6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin metinsellik ölçütlerinden bağlaşıklık ve bağdaşıklık bağlamında incelenmesi
Examination of the texts in 6th grade Turkish textbooks in the context of cohesion and coherence, one of the textuality criteria
- Tez No: 802350
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHRALİ CALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 275
Özet
Ülkemizde temel dil becerilerinin kazandırıldığı ve geliştirildiği dersler Türkçe dersleridir. Bu becerilerin kazandırılmasında kullanılan temel araçlar ise ders kitaplarıdır. Bu durum Türkçe ders kitaplarına metin seçimini önemli hale getirmektedir. Metinler sadece tümce toplulukları değildir aksine belli ölçütler çerçevesinde bir araya gelen tümce gruplarıdır. Tümce dizilerini metin yapan bu ölçütlere metinsellik ölçütü denir ve Beaugrande ile Dressler bu ölçütleri bağlaşıklık, bağdaşıklık, amaçlılık, kabul edilebilirlik, bilgisellik, durumsallık ve metinlerarasılık olarak sınıflandırmıştır. Bu çalışmanın amacı, 2020-2021 eğitim öğretim yılında 6. sınıflara okutulan Türkçe ders kitaplarındaki metinleri metinsellik ölçütlerinden bağlaşıklık ve bağdaşıklık açısından değerlendirmektir. Bu amaçla Türkiye'nin farklı bölgelerinde 6. sınıf öğrencilerine okutulan üç farklı Türkçe ders kitabındaki 18 metin metinsellik ölçütlerinden bağlaşıklık ve bağdaşıklık ölçütüne göre incelenmiştir. Metinlerin çözümlenmesinde nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Kitaplarda yer alan öyküleyici, bilgilendirici ve şiir türündeki metinler, İlker Aydın ve Gülşen Torusdağ tarafından geliştirilen“Metnin Yapısı”şablonuna göre incelenip değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre sözcüksel bağlaşıklık unsurları metinlerin tamamında kullanılırken dilbilgisel bağlaşıklık unsurları birçok metinde göz ardı edilmiştir. Metinlerde en çok kullanılan bağlaşıklık öğesi bağıntı öğeleri iken en az kullanılan bağlaşıklık öğesi değiştirim unsurudur. Bağdaşıklık açısından ise“Gümüş Kanat”metni dışında metinlerde bir eksiklik olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak incelenen üç kitapta da çok az metnin bağlaşıklık ve bağdaşıklık unsurlarının tamamını barındırdığı, metinlerin çoğunun bu ölçütler doğrultusunda oluşturulmadığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The courses in which basic language skills are gained and developed in our country are Turkish courses. The main tools used to gain these skills are textbooks. This situation makes text selection important for Turkish textbooks. The texts are not just groups of sentences, but rather groups of sentences that come together within the framework of certain criteria. These criteria, which make sentence sequences into texts, are called textuality criteria, and Beaugrande and Dressler classified these criteria as cohesion, coherence, purposefulness, acceptability, informativeness, contingency, intertextuality. The aim of this study is to evaluate the texts in the Turkish textbooks taught to the 6th graders in the 2020-2021 academic year in terms of cohesion and coherence, which are among the textuality criteria. For this purpose, 18 texts in three different Turkish textbooks taught to 6th grade students in different regions of Turkey were examined according to cohesion and coherence, which are among the textuality criteria. Descriptive analysis method, one of the qualitative research methods, was used in the analysis of the texts. The narrative, informative and poetic texts in the books were examined and evaluated according to the“Structure of the Text”template developed by İlker Aydın and Gülşen Torusdağ. According to the results obtained, while lexical cohesion elements are used in all texts, grammatical cohesion elements are ignored in many texts. While the most used cohesion element in the texts is correlation elements, the least used cohesion element is the substitution element. In terms of coherence, it has been determined that there is no deficiency in the texts except the“Silver Wing”text. As a result, it was determined that very few texts contained all the elements of cohesion and coherence in all three books examined, and most of the texts were not created in accordance with these criteria.
Benzer Tezler
- Türkiye ve ABD'de ana dili öğretimi: 6. sınıf ana dili ders kitaplarındaki metinlerin karşılaştırılması
Mother tongue teaching in Turkey and the USA: Comparing the texts in mother tongue text books at the sixth grade
NİL DİDEM ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2012
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürkçe Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL YILDIZ
- Ortaokul düzeyindeki Türkçe ders kitaplarında yer alan bilgilendirici metinlerin metinsellik ölçütlerine göre değerlendirilmesi
Evaluation of informative texts in Turkish text books at secondary school level according to textual criteria
SENA OĞUZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA MERT
- Metin çözümlemesi Milli Eğitim Bakanlığı'nca önerilen 6. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin metinsellik ölçütleri bağlamında çözümlenmesi
Text analysis analysis in the context of textuality criteria of the text in 6th class Turkish textbook proposed by the Ministry of National Education
NİGAR KÖÇER
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin PISA ölçütünde metinsellik özelliklerine göre incelenmesi
Examining the texts in the secondary school Turkish textbooks according to the textuality features in PISA criteria
BÜŞRA EVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BENZER
- Türkçe ders kitaplarında yer alan öyküleyici metinlerin metinsellik özelliklerinin incelenmesi
Examining textuality standarts of narrative texts in Turkish textbooks
TUĞBA ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiGenel Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL İŞERİ