Sinema-felsefe ilişkisi çerçevesinde 2010 sonrası Türk sinemasında adalet olgusu
The concept of justice within the frame of cinema-philosophy relationship in Turkish cinema after 2010
- Tez No: 656209
- Danışmanlar: PROF. DR. LALE KABADAYI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Sinema, Felsefe, Adalet, Türk Sineması, Cinema, Philosophy, Justice, Turkish Cinema
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 267
Özet
Bu çalışma, sinemanın özdüşünümsel bir medyum olarak, kendi mekanik varoluşuna aşkın olduğunu ve ontolojik varlığına ilişkin felsefi akıl yürütmelerde bulunabileceğini öngören sinema felsefesi alanındaki çağdaş kuramsal yaklaşımları tartışarak, adalet kavramı özelinde, sinematik üretimlerin kendi film evrenlerine yönelik düşünsel pratiklerini ve eğilimlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın birinci bölümünde, antik dönemden bugüne, Batı felsefesindeki başat adalet teorileri incelenerek, insan hayatının ve sanatsal üretimlerin temel dinamiklerinden biri olan adaletin, birey, toplum ve devlet ile karşılıklı ilişkisi, felsefe tarihi boyunca ortaya konan düşünsel birikim kapsamında değerlendirilmektedir. Felsefe olarak film anlayışına kaynaklık eden kuramsal yaklaşımların gözden geçirildiği çalışmanın ikinci bölümünde, sinemasal düşünce yaratımını irdeleyen ve filmin kognitif bir edim olduğunu ileri süren düşün insanlarının, yirminci yüzyılın başından itibaren felsefi bilgi birikimine kazandırmış olduğu teorik söylemlere değinilmektedir. Sinema aygıtının teknik olanaklarının insan zihninin temel işlevleri ile yakın ilişkisi değerlendirilirken, durağan imgeler aracılığıyla hareketli görseller inşa eden sinemanın, zihinsel pratikler ile hareket ve zaman düzleminde kesişen yapısı, Fransız filozof Gilles Deleuze'ün düşünceleri ve onun söylemlerinin devamı niteliğindeki çağdaş yaklaşımlar doğrultusunda incelenmektedir. Ayrıca bölümde, sanat eserini ahlaki açıdan ele alan felsefi bakış açılarından hareketle, adaletin, sinemasal üretimlerde kendine ne şekilde yer bulduğu ve filmin etik değerinin nasıl belirleneceği sorularıyla ilgili egemen kuramsal anlayışlar irdelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, Derviş Zaim'in Gölgeler ve Suretler (2010), Onur Ünlü'nün İtirazım Var (2014), Tolga Karaçelik'in Sarmaşık (2015), Yeşim Ustaoğlu'nun Tereddüt (2016), Pelin Esmer'in İşe Yarar Bir Şey (2017) ve Ümit Ünal'ın Sofra Sırları (2018) filmleri, Gilles Deleuze'ün sinematik imge tipolojilerine yönelik hareket-imge, zaman-imge kavramsallaştırmaları ile Daniel Frampton'un filmozofik yaklaşımı çerçevesinde analiz edilmiş ve filmin, kendi varlığı üzerine düşünebildiği ön kabulünden hareketle örneklem dâhilindeki filmlerin adalete ilişkin eğilimleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to reveal the intellectual practices and tendencies of cinematic productions in regard to the concept of justice towards their own film universes, by discussing the contemporary theoretical approaches in the field of the philosophy of film, which predicts that cinema as a self-reflexive medium is transcendent to its own mechanical existence and can make philosophical reasoning about its ontological existence. To do that, in the first part of the study, prevalent theories of justice in Western philosophy from ancient times to the present are examined, and the mutual relation of justice -one of the fundamental dynamics of human life and artistic production- with the individual, society and the state is evaluated within the scope of the intellectual works that has been produced throughout the history of philosophy. In the second part of the study, in which the theoretical sources of the perspective of film as philosophy are reviewed, theoretical productions of the thinkers of the twentieth century who examine the creation of cinematic thought and claim that the film is a cognitive act, has been discussed. While the close relation of the technical possibilities of the cinema device with the basic functions of the human mind is evaluated, the structure of the cinema, which builds moving visuals through static images and thus intersects in this sense with mental practices in the plane of movement and time, is also focused on through the thoughts of the French philosopher Gilles Deleuze and through contemporary approaches that are regarded as his successors. Furthermore, in this chapter, dominant theoretical perspectives regarding the question of how justice finds its place in cinematic productions and how to determine the ethical value of the film are examined from the philosophical perspectives that deal with the work of art from a moral point of view. In the third part of the study, Derviş Zaim's Gölgeler ve Suretler (2010), Onur Ünlü's İtirazım Var (2014), Tolga Karaçelik's Sarmaşık (2015), Yeşim Ustaoğlu's Tereddüt (2016), Pelin Esmer's İşe Yarar Bir Şey (2017) and Ümit Ünal's Sofra Sırları (2018) films were analyzed within the framework of the motion-image, time-image conceptualizations of Gilles Deleuze's cinematic image typologies and Daniel Frampton's filmosophical approach, and based on the presupposition that the film can reflect on its own existence, the inclinations of these films on the conception of justice is discussed.
Benzer Tezler
- 2010 sonrası Türk sinemasında yönetmen odaklı filmlerde zaman-mekân-hareket kavramlarının incelenmesi
An analysis of time-space-movement concepts in director centred films in Turkish cinema after 2010s
ALPER ERÇETİNGÖZ
Doktora
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE KABADAYI
- Sinematografik zaman ve mekanın oluşumunda felsefi arka plan
The philosophical background in the formation of cinematographic time and space
MERAL ÖZÇINAR
Doktora
Türkçe
2010
Radyo-TelevizyonDokuz Eylül ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
PROF. DR. OĞUZ ADANIR
- Sinematik felsefede aşkın sinematografik imgeye dönüşümü:2000'ler Türk sinemasında sineaşk
Transformation of love in cinematographic image in cinematic philosophy: Cinelove in Turkish cinema of the 2000s
PINAR SARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAR ÖZTÜRK
- Aronofsky filmlerinin varoluşçuluk çerçevesinde çözümlenmesi
The analysis of Aronofsky films in the context of existentialism
EDA ÇALGÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAKİR AVŞAR
- Yeni dönem Türk sinemasında din (2015 yılı sonrasında çekilen filmlerde dini sinema örneklerinin incelenmesi)
Religion in Turkish movies at the new period (Analysing on religious movies which are shot after 2015)
SÜMEYYE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİ ERTEN