Üveysî Dîvânı: Edebiyat ve dil incelemesi
Uveysi's Divan: Study of literature, phonetic and morphology
- Tez No: 657558
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜHAL YÜKSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 696
Özet
Üveysî, Son Dönem Çağatay Türkçesi edebiyatı denince ilk akla gelen kadın şairlerden biridir. Üveysî'yi şiirlerine bakarak üslup yönünden dönemin diğer kadın şairlerinden ayırmak mümkündür. Üveysî ve onun eseri olan Dîvân'ı, Türk Edebiyatı içindeki edebî konumu belirlenerek bilim dünyasına tanıtılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada Son Dönem Çağatay Türkçesi (XVII. – XIX. yy.) metinlerinden olan Üveysî Dîvânı, Şiirlerin İncelemesi, Ses Bilgisi ve Biçim Bilgisi olmak üzere üç bölümde incelenmiştir. Üveysî'nin Şiirlerinin incelendiği bölümde Üveysî Dîvânı'nın edebî mahiyeti tespit ve tayin edilmeye çalışılmıştır. Ses Bilgisi bölümünde Üveysî Dîvânı Son Dönem Çağatay Türkçesi devri eseri olması nedeniyle Modern Özbek Türkçesi yazı dili ile benzerlikleri incelenmiştir. Biçim Bilgisi bölümünde ise isim ve fiil türetmede kullanılan yapım ekleri; isim çekim ekleri ve edatlar alfabetik düzende, tarihî süreçteki gelişimleri karşılaştırmalı ve etimolojik açıklaması yapılarak incelenmiştir. Söz konusu metinde çalışmanın en önemli özelliklerinden biri de incelenen eklerin ve bu ekleri almış sözcüklerin yer aldığı gramatikal ve bağlamsal özelliği olan bir dizinin bulunmasıdır.
Özet (Çeviri)
Uveysi is one of the first women poets to come to mind when mentioning Late Chagatay Turkish literature. It is possible to distinguish Uveysi from other female poets of the period in terms of style by looking at her poems. Uveysi and her work, Divan, was tried to be introduced to the world of science by determining its literary position in Turkish Literature. In this study, the Uveysi's Divan, which is one of the texts of the Late Chagatay Turkish (XVII. - XIX. cent), it has been examined in three parts as Analysis of Poems, Phonology and Morphology. In the section where Uveysi's poems are examined, the literary nature of the Uveysi's Divan has been tried to be determined. In the Phonology section Uveysi's Divan, since a work of the Late Chagatay Turkish, the similarities with the written language of modern Uzbek Turkish were examined. In the Morphology section, the construction suffixes used in noun and verb derivation; noun suffixes and prepositions were examined in alphabetical order, by making a comparative and etymological explanation of their development in the historical process. One of the most important features of this study, the existence of an index with grammatical and contextual features including the annexes and the words taken from these annexes.
Benzer Tezler
- Üveysî Divanı'ndaki gazellerin dil özellikleri (Ses ve şekil bilgisi)
Language characteristics of gazeles in Uveysî Divan(Phonology and morphology)
DEMET KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAtatürk ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECAİ KIZILTUNÇ
- Abdulmecid Tebrîzî Divanı (metin-inceleme)
Abdulmecid Tebrîzî's Poetry (text and critic)
NİHAT DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇİÇEKLER
- Ahmed-i Hânî'nin hayatı eserleri ve tasavvufî düşüncesi
Ahmad Khani: His life, works, and the concept of sufism
FAZIL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERZENDE İDİZ
- Ağlar Baba'nın hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri
Ağlar Baba's life, personality, works and sufistic views
MUHAMMET NAYİR AKBURAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinBayburt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ÖZKAN
- El-meslekü'l-kavî li tahsîlit-tarîki'l-üveysî risâlesi ve tasavvufta üveysîlik
A pamphlet named el-meslekü'l-kavî li tahsîlit-tarîki'l-üveysî by yanyalizâde and uveysiness in Islamic mysticizm
İHSAN ERKUL