Aile hekimliği pratiğinde sık reçetelenen ilaçların ilaç-ilaç etkileşimi açısından değerlendirilmesi ve hekimlerin akılcı ilaç kullanımındaki farkındalıklarının arttırılması
Evaluation of frequently recognized medicines in the practice of family medicine in terms of drug-drug interaction and increasing the awareness of physicians in rational drug use
- Tez No: 660379
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA YILDIRIM BAŞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Aile hekimleri, akılcı ilaç kullanımı, hekim, ilaç, ilaç etkileşimi, Family physicians, rational drug use, physician, drug, drug interaction
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Akılcı ilaç kullanımı uygun ilacın, uygun süre ve dozda, maliyet etkin şekilde kolayca sağlanabilmesidir. Temel ilkelere uymayan ilaç kullanımına akılcı olmayan ilaç kullanımı denir. Akılcı olmayan ilaç kullanımının sonuçlarından biri olan ilaç etkileşimleri, hastaların tedavi uyumunu azaltıp maliyeti arttırma gibi sonuçlara neden olabilir. Bu çalışma, akılcı olmayan ilaç kullanımının sebep olduğu ilaç-ilaç etkileşimleri konusunda aile hekimlerinin farkındalıklarını arttırmak ve bilgilendirmek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel olarak yapılan bu çalışmaya 500 aile hekimi dahil edilmiştir. Çalışma Mart 2020- Mayıs 2020 tarihleri arasında online olarak 'Google forms' üzerinden yürütülmüştür. Araştırmada veriler, Hekim değerlendirme anketi ve İlaç etkileşimleri bilgi düzeyi anketi ile çevrimiçi olarak toplanmıştır. Veriler SPSS 23 (Statistical Program for Social Sciences) paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı bilgiler için ortalama ± standart sapma ve nitel veriler için sayı ve yüzdelik değerler kullanılmıştır. Kategorik veriler arasındaki ilişkileri araştırmak için Ki-Kare testi kullanılırken sürekli değişkenlerin grup değerleri arasındaki farklılıklar t testi, ANOVA testi veya bunların parametrik olmayan eşdeğerleri olan Kruskal-Wallis/Mann-Whitney U testleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Hata düzeyi α = 0,05 olarak alınmış ve istatistiksel analizlerden elde edilen olasılık değerleri buna göre yorumlanmıştır. Araştırmaya katılan 500 hekimin %60,4'ü kadın, %39,6'sı erkektir. Hekimlerin %57,2'si 24-30 arası, %29'u 31-40 yaş arasındadır. Hekimlerin %25,8'i pratisyen hekim, %62,6'sı araştırma görevlisi ve %11,6'sı uzman hekimdir. Hekimlerin %75,2'si daha önce akılcı ilaç kullanımı konusunda eğitim aldıklarını belirtmişlerdir. Akılcı ilaç kullanımı eğitimi almış hekimlerin pozoloji ve uygulama şekli (p=0,001); yan etkiler (p=0,027); ilaç etkileşimleri (p=0,046); özel durumlar (p=0,003); biyoeşdeğerlik (p=0,039) hakkındaki bilgileri daha yüksek saptandı. İlaç etkileşim sorularına verilen yanıtların doğru sayı ortalaması 9,8±5,1, yanlış sayı ortalaması 1,9±2,5 ve fikrim yok sayı ortalaması ise 8,2±5,8 olarak bulundu. Akılcı ilaç kullanımı eğitimi almış olan hekimlerde ilaç etkileşimi sorularına verilen toplam doğru sayısı daha yüksek tespit edildi (p=0,01). İlaç etkileşimlerine verilen doğru yanıt ortalaması, uzman hekimlerde diğer hekimlere göre daha yüksek bulundu (p=0,002). Çalışmamızın sonucuna göre düşük bir oran da olsa akılcı ilaç kullanımı eğitimi almayan hekimler bulunmaktadır. Akılcı ilaç kullanımı eğitimleri hem mezuniyet öncesi hem mezuniyet sonrası tüm hekimlere belirli aralıklarla tekrarlanmalı ve eğitimlerin içeriği geliştirilmeye devam edilmelidir.
Özet (Çeviri)
Rational drug use is the easy provision of the appropriate drug at the appropriate time and dose in a cost-effective manner. The use of drugs that do not comply with basic principles is called irrational drug use. Drug interactions, one of the results of irrational drug use, may lead to results such as reducing patients' compliance with treatment and increasing costs. This study was conducted to raise awareness and inform family physicians about drug-drug interactions caused by irrational drug use. 500 family physicians were included in this descriptive and cross-sectional study. The study was conducted online using“Google forms”between March 2020 and May 2020. The data in the study were collected online using the Physician evaluation questionnaire and Drug interactions knowledge level questionnaire. The data were evaluated using the SPSS 23 (Statistical Program for Social Sciences) package program. Mean ± standard deviation was used for descriptive information, and number and percentage values were used for qualitative data. Chi-Square test was used to investigate relationships between categorical data, while differences between group values of continuous variables were evaluated using t test, ANOVA test or their non-parametric equivalents Kruskal-Wallis / Mann-Whitney U tests. The error level was taken as α = 0.05 and the probability values obtained from the statistical analysis were interpreted accordingly. 60.4% of 500 physicians participating in the study are women and 39.6% are men. 57.2% of the physicians are between the ages of 24-30 and 29% between the ages of 31-40. 25.8% of the physicians are general practitioners, 62.6% research assistants and 11.6% specialist physicians. 75.2% of the physicians stated that they had received training on rational drug use before. Posology and method of administration of physicians trained in rational drug use (p=0.001); side effects (p=0.027); drug interactions (p=0.046); special circumstances (p=0.003); Their knowledge on bioequivalence (p= 0.039) was higher. The mean number of correct responses to drug interaction questions was 9.8 ± 5.1, the mean number of incorrect answers was 1.9 ± 2.5, and the mean number of no idea was 8.2 ± 5.8. The total number of correct answers to drug interaction questions was found to be higher in physicians who were trained in rational drug use (p = 0.01). The average correct response to drug interactions was found to be higher in specialist physicians than in other physicians (p = 0.002). According to the results of our study, there are physicians who do not receive rational drug use training, albeit a low rate. For this reason, rational drug use trainings should be repeated to all physicians both before and after graduation at regular intervals and the content of the trainings should continue to be improved.
Benzer Tezler
- Akut sinüzit hastalarında tanı ve tedavi: birinci ve üçüncü basamağın karşılaştırmalı maliyet analizi
Diagnosis and treatment in acute sinusitis patients: comparative cost analysis of primary care and tertiary hosptial
EBRU ATICI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiMarmara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKMAN
- Boğaz ağrısında mıstık skoru ve modifiye centor skoru'nun kullanımının değerlendirilmesi
Evaluation of the use of the mistik score and the modified centor score in sore throat
HÜMEYRA ASLANER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiErciyes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELÇUK MISTIK
- Aile hekimliğinde akut üst solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotik kullanımı: Bir müdahale çalışması
Antibiotic use in acute respiratory tract infections at primary care settings-an intervention study
SALİH HOŞOĞLU
- Diabetes mellitus ile ilgili çevrimiçi internet sitelerinin kalite, güvenilirlik ve okunabilirliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the quality, reliability and readability of online websites related to diabetes mellitus
GÜLBAHAR DOĞAN ERBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN ŞİMŞEK
- Rinosinüzitte medikal tedaviye ek olarak uygulanan su bazlı propolisin iyileşme süresine etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of water-based propolis applied in addition to medical treatment in rhinosinusitis on recovery time
MEHMET CEYLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BETÜL DEĞER KULAKSIZ
DR. VOLKAN ATASOY