a national basis or only these rates in international comparisons, results without a superficial and consistent basis will be reached. Likewise, if there is inequality between income levels in countries with equal rates of individual tax burden, individuals' sacrifice and attitudes towards taxes give different results. For this reason, factors affecting the income of individuals should also be carefully examined in individual tax burden studies. In the analysis of total tax burden, individual tax burden or other tax burden, all factors that affect tax burden rates should be considered. We conducted research on the factors affecting the total tax burden in the countries covered in our study, and the measures aimed at the development of the tax system and economy were explained. In our study, at the same time, based on the examples of families with low income in the economy of Azerbaijan, individual tax burden analyzes were made, and information was given about the necessary regulations to ensure a fair distribution of tax burden. As a result, with this study, the tax burden has been examined in detail, the necessary information for economic and individual welfare has been researched and the data that we think can be a source for such researches in other countries' economies in the future has been tried to be revealed.
Benzer Tezler
- Numerical and experimental study of turbulent jet ignition method on wankel engine with passive pre-chamber
Türbülanslı jet tutuşturma yönteminin wankel motorunda pasif ön yanma odası ile numerik ve deneysel çalışması
HARUN DİLLİCE
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN AKIN KUTLAR
- Türkiye'de gelir vergisi uygulamasında yer alan muafiyet ve istisnalar özelinde bir reform önerisi: Seçilmiş ülke uygulamalarıyla bir değerlendirme
A reform proposal specific to the exemptions and exclusions in income tax implementation in Turkey: An assessment with selected country practices
EDANUR BÜLBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MaliyeTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DOĞAN BOZDOĞAN
- Finansal yatırım araçlarının vergilendirilmesinin kurumsal yatırımcılar açısından analizi
Financial investment instruments, the taxation of institutional investors in terms of analysis
NESRİN DEMİR