Türkiye Türkçesi ve Türkmen Türkçesinde duyu eylemleri
Sense verbs in Turkish and Turkmen languages
- Tez No: 655222
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN BOZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 477
Özet
Çalışmada duyu, algı, duyu eylemi kavramları ile Türkiye Türkçesi ve Türkmen Türkçesinde yer alan duyu eylemleri karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Tez üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; duyu ve algı kavramları felsefe, psikoloji, tıbbî fizyoloji ve dilbilim gibi bilim alanlarından yararlanılarak açıklanmaya çalışılmıştır. Ardından elde edilen duyu verilerinden hareketle duyu eylemi sınıflandırması yapılmıştır. İkinci bölümde, oluşturulan sınıflandırmadan yola çıkarak Türkiye Türkçesinde yer alan duyu eylemleri Güncel Türkçe Sözlük'te taranmış ve her bir eylem uygun başlık altına alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Türkmen Türkçesinde yer alan duyu eylemleri Türkmen Diliniñ Düşündürişli Sözlüği'nde taranmış ve her bir eylem yine uygun başlık altına alınmıştır. Son olarak her iki lehçede yer alan her bir duyu eylemi sözlükteki anlam sırasına, kullanım etiketlerine ve kılışlarına göre karşılaştırılmış ve elde edilen veriler tablo, şema ve grafikler halinde sunulmuştur. Bu çalışmada bilinen duyulardan çok daha fazla duyu olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Türkiye Türkçesinin duyu eylemleri açısından Türkmen Türkçesinden daha zengin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, sense verbs in Turkish language and Turkmen language have been discuessed through terms such as sense, perception, sense verbs using a comparative approach. This thesis consists of three chapters. In the first chapter, sense and perception terms were explained depending on philosophy, psychology, medical physiology and linguistics. Then, with reference to the acquired data of sense, a classification of sense verbs was conducted. In the second chapter, sense verbs that are in Turkish language of Turkey were reviewed in up-to-date Turkish Dictionary with regard to the conducted classification and each verb was ranked under a convenient title. In the third chapter, sense verbs in the Turkmen language were rewieved in Turkmen Explanatory Dictionary and again, each verb was ranked under a convenient title. Lastly, each sense verb of both languages was compared considering their meaning sequence, usage labels and their actions and the acquired data were presented in tables, schemes and graphics. It is concluded in the study that there are many more senses than it has been known. Besides, it is inferred that Turkish language is wealhier than Turkmen language in terms of the sense verbs.
Benzer Tezler
- Türkiye Türkçesi ve Türkmen Türkçesinde çatı kavramı
Grammatical voice in Turkiye and Turkmen Turkish
IŞIL ÇIRAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. F. SEMA BARUTCU ÖZÖNDER
- Irak Türkmen Türkçesindeki atasözlerinin Türkiye, Azerbaycan ve Türkmen Türkçelerindeki atasözleriyle karşılaştırılması
Comparison of proverbs in Iraq Turkmen Turkic with proverbs in Turkey, Azerbaijan and Turkmen Turkic
AHMED ADEEB HASEEB ALHURMUZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TUNA BEŞEN DELİCE
- Türkmen Türkçesindeki edatlarla Türkiye Türkçesindeki edatların karsılastırmalı incelenmesi
The comparative investigation from the Turkmen?s propositions and from the Turkish proposition
ÖZGÜR SEMİH BERKİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NERGİS BİRAY
- Güneybatı Oğuz grubu lehçelerinde yer alan vokal köklü kelimelerin sınıflandırılması
Classification of the vocals rooted words in the Dialects of Southwest Oghuz Groups
SERAP KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SALİM KÜÇÜK