Mersin-Adana arasında D400 karayolu ile ilişkilenen endüstri mirası potansiyeli ve Leyland Kamyon Fabrikası örneği
Industrial heritage potential related to the d400 highway between Mersin-Adana and example of Leyland Truck Factory
- Tez No: 661304
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İPEK DURUKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kültür varlığı, endüstri mirası, D400, Mersin, Leyland, Cultural assets, industrial heritage, D400, Mersin, Leyland
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Meydana geldiği dönemden günümüze kadar fiziksel çevreyi etkili bir şekilde düzenleyen endüstri devriminin sonuç ürünlerinden olan endüstriyel üretim alanları, üretim süreçlerinde yer alan makine ve ekipmanlar ile bu alanlara hizmet veren sosyal ve kültürel alanların kültür varlığı olarak korunmasına 20. yüzyılın ortalarından itibaren başlanılmıştır. Ülkemizde endüstriyel teknolojilerin ve gelişmelerin kendisinde olduğu gibi, endüstri mirası alanındaki koruma çalışmalarına da geç başlanmıştır. Ülkemizde endüstri mirasına ilişkin çalışmaların bir kısmı demiryolu ulaşım sistemi üzerinden değerlendirilmiştir. 20. Yüzyılın yarısından itibaren gelişmeye başlayan Mersin limanı ve hinterlandını besleyen ham madde ve üretim araçlarının taşınmasında D400 olarak tanımlanan devlet karayolunun da etkili olduğu bilinmektedir. Liman ve yakın çevresinde inşa edilen endüstriyel üretim alanları büyük ölçüde karayolu üzerinde inşa edilmiştir. Çalışmada, söz konusu dönemde D-400 karayolu ile ilişkilenen endüstri tesislerinin analizi yapılarak bu endüstriyel alanlardan biri olan ve 1960'lı yıllarda inşa edilen Akaryakıt Taşımacılığı ile Taşıt Sanayi A.Ş. ünvanlı Leyland kamyon fabrikalarının yerleşkesi incelenecektir. İş adamı Selahattin Beyazıt'a ait iki farklı endüstri koluna hizmet eden yerleşke, üzerinde taşımacılık ve otomotiv montaj tesisine ait yapılar ile, tasarlanmış peyzaj öğeleri ve yanı sıra doğal çevreye sahiptir. Ülkemizin doğu yakasındaki ilk otomotiv endüstriyel alanı olmasının yanı sıra ülkenin ilk ağır hizmet kamyonunun üretildiği tesis olma niteliği taşımaktadır. Bölgenin en önemli endüstriyel tesislerinden olan ATAŞ Rafinelerine ham madde olarak akaryakıt taşımacılığı yapan tesis bölgede dönemin en büyük lojistik operasyonu olarak kabul edilmektedir. Yerleşke günümüzde kısmen depo olarak kullanılsa da genel olarak terk ve âtıl durumdadır. Betonarme karkas ve karma prefabrik yapım sistemi ile inşa edilen yapılar genel olarak iyi korunmuştur. Çalışmanın giriş bölümünde endüstri mirası yapılarının korunmasında problem, amaç ve kapsam belirlenmiş, ikinci bölümde endüstrinin gelişimi ile miras kavramlarının tanımları ve içerikleri hakkında kuramsal tartışmalara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde çalışmada kullanılan materyal ve yöntemler anlatılırken, dördüncü bölümde alanda elde edilen bulgular üzerinden değerlendirmeler ve tartışmalar işlenmiştir. Beşinci ve son bölümde ise alan yerleşke üzerinde yer alan yapıların endüstri mirası kapsamında korunmasına yönelik değerlendirme ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The industrial production areas, which are the results of the industrial revolution that effectively regulated the physical environment from the time it emerged until today, the machinery and equipment in the production processes, and the protection of social and cultural areas serving these areas as cultural assets began in the middle of the 20th century. As in industrial technologies and developments in our country, conservation studies in the field of industrial heritage have started late. Some of the studies on industrial heritage in our country have been evaluated through the railway transportation system. It is known that the state highway, which is defined as D400, is also effective in the transportation of raw materials and production vehicles that feed the Mersin port and its hinterland, which started to develop in the mid-20th century. Industrial production areas built in the port and its immediate surroundings are mostly built on the highway. In the study, by analyzing the industrial facilities associated with the D-400 highway in the said period, Akaryakıt Taşımacılığı and Taşıt Sanayi A.Ş., one of these industrial areas built in the 1960's. The campus of Leyland truck factories will be examined. The campus, which serves two different branches of industry belonging to businessman Selahattin Beyazıt, has structures of transportation and automotive assembly facilities on it, designed landscape elements as well as natural environment. In addition to being the first automotive industrial area in the east side of our country, it is the facility where the country's first heavy-duty truck was produced. The facility, which transports fuel as raw material to ATAŞ Refineries, one of the most important industrial facilities in the region, is considered to be the largest logistics operation of the period in the region. Although the campus is partially used as a warehouse today, it is generally abandoned and idle. Buildings built with reinforced concrete carcass and mixed prefabricated construction system are generally well preserved. In the introduction part of the study, the problem, purpose and scope in the protection of industrial heritage structures are determined, and in the second part, theoretical discussions about the development of the industry and the definitions and contents of heritage concepts are included. While the materials and methods used in the study are explained in the third chapter, evaluations and discussions based on the findings obtained in the field are discussed in the fourth chapter. In the fifth and last section, evaluations and suggestions for the protection of the buildings on the site campus within the scope of industrial heritage are presented.
Benzer Tezler
- Erdemli (Mersin)-Karataş (Adana) arasındaki güncel foraminiferlerin sistematik, biyoçeşitlilik ve kavkı incelemeleri ile deniz kirliliğinin foraminiferlere etkisinin araştırılması
Systematics, biodiversity and test analysis of recent foraminifera between Erdemli (Mersin)-Karataş (Adana) and investigation of the effect of marine pollution on foraminifera
MERVE MÜGE CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiKonya Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEYDA PARLAR
- Devlet demiryolları işletmelerinde yolcu taşıma maliyetlerinin faaliyet tabanlı maliyetleme yöntemine göre hesaplanması ve bir uygulama
Calculation of passenger transportation costs in state railway enterprises according to activity-based costing method and an application
BEYHAN BELLER
- Sürdürülebilir (yeşil) demiryolu yolcu taşımacılığı: Yolcu perspektifinden bir değerlendirme
Sustainable (green) railway passenger transportation: An evaluation from passenger perspective
EKREM ALPER CANAN
- Adana ve Mersin illeri zeytin bahçelerinde zeytin pamuklubiti türleri [Euphyllura spp. (Hemiptera: Psyllidae)]'nin popülasyon gelişimi ile parazitoit ve predatörlerinin saptanması
Determination of the olive psyllid [Euphyllura spp. (Hemiptera: Psyllidae)] species, parasitoids and predators in olive orchards in Adana and Mersin provinces
MUSTAFA TÜFEKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. RİFAT ULUSOY