Fâtımî Devleti'nde Ermeni asıllı vezirler
Viziers of Armenian origin in Fatimid State
- Tez No: 657225
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ HATALMIŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Adını Hz. Muhammed'in (s.a.v) kızı Hz. Fȃtıma'dan alan Fȃtımȋler 296-567/909-1171 yılları arasında Kuzey Afrika, Mısır ve Suriye'de hüküm süren önemli bir devlettir. Fȃtımȋ Devleti, kuruluşundan yıkılışına kadar İsmailî mezhebini devlet politikası olarak öncelemeleri ve Bâtınî dâileri marifetiyle de hâkimiyet alanlarını sürekli genişletmeye çalışmaları dolayısıyla genellikle“Şii devleti”olarak nitelenmiştir. Fȃtımȋlere, ilk halifeleri Ubeydullah el-Mehdî'ye nispetle Ubeydȋler de denilmiştir. Halifeliğin eş zamanlı var olduğu Abbasȋler ve Endülüs Emevȋleri ile çağdaş olmalarından ötürü İslȃm tarihinde önemli bir yere sahip olmuşlardır. Fȃtımȋler hüküm sürdükleri coğrafyanın stratejik konumu ve egemenlikleri döneminde yaşanan siyasi olaylardan dolayı tarihçilerin ilgisini çekmeyi başarmışlardır. Mısır devrinin beşinci halifesi olan Müstansır-Billâh döneminde yaşanan kıtlık, iç çatışmalar ve siyasi çalkantıların devamında devletin içinde bulunduğu kötü durumdan kurtuluş reçetesi olarak vezirliğe getirilen Bedrü'l-Cemâlî'den sonra devlet yönetimi yeni bir şekle bürünmüştür. Vezirler Dönemi olarak adlandırılan bu zaman diliminde devletin yıkılışına kadar altısı Müslüman, biri Hristiyan olmak üzere toplam yedi Ermeni asıllı vezir görev yapmıştır. Ermeni asıllı vezirlerin görevde olduğu zaman diliminde Fȃtımȋlerin izlediği politikalar, Şiî dünyasını etkilediği kadar Sünnȋ dünyasını da etkilemiştir. Ermeni vezirlerin izledikleri politikalar ve reformlarla Fâtımî Devleti'nin ömrünü bir asır kadar uzattığı söylenmiştir. Ne var ki tarihin cilvesi Fatımîler için de geçerli olmuş ve dirȃyetsiz yöneticilerin/halifelerin iş başına gelmeleriyle de devletin yıkılması engellenememiştir.
Özet (Çeviri)
Fatimids who were named after Fatıma, the daughter of Prophet Muhammad (s.a.v), are an important state that ruled in North Africa, Egypt and Syria between the years 296-567/909-1171. The Fȃtımȋd State was generally described as a“Shiite state”due to its prioritization of the Isma'ili sect as a state policy from its foundation to its collapse, and its continuous efforts to expand its domains by means of the esoteric inviters (dai). The Fatimids were also called Ubayd's, in reference to their first caliph, Ubeydullah al-Mahdi. They had an important place in the history of Islam because they were contemporary with the Abbasids and Andalusian Umayyads, existed concurrently with the Caliphate. The Fȃtimids managed to attract the attention of historians due to the strategic location of the geography they ruled and the political events that took place during their rule. The state administration took on a new form after Bedrü'l-Jamali, who was brought to the vizier as a prescription for salvation from the bad situation of the state in the continuation of the famine, internal conflicts and political turmoil in the period of Mustansır-Billâh, the fifth caliph of the Egyptian period. During this period, called the Viziers Period, a total of seven Armenian-born viziers, six of which were Muslims and one Christian, served until the collapse of the state. During the period when the viziers of Armenian origin were in charge, the policies followed by the Fatimids affected the Sunni world as well as the Shiite world. It has been said that the policies and reforms followed by the Armenian viziers extended the life of the Fatimid State up to a century. However, the quirk of history was also valid for the Fatimids, and the collapse of the state could not be prevented with taking positions of the incompetent rulers/caliphs.
Benzer Tezler
- Fâtımîler Devleti'nde ticarî hayat (909-1171)
Commercial life in Fatimid State (909-1171)
YUNUS EMRE DOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN USTA
- Fâtımî halifelerinden Azîz-Billâh dönemi (365-386/975-996)
Period of Aziz-Billâh from Fatimi caliphs (365-386/975-996)
GÜLSÜM CEYLAN
- Fâtımî ve Bâtıni siyaseti ekseninde Kuzey Suriye (971-1193)
Northern Syria on the axis of Fatimi and Batini politics (971-1193)
İSMAİL AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİLAY AĞIRNASLI