Türkçe ders kitaplarında yer alan öyküleyici metinlerin metinsellik özelliklerinin incelenmesi
Examining textuality standarts of narrative texts in Turkish textbooks
- Tez No: 656764
- Danışmanlar: PROF. DR. KAMİL İŞERİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Metindilbilim, Metinsellik ölçütleri, Bağlaşıklık, Türkçe Ders Kitapları, Textlinguistics, Textuality Standards, Cohesion, Turkish Textbooks
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Genel Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Dilbilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Bir tümcenin metin olması için gerekli olan ölçütleri yedi başlık altında toplayan Beaugrande ve Dressler (1981) metnin iletişimsel bir olgu olduğunu belirtmektedir. Bu yedi ölçütten herhangi birinin olmaması durumunda metnin iletişimselliği geçersiz olacaktır. Metnin yüzey yapısını ortaya koyan bağlaşıklık, metnin derin yapısını oluşturan tutarlılık, amaçlılık, kabul edilebilirlik, bilgisellik, durumsallık ve metinlerarasılık ölçütleri ile bir metin, metin olma ve iletişim değeri taşımaktadır. Okullardaki Türkçe derslerinde kullanılan araçlardan biri de ders kitaplarında yer alan metinlerdir. Bu metinlerin, metinsellik ölçütlerini bütün olarak taşımaları gerekmektedir. Metinsellik ölçütlerini taşıyan metinler dil öğretimine bilimsel bir anlayış getirecektir. Bunun yanı sıra Türkçenin anadil olarak kullanımı açısından da daha kurallı ve anlaşılır kullanımı sağlayacaktır. Bu çalışmada; 2018-2019 eğitim-öğretim yılında basılmış olan 5., 6., 7. ve 8. Sınıf MEB Türkçe ders kitaplarındaki 30 öyküleyici metin 'bağlaşıklık' ölçütü açısından incelenmiştir. Metinlerin çözümlenmesinde doküman incelenmesi yöntemi kullanılmış ve belirlenen kitaplardaki öyküleyici türdeki metinler tespit edilmiş, bu metinler öyküleyici metin türüne göre sınıflandırılmıştır. Kitaplardaki öyküleyici metinler bağlaşıklık ölçütü içerisinde yer alan gönderim, eksilti, değiştirim, bağıntı öğeleri, yineleme ve eşdizimlilik alt başlıklarına göre çözümlenmiştir. Sonuç olarak, seçilen sınıflardaki metinlerdeki bağlaşıklık örüntüleri sırasıyla; bağıntı öğeleri, gönderim, yineleme, eşdizimlilik, eksilti ve değiştirim biçiminde yer almaktadır. Tüm bunların yanı sıra, eşdizimlilik ölçütü toplamda 6 metinde bulunmamaktadır.
Özet (Çeviri)
Beaugrande and Dressler (1981) who gathered standards required for a sentence to be a text under seven headings, state that the text is a communicative phenomenon. In the absence of any of these standards, communicative of text will be invalid. The cohesion which reveals the surface structure of the text, has the value of being a text, text and communication with the standards of coherence, intentionality, acceptability, informativeness, situationality and intertextuality that form the deep structure of the text. One of the tools used in Turkish lessons in schools is the texts in the textbooks. These texts should carry the textual standards as a whole. Texts that meet the textual standards will bring a scientific understanding to language teaching. In addition, it will provide a more regular and understandable usage in terms of using Turkish as a mother tongue. In this study; 30 narrative texts in 5th, 6th, 7th and 8th grade MEB (Ministry of Education) Turkish textbooks published in the 2018-2019 academic year were examined in terms of“cohesion”standard. In the analysis of the texts, the document analysis method was used and the narrative type texts in the determined books were determined, and these texts were classified according to the narrative text type. The narrative texts in the books were analyzed according to the headings of reference, ellipse, substitution, connective elements, reiteration and collocation which are included in the cohesion standard. As a result, cohesion pattern in the texts in the selected classes are respectively included in the form of connective elements, reference, reiteration, collocation, ellipse and substitution. In addition to all these, collocation criterion does not exist in 6 texts in total.
Benzer Tezler
- 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin metinsellik ölçütlerinden bağlaşıklık ve bağdaşıklık bağlamında incelenmesi
Examination of the texts in 6th grade Turkish textbooks in the context of cohesion and coherence, one of the textuality criteria
CEZMİ KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHRALİ CALP
- Yenİlenen program çerçevesinde birinci kademe Türkçe ders kitaplarında yer alan ?öyküleyici metinler?in sınıf ögretmenleri açısından algılanma yeterliliklerinin tespiti ve Türkçe öğretiminin amaçlarına uygunlugunun belirlenmesi
Evaluations of ?narrative stories? in the elementary turkish textbooks updated according to new program with respect to their comprehension by teachers and suitableness to Turkish language teaching objectives
SERAP UZUNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. METİN ERKAL
- Türkçe ders kitaplarındaki öyküleyici metinlerin estetik ölçütleri bakımından incelenmesi
Examination of narrative texts in Turkish textbooks in terms of aesthetic criteria
DUYGU ÜSTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BAĞCI
- İlköğretim II. kademe Türkçe ders kitaplarında yer alan öyküleyici metinlerin eleştirel düşünme becerisi kazandırma açısından incelenmesi
The examination of the narrative texts in the Turkish textbooks for the second level of the primary schools in terms of the critical thinking skills
İLKAY BAŞÇAM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ORHAN ÖZDEMİR
- Öyküleyici metinlerde fiil kullanımı: İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitapları üzerine bir inceleme
Verb usage in narrative texts: An analysis of key stage 2 Turkish text book
FERHAT ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL ÇALIŞKAN