Erken dönem Mâtürîdiyye kelâmında hüsün-kubuh meselesi: Ebü'l-Yüsr el-Pezdevî örneği
The issue of husn-qubh in the word of early Mâtürîdiyye: The example of Abu'l Yusr al-Bazdawi
- Tez No: 660837
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET BULGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Hüsün-kubuh meselesi Allah'ın insan ve âlemle olan ilişkisini ortaya koyan kelâmın en temel meselelerinden birisidir. Erken dönem Matürîdî kelâm âlimlerinden birisi olan Ebü'l Yüsr el-Pezdevî örnekliğinde yaptığımız bu çalışma, onun hüsün-kubuh anlayışını ortaya koymayı hedeflemektedir. Zira hüsün-kubuh meselesi, iyi ve kötünün âlemde bizâtihi bulunup bulunmamadığını ve âhirette sevâbı veyahut dünyada yergiyi âhirette ise cezayı hak etme durumunu ele alan bir meseledir. Mu'tezile hüsün ve kubhun zatî olarak mevcudiyetini kabul ettiği için Allah'ın bir takım şeyleri yaratmaya zorunlu olduğunu iddia etmiştir. Onlara göre âlemde kötü zâti olarak bulunduğu ve Allah da adaleti gereği kötüyü yaratmaması gerektiği için fiillerini hasen olarak yaratması O'na vaciptir. Eş'arîlere göre ise iyi ve kötü zâti olarak dış dünyada bulunmamakta ve Allah'a da hiçbir şey vâcip olmamaktadır. O'nun fiilleri her zaman hasendir. Allah kötü ve şer olan şeyleri yaratmakla kötülük yapmış olmaz. Pezdevî ise tıpkı Mâtürîdî kelâm geleneğinde olduğu gibi iyi ve kötünün Mu'tezile'nin ifade ettiği gibi zati olarak değil olay ve durumlara göre değişen itibari yönüyle âlemde mevcut olduğunu kabul etmektedirler. Allah zulmü, şerri ya da belâları yaratmakla kötülük yapmış olmaz. Çünkü fiillerini bir hikmete bağlı olarak yaratmaktadır. Kulun bu hikmeti anlamamış olması ise yaratıcıya yaratmış olduğu fiil sebebiyle herhangi bir sıfat veya isim gerektirmemektedir.
Özet (Çeviri)
The question of Husn-Qubh is one of the most fundamental issues of kalam, which reveals the relationship between God and man and the world. This study, which we have done with the example of Abu'l Yusr Al-Bazdawi, one of the early Maturıdı theologians, aims to reveal his understanding of husn-Qubh. For, the issue of husn-Qubh is an issue that deals with whether the good and the bad are found themselves in the world and whether they deserve the reward in the hereafter or the punishment in the hereafter. Mu'tezıle claimed that God was obliged to create certain things, since he accepted the existence of husn and qubh inherently. According to them, it is wajib for him to create his deeds as hasan since he is an evil person in the world and Allah should not create evil as a matter of justice. According to the Ash'ari, there is no good or bad person in the outside world, and nothing happens to Allah. His actions are always harmful. God does not do evil by creating evil and evil things. Bazdawi, on the other hand, accepts that the good and the bad exist in the world with its nominal aspect that varies according to events and situations, as Mu'tezıle says, just as in the tradition of Maturıdı kalam. God does not do evil by creating cruelty, evil or troubles. Because he creates his actions based on a wisdom. The fact that the servant does not understand this wisdom does not require any title or name due to the act he has created for the creator.
Benzer Tezler
- Rü'yetullah meselesi çerçevesinde kelam-bilim ilişkisi
The relation between kalam and science within the scope of Ru'yetullah (Visibility of god) issue
HASAN CANSIZ
Doktora
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN TOPRAK
- Kelamda ve yeni fizikte âlemin/evrenin sonluluğu meselesi
The issue of the finitety of the âlem/universe in the kelam and the new physics
AHMET HAMDİ TİMURLENK
Doktora
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN ALTINTAŞ
- Mâtürîdî'nin et-Tevhîd adlı eseriyle Sâlimî'nin et-Temhîd adlı eserinin mukayesesi ilâhiyyat babı
Comparison with the book of 'Kitabu't-Tevhîd' by Mâturîdî and topic of 'ilâhiyyat babı' which is inside of 'Kitabu't-Temhîd' by Sâlimî
ŞULE NUR AHISKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BULUT
- Muhammed b. Mustafa el-Akkirmânî ve cüz-i irade görüşünün değerlendirilmesi
Muhammed b. Mustafa el-Akkirmânî and evaluation of judgment of will
HÜSNÜ ÖTÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERKAN BULUT
- İmam Mâtürîdî'nin müteşâbih âyetlere yaklaşımı
İmam Mātūrīdī approach to the mutashâbih verses
RECEP EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH DEMİR