Адам капиталынын экономикалык өсүүгө тийгизген таасири: Кыргызстан мисалында
Impact of human resources on economic growt: The case of Kyryztan Beşeri sermayenin iktisadi büyüme üzerindeki etkisi: Kırgızistan örneğinde
- Tez No: 662227
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ZAMİRA ÖSKÖNBAEVA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: beşeri sermaye, ekonomik büyüme, sağlık, eğitim, göç
- Yıl: 2020
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
erden biridir. Bir ülkenin temel ekonomik sorunu, vatandaşlarının yaşam koşullarını iyileştirmektir. Kişi başına artan üretim ve ekonomik büyüme vatandaşların yaşam koşullarını iyileştirecektir. Vatandaşların sağlığı, eğitim seviyesi ve iş deneyimi de beşeri sermayeyi etkileyen faktörlerdir. Küreselleşme sürecinin yanı sıra ekonomik büyüme ve kalkınmayı da etkiledi. Geçmişte ekonomik büyüme için fiziksel sermaye: emek ve doğal kaynaklar, üretim yeterliydi, ancak mevcut bilgi ve teknoloji çağında bu faktörler yetersizdir. Ekonomik gelişmenin sadece işgücü ve doğal kaynaklarla değil, aynı zamanda üretim, bilgi yoluyla da sağlanabileceği ortaya çıktı. Sonuç olarak, ekonomik büyümeyi etkileyen faktörlerden biri olarak beşeri sermaye bilimsel alanda giderek daha önemli hale geliyor. İnsan sermayesi, adam Smith'in zamanından beri kullanılmaktadır, ancak gerçekten çalışılmamıştır. Daha sonra Denison, Schultz ve Becker adlı bilim adamları insan sermayesini incelemeye başladılar. İnsan sermayesinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi, içsel model ve neoklasik büyüme teorileri ile açıklanmaktadır. Konuyla ilgili çalışmalarda, insan sermayesinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi sadece eğitim yoluyla ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, analiz süresi üzerindeki etkisini öğrenmek için eğitim harcamalarının bir ölçüsünü alıyoruz. İnsan sermayesinin ekonomik büyüme için önemli olduğu da kanıtlanmıştır. Birkaç bilimsel çalışma, ekonomik büyüme ile beşeri sermaye arasında pozitif bir bağlantı olduğunu öne sürüyor. Bu bağlamda yüksek lisans tezimizde beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini Kırgızistan örneğinde incelemeye çalıştık. Çalışmа üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm ekonomik büyümenin teorik yönleri hakkında bilgi verirken, ikinci bölüm Kırgızistan'daki beşeri sermaye ve ekonomik büyüme eğilimleri hakkında bilgi sağlar. Üçüncü bölüm, Kırgızistan örneğiyle ilgili araştırmamızın ampirik bir analizini içermektedir.
Özet (Çeviri)
Экономикалык өсүү – өнүккөн өлкөлөр үчүн да, өнүгүп келе жаткан өлкөлөр үчүн да эң маанилүү максаттардан болуп саналат. Бир өлкөнүн негизги экономикалык проблемасы жарандардын жашоо шартын жакшыртуу болуп саналат. Ар бир жаранга туура келген өндүрүштүн көбөйүүсү жана экономикалык өсүү жарандардын жашоо шартынын жакшырышына шарт түзөт. Ошондой эле жарандандын ден-соолугу, билим деңгээли, иш тажрыйбасы да адам капиталынын таасир этүүчү факторлору болуп саналат. Глобалдашуу процесси экономилык өсүү жана өнүүгүгө да өз таасирин тийгизген. Өткөн чактарда экономилык өсүү үчүн физикалык капитал: иш күчү жана табийгый булактар, өндүрүш жетиштүү болсо, азыркы биз жашап жаткан билим жана технологиянын доорунда аталган факторлор жетишсиз болууда. Мындан экономикалык өсүүнүн бир гана жумушчу күчү жана табийгый булактар, өндүрүш менен гана чектелбестен, бөлүшкөн сайын көбөйгөн билим жана маалымат аркылуу да ишке ашары маалым болду. Ушундан улам адам капиталы экономикалык өсүүгө таасир эткен факторлордун бири катары илимий чөйрөдө актуалдуулукка ээ болууда. Адам капиталы Адам Смиттин убагынан бери эле колдонуп келген, бирок иш жүзүндө изилденген эмес. Кийинчерээк Денисон, Шульц жана Беккер аттуу окумуштулар тарабынан адам капиталы изилдене баштаган. Адам капиталынын экономикалык өсүүгө таасири, эндогендүү модель жана нео-классикалык өсүү теориялары менен түшүндүрүлөт. Бул тема боюнча жасалган изилдөөлөрдө, адам капиталынын экономикалык өсүшкө таасири билим берүү аркылуу таасирин тийгизет. Ошондуктан анализ жасалган учурда таасирин билүү үчүн, билим берүүгө кеткен чыгашалардын көрсөткүчүн алышат. Бир канча илимий изилдөөлөрдө экономикалык өсүш менен адам капиталынын ортосунда оң байланыш бар экендиги айтылып жатат. Ошондой эле экономикалык өсүшкө адам капиталы маанилүү экендиги дагы далилденип келе жатат. Ушуга байланыштуу магистрдик иште адам капиталынын экономикалык өсүүгө тийгизген таасирлерин Кыргызстан мисалында иликтөөгө аракет жасалды. Илимий иш жалпысынан үч бөлүмдөн турат. Биринчи бөлүмдө экономикалык өсүүнүн теориялык аспектилери жөнүндө маалымат берилди.Экинчи бөлүмдө Кыргызстандагы адам капиталы жана экономикалык өсүүнүн тенденциялары тууралуу маалыматтар камтылган. Үчүнчү бөлүмдө болсо, Кыргызстанда экономикалык өсүүгө адам капиталынын тийгизген таасирин билүү үчүн эконометрикалык анализ жасалды. Ачкыч сөздөр: адам капиталы, экономикалы өсүү, саламаттыкты сактоо, билим-берүү, миграция.
Benzer Tezler
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde aktif söz varlığı
Түрк тилин чет тили катары үйрөтүүдө активдүү колдонулгон сөздөр
ABDULKADİR KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV
- Адам ресурстарын башкарууда корпоративдик маданияттын мааниси жана ролу(кыргызстандык ишканалардын мисалында
İnsan kaynakları yönetiminde kurum kültürünün önemi ve yeri: Kırgızistan'da bir saha araştırması
SEYİL NAJİMUDİNOVA
Doktora
Kırgızca
2010
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARMAN TEVFİK
PROF. DR. İSTANBEK ATANTAEV
- Öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerini kabul ve kullanım düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi (Kırgızistan örneği)
Муе алимдердин маалыматтык- коммуникациялык технолоеияларды колдонуу децеээлин ар турдуу езтормелор боюнча изилдее. (кыргызстандын мисалында)
ROZA TAALAYBEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ARİF ÖZERBAŞ
- Карамдоо маданияты жана адам денесинин 'мета' катары коммуникация процессинде колдонулушу (маркетингдик көз караш)
Tüketim kültürü ve üretim sürecinde 'Meta' olarak beden tüketimi (Pazarlama yaklaşımı)
ANJELİKA MEDVEDEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM KAYA
- Манас' эпосунун тексттик корпустарынын негизинде гипертексттүү сөздүктү түзүү
Manas destanındaki metinlerin konutlarına göre hypertextlık sözcük düzenlemek
MEERİM UYÇUBEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2015
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAKIT ŞARŞEMBAEV