Etkili okullarda öğrenme kültürü: Bir durum çalışması
Culture of learning in effective schools: A case study
- Tez No: 657168
- Danışmanlar: PROF. DR. FERUDUN SEZGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Bu araştırmanın amacı, etkili ortaokullardaki öğrenme kültürünü anlamak ve bu kültürü oluşturan öğeleri ortaya çıkarmaktır. Bu amaca yönelik olarak“Etkili okullarda çalışanlar ve öğrenciler açısından öğrenme kültürü nasıldır?”araştırma sorusu geliştirildi. Bu araştırma, çoklu durum çalışması olarak tasarlandı. Bu doğrultuda araştırma dört aşamada gerçekleştirilmiştir: (i) durum belirleme süreci (etkili okulların seçilmesi), (ii) veri toplama araçlarının geliştirilmesi ve pilot çalışma, (iii) ana saha çalışması ve (iv) veri analizi ve raporlama. İlk aşamada bağlam veya vakalar belirlendi. Böylece,“açık sistem yaklaşımı”temelinde geliştirilen bir dizi kriter uygulanarak üç okul belirlendi. Bu seçilen ölçütler girdi ölçütü, süreç ölçütü, çıktı ölçütü ve araştırmacı ölçütüdür. Çıktı ölçütüne göre Ankara ilinde merkezi Liselere Geçiş Sistemi (LGS) merkezi sınavlarında 2017-2019 yılları arasında üç yıl boyunca istikrarlı bir şekilde yüksek başarı sıralamalarına sahip olan 10 ortaokul belirlenmiştir. Milli Eğitim Bakanlığı, LGS'de okulların performansı ve başarı sıralamasını yayınlamadığı için bu ortaokullar, il/ilçe daire başkanları, şube müdürleri ve okul müdürleriyle yapılan görüşmeler sonucunda belirlenmiştir. Daha sonra bu okullar girdi, süreç ve araştırmacı ölçütüne göre değerlendirilmiştir. Bu kapsamda Dereceli Puanlama Anahtarları (Rubrik) ve Şişman (2002) tarafından geliştirilen Etkili Okul Ölçeği kullanılmıştır. Böylece değerlendirme sonucunda dört ölçüte göre en yüksek puan elde eden“üç etkili okul”seçilmiştir. İkinci aşamada ise, veri toplama araçları geliştirilmiş ve pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Gözlem, görüşme ve doküman veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Seçilen bir etkili okulda, üç katılımcıyla pilot çalışma yürütülmüştür. Bu pilot çalışmada, görüşme formlarının uygulanabilirliği test edilmiş ve gerekli düzeltmeler yapılarak formlara son hali verilmiştir. Son olarak üçüncü aşamada ise, ana saha çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu saha çalışması, üç etkili ortaokulda yürütülmüştür. Amaçlı örnekleme yöntemine göre seçilen okul toplumunun üyeleriyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Toplamda 25 katılımcıyla görüşülmüştür. Dahası, okulda formel ve informel doğrudan gözlemler yapılmıştır. Formel gözlemler kapsamında her bir okulda okul müdürü odası ve sınıf gözlemi iki kez, öğretmenler odası gözlemi ise bir kez yapılmıştır. Buna ek olarak okul ortamına dair informel doğrudan gözlemler de gerçekleştirilmiştir. Bu gözlemlere ilişkin alan notları, araştırmacı tarafından not defterine işlenmiştir. Son olarak ise her üç okulun mevcut stratejik planı doküman olarak incelenmiştir. Araştırma verileri, iki aşamada analiz edilmiştir. İlk olarak durum belirleme sürecinde dört farklı ölçüm değeri kullanılarak rubrikler ve etkili okul ölçeği analiz edilmiştir. Bu doğrultuda her bir okul için toplam puanlar elde edilmiştir. İkinci olarak ise ana saha çalışması verileri analiz edilmiştir. Bu doğrultuda gözlem, görüşme ve dokümanlardan elde edilen veriler,“içerik analizi”tekniğiyle analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde, nitel verilerin sistematik olarak işlenmesini, yorumlanmasını ve değerlendirilmesini sağlayan Nvivo Programı kullanılmıştır. Geçerli ve güvenilir sonuçlara ulaşmak için inandırıcılık, transfer edilebilirlik, güvenirlik ve doğrulanabilirlik kapsamında çeşitli stratejiler kullanılmıştır. Her üç duruma ilişkin bulgular“çapraz durum analizi”yoluyla sunulmuştur. Böylece durumlar arasında benzer ve farklı yönleriyle karşılaştırmalar yapılarak bulgular raporlanmıştır. Veri analizleri sonucunda ulaşılan bulgular, çeşitli ana başlıklar halinde sınıflandırılmıştır. Bu ana başlıklar şunlar: (i) okul toplumunun özellikleri, (ii) öğrenme inançları, (iii) öğrenme liderliği, (iv) olumlu öğrenme ortamları, (v) mesleki öğrenme toplumu, (vi) öğrenmeyi teşvik eden güçlü okul kültürü, (vii) öğretim süreçleri ve (viii) etkili okullarda öğrenme kültürünü engelleyici unsurlar. Genel itibarıyla incelenen etkili okullarda okul müdürleri öğrenme lideri olarak hareket etmektedir. Öğretmenler, mesleki öğrenme toplumu hissiyle çalışmakta ve iş birliği kurmaktadır. Okullarda olumlu ve destekleyici bir ortamın olduğu söylenebilir. Etkili okullarda öğrencilerin birer birey olarak değer gördüğü ve öğrenciler arasında akran öğrenmesinin iyi bir düzeyde olduğu anlaşılmaktadır. Buna ek olarak bulgulara göre, velilerin çocuklarının eğitimiyle yakından ilgili ve okul çalışmalarına aktif katılımcı olduğu ileri sürülebilir. Ayrıca okullarda çeşitli öğrenme fırsatlarının olduğu, etkili öğretim süreçlerinin yürütüldüğü ve öğrenmeyi destekleyen güçlü bir okul kültürünün olduğu bir öğrenme kültürünün varlığına dair sonuçlara ulaşılmıştır. Son olarak sistemsel/örgütsel ve kişisel olmak üzere etkili okullarda öğrenme kültürünü engelleyici bazı sonuçlara değinilmiştir. Araştırma bulguları literatüre dayalı olarak tartışılmış ve teori, araştırma ve uygulama açısından önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the learning culture in effective middle schools and to reveal the elements that create this culture. Paralel to this purpose the following research question was answered in this study:“(i) What is the culture of learning in terms of employees and students in effective schools?”. The study was designed as a multiple case study. Accordingly, the study was carried out in four stages: (i) the process of determining the situation (selecting effective schools), (ii) the development of data collection tools and a pilot study, (iii) the main field study, (iv) data analysis and reporting. In the first stage the context or the cases were specified. Therefore, three schools were identified by applying a set of criteria which were developed on the basis of the“open system approach.”The selection criteria are input criteria, process criteria, output criteria and researcher criteria. According to the output criteria, 10 middle schools that have consistently high success rankings for the last three years between 2017-2019 in the central High School Transition System (Turkish acronym LGS) in Ankara were determined. Since the Ministry of National Education does not publicize the performance and ranking of the schools in LGS, these middle schools were determined as a result of the interviews with the provincial / district department heads, branch managers and school principals. Consequently, these schools were evaluated according to input, process and researcher criteria. At this point, Rubric and Effective School Scale developed by Şişman (2002) were used. Thus, as a result of the evaluation,“three effective schools”which achieved the highest score according to four criteria were selected. In the second phase, data collection tools were developed and a pilot study was carried out. Observations, interviews and document were used as data collection tools. A pilot study was conducted with three participants in a selected effective school. In this pilot study, the applicability of the interview forms was tested and the forms were finalized by making necessary corrections. Finally, in the third stage, the main study was carried out. The fieldwork was conducted in three effective secondary schools. Interviews were conducted with the members of the school community who were selected according to the purposeful sampling method. A total number of 25 participants were interviewed. Moreover, direct observations were made in the school, both formally and informally. Within the scope of formal observations, in each school, the school principal's room and classroom observations were made twice, and the teachers' room was observed once. In addition, informal direct observations of the school environment were also made. Field notes regarding these observations were recorded in the notebook by the researcher. Finally, the currect strategic plans of all three schools were examined as a document. Research data were analyzed in two stages. Firstly, rubrics and effective school scale were analyzed by using four different measurement values in the situation determination process. Accordingly, total scores were obtained for each school. Second, the main fieldwork data were analyzed. Accordingly, the data obtained from observations, interviews and documents were analyzed using the“content analysis”technique. Nvivo Program, which enables qualitative data to be processed, interpreted and evaluated systematically, was used in the analysis of research data. Various strategies were follewed within the scope of credibility, transferability, reliability and verifiability in order to reach valid and reliable results. Findings for all three cases are presented with“cross-case analysis.”Thus, the findings were reported by making comparisons between the situations with similar and different aspects. Findings obtained as a result of data analysis are classified under various main headings. These main headings are: (i) characteristics of the school community, (ii) learning beliefs, (iii) learning leadership, (iv) positive learning environments, (v) professional learning society, (vi) strong school culture that encourages learning, (vii) teaching processes and (viii) factors that hinder learning culture in effective schools. School principals generally act as learning leaders in studied effective schools. Teachers work and collaborate with a sense of professional learning society. It can be said that there is a positive and supportive environment in schools. It is concluded that students are valued as individuals and peer learning among students is at a good level in effective schools. In addition, based on the findings it can be argued that parents are closely related to the education of their children and are active participants in school work. Moreover, results have been reached regarding the existence of a learning culture in which effective teaching processes with various learning opportunities are carried out and a strong school culture that supports learning. Finally, some consequences that prevent learning culture in effective schools, including systemic / organizational and personal, are mentioned. The findings of the research were discussed based on the literature and recommendations were made in terms of theory, research and practice.
Benzer Tezler
- Eğitim yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterliliklerinin okullarda öğrenme analitiği kültürü oluşturma bağlamında incelenmesi
An examination of the technological leadership competencies of education managers in the context of creating a learning analytics culture in school
SERAP ÖZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT
- Eğitim yönetimi alanında lisansüstü eğitim almış yöneticilerin okullarındaki örgüt iklimi
School organizational climate of managers with graduate education in educational management
ÇİĞDEM İNALÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN GÖK
- Yönetici, öğretmen, veli ve öğrenci görüşlerine göre öğretmen devamsızlığının eğitim ve yönetim süreçlerine etkileri
The effects of teachers absenteeism on education and management processes according to the views of managers, teachers, parents and students
ADEM NEFAYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAKİR ÇINKIR
- Çok kültürlü okullarda iletişim ve etkileşimin incelenmesi: Bir durum çalışması
Communication and interaction in multicultural schools: A case study
RABİA NİLDA ÇORAPCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL KAYIKÇI
- Suriyeli öğrencilerin Türk dilini öğrenme ve Türk kültürüne uyum sağlamada yaşadıkları sorunlara yönelik bir durum çalışması
A case study on the problems of Syrian students in learning the Turkish language and adaptation to Turkish culture
ZÜBEYİR BUZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF AVCI