Катуу тиричилик таштандылардан алынган компосттун физико-химиялык касиеттерин изилдөө
Belediye katı atıklarından elde edilen kompostun fiziko kimyasal özelliklerinin araştırılması
- Tez No: 657735
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURZAT TOTUBAEVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: biocomposter, atık, katı ev atıkları, organik atıklar, gıda atıkları, biocompost, toprak, izleme, değerlendirme
- Yıl: 2020
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
жатактары акырындык менен айлана чөйрөнү уулантып, учурдагы жана келечектеги муундарга коркунуч жаратып жатат. Бул иште моделдик объект тандалып, моделдик объектинин тургундары катуу тиричилик таштандыларын бөлүп чогултушат. Органикалык жана тамак-аш таштандылардан биокомпост алуу үчүн моделдик объекттин аймагында The Schnell Komposter (Model: S-50) аппараты орнотулду. Катуу тиричилик таштандылардан тамак аш калдыктарын иргеп алып, алардан биокомпост алуу менен көйгөйдү чечүү маселеси каралды; алынган биокомпосттун физико-химиялык касиеттери, тамак-аш калдыктарынан алынган компостту топуракка кошуу өлчөмдөрү, компост кошулган топурактын күрдүүлүгүнүн көрсөткүчтөрүндө кандай өзгөрүүлөрү болгону изилденди жана колдонуу жолдору сунушталды. 12 кг тамак-аш калдыктарынан 1 кг таза биокомпост алууга мүмкүн экендиги аныкталып, катуу тиричилик таштандылардын шаардык таштандыларды жайгаштыруу жерине ыргытылуусун 40 – 67 % га азайтууга мүмкүн болоорун көрсөттү. Туура сакталган компост канча убакыт турбасын өзүнүн сапаттык деңгээли өзгөрбөөрүн көрө алдык. Топуракка компосту кошуу өлчөмүн 15 % болсо, анда топуракта гумустун пайызы 1,98 – 8,58 ке жогорулаган; рН-чөйрөсү 7,6 - 7,0 чейин нейтралдашкан; Жалпы азоттун пайызы 0,100 - 0,433 жогорулаган; Фосфордун пайызы 25,5 – 80,0 жогорулаган; Калийдин кармалышы 185 – 640 мг/кг га жогорулаган. Демек, компостту рН – чөйрөсү 7< 8 шорду топурактардын сапатын жакшыртуу үчүн колдонсо болоору аныкталды. Иштин натыйжалары боюнча бир макала жазылып,“Наука, Новые Технологии и инновации Кыргызстана”аттуу журналдын 2019-ж, №11 басмадан чыкты. Ачкыч сөздөр: биокомпостер, таштандылар, катуу тиричилик таштандылар,органикалык таштандылар, тамак-аш таштандылары, биокмпост, топурак, мониторинг, баалоо.
Özet (Çeviri)
Son yıllarda şehir sayısındaki artışla birlikte dünya toplumu, biri katı atık sorunu olan birçok çevre sorununu gündeme getiriyor. Gelişmiş ülkelerde, evsel olmayan ilk aşamada katı atıkların ayrıştırılması konusu iyi ele alınmıştır. Kırgızistan'da, katı atıkların ayrı toplanması konusu hala emekleme aşamasındadır. Düzenli depolama alanları en tehlikeli sorundur. Atık bileşenlerinin kademeli olarak bozulması ve çürümesinin bir sonucu olarak, hava, toprak, yeraltı suyu ve yüzey suyunu zehirleyen çeşitli maddeler oluşur. Bu süreçler yoğundur, birkaç yıl sürer ve binlerce yıl sürebilir. Sonuç olarak, düzenli depolama alanları yavaş yavaş çevreyi zehirlemekte ve mevcut ve gelecek nesiller için bir tehdit oluşturmaktadır. Bu durumda, bir model tesisi seçilir ve model tesisi sakinleri katı atıkları ayrı olarak toplar. Schnell Komposter (Model: S-50), organik ve gıda atıklarından biyo-kompost elde etmek için model tesisi alanına kuruldu. Katı atıklardan gıda atıklarının ayrıştırılması ve bunlardan biyo-kompost elde edilmesi sorunu ele alınmış, elde edilen biyo-kompostun fizikokimyasal özellikleri incelenmiş, gıda atıklarından toprağa eklenen kompost miktarı incelenmiş, toprak verimliliği ve kompost kullanımı tartışılmıştır. 12 kg gıda atıklarından 1 kg saf biyokompost elde edilebileceği belirlendi, bu da çöplüklerde katı atık emisyonlarını %40-67'ye kadar azaltabileceğini gösteriyor. Yapılan çalışmalar ayrıca, düzgün bir şekilde depolanan kompostun, ne kadar süre depolandığına bakılmaksızın kalitesini değiştirmediğini göstermiştir. Toprağa eklenen kompost miktarı %15 ise, topraktaki humus yüzdesi 1.98'den 8.58'e yükseldi; pH aralığı 7.6'dan 7.0'a nötralize edildi; toplam azot yüzdesi 0.100'den 0.433'e yükseldi; fosfor yüzdesi 25.5'ten 80.0'a yükseldi; Potasyum içeriği 185-640 mg/kg artmıştır. Bu nedenle, kompost 7 < 8 pH ile tuzlu toprak kalitesini artırmak için kullanılabilir.
Benzer Tezler
- Bişkek katı atık sahasının çevresel kirlilik boyutu ve oluşan sızıntı sularının arıtımı
Бишкек шаарынын катуу таштанды жатагынын айлана -чөйрөгө тийгизген таасири жана пайда болгон агындыларды тазалоо
VENERA EDİLBEK KIZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KOBYA
- Кыргызстандагы гидроэнергетика тармагын өнүктүрүү проблемалары
Kırgızistan'daki hidroenerji sektörünün gelişme problemleri
NURCAN ŞABİYEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2013
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. CUSUP PİRİMBAYEV
- Суунун касиеттерин жана иондорун изилдөөнүн негизинде ысык-көлдүн абалын экологиялык баалоо
Su özellikleri ve iyonları araştırmaya dayanarak ısıkgöl durumunun çevresel değerlendirilmesi
AYNURA ASANOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2017
Çevre MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KANATBEK KOCOBAEV
- Чу суусунун курамын статистикалык изилдөө жана экологиялык баалоо
Çu nehrinin su kimyasal özelliklerinin çevresel değerlendirilmesi
ALİPOVA BEGAİM
Yüksek Lisans
Kırgızca
2015
Kimya MühendisliğiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiPROF. DR. KANATBEK KOCOBAEV
- Үчүнчү тартиптеги өзгөрмөлүү коэффициенттүү псевдопараболалык теңдеменин оң жагын аныктоо маселеси
Değişken katsayılı üçüncü mertebeden lineer psödoparabolik denklemin sağ tarafını bulma problemi
ADİNA AŞIRBEKOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
MatematikKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMatematik Ana Bilim Dalı
DR. KALISKAN MATANOVA