Suç ve iktisat: Oyun Teorisi yaklaşımı
Crime and economics: Game Theory approach
- Tez No: 662400
- Danışmanlar: PROF. DR. DÜNDAR MURAT DEMİRÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Suç, Suçbilim, Caydırıcılık, Rasyonel Seçim Teorisi, Oyun Teorisi, Crime, Criminology, Deterrence, Rational Choice Theory, Game Theory
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Tezimizin ana konusu oyun teorisinin suçtan caydırıcılıktaki olanak ve sınırlarını açıklığa kavuşturmaktır. Araştırmamızda tümevarım yöntemi izlenmiş ve veriler literatür taraması yoluyla toplanmıştır. Bu çalışmada suç teorileri suçtan caydırıcılık ve suçun nedenleri açıklamaya yönelik teoriler olarak iki ana kısım halinde sınıflandırılmıştır. Caydırıcılık teorilerinin odak noktası suçtan caydırıcılıktır; Klasik suçbilim, rasyonel seçim teorisi ve oyun teorisi bu sınıfa girer. Bireyi suçtan caydırmak için cezalar sert, kesin ve çabuk, ayrıca suçla orantılı olmalıdır. Klasik suçbilim kurucuları Bentham ve Beccaria suçtan caydırıcılıkta birinci sırayı cezanın kesinliğine vermişlerdir. İktisatta bu kapsamdaki ilk çalışma Becker (1968)'in rasyonel seçim teorisi çerçevesinde yazdığı Suç ve Ceza: Ekonomik Bir Yaklaşım makalesidir. Buna göre birey rasyoneldir, risk ve belirsizlik altında beklenen fayda ve maliyetini hesap ederek faydası çok ise suç işler. Literatürde suça oyun teorisi yaklaşımı ile yapılan ilk iktisadi analiz Allingham ve Sandmo (1972) Gelir Vergisi Kaçırma: Teorik Bir Analiz makalesidir. A&S modelde denetlenme olasılığı ve cezalandırma caydırıcılık görevi üstlenir. Oyun teorisi suçbilim literatürüne stratejik karar verme ve karşılıklı bağımlılık kavramlarını kazandırmıştır. Becker'in ve A&S modelin varsayımları sosyoloji, iktisat, davranışsal iktisat ve evrimci oyun teorisi gibi farklı disiplinlerce teorik ve deneysel yönden incelenmiş ve sınanmıştır. İktisat alanındaki teorik ve deneysel literatür gelir vergisi kaçırma üzerinde yoğunlaşmıştır, deneylerin sonuçları varsayımları güçlü bir şekilde destekler niteliktedir. Tezimizin dördüncü bölümünün ikinci alt bölümünde Becker modeli ve A&S model kapsamında yapılan deneysel ve yarı deneysel çalışmalardan örneklerle cezanın kesinliği, sertliği ve çabukluğunun suçtan caydırıcılığı karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Gerek Becker modeli gerekse de A&S modelin varsayımlarını caydırıcılık çerçevesinde test eden çalışmaların bulguları Bentham ve Beccaria'da olduğu gibi cezanın kesinliğinin suçtan caydırıcılığını güçlü bir şekilde desteklerken, cezanın sertliğinin caydırıcı etkisi ılımlı ya da etkisiz olarak gözetilebilecek düzeyde kalmıştır. Her iki modelde de çabukluk konusu göz ardı edilmiştir. Çalışmamızda oyun teorisinin suçtan caydırıcılığı açıklamakta etkili bir araç olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The main subject of our thesis is to clarify the possibilities and limits of the game theory on crime deterrence. Different disciplines like sogiology, biology, psychology, economics, anthropology and law have contributed to the field of criminology. Criminological theories may be classified under two main categories as deterrence theories and explanatory theories for crime causation. Crime causation theories concentrate on criminals while the focal point of deterrence theories is crime deterrence. Classical criminology, rational choice theory and game theory take place in this category. In this study, inductive method has been followed and the research has been done by reviewing related literature. In economics, the first study in this scope is the article by Becker (1968) titled as Crime and Punishment: An Economic Approach written within the frame of rational choice approach. Becker following the main ideas of Classical criminology argued that; an individual is rational, calculates the expected utilities and costs of his choice under uncertainity and if benefits are more, he commits to crime, otherwise he deters. In order to deter the individual from criminal activity, penalties should be severe, certain, immediate and also proportional to crime. Becker unlike Bentham recognized that crime can not be reduced to zero. In Literature the first economic analysis through the game theoretic approach is Allingham and Sandmo (1972)'s article; Income Tax Evasion: A Theoretical Analysis. Allingham ve Sandmo (A&S) extended the expected utility model of criminal activity originated by Becker (1968) to the tax sphere. Here, individual taxpayer's decision on income tax evasion is regarded as a portfolio decision under uncertainity and depends on utility maximization; probability of detection and punishment play as the deterrent role. The assumptions of Becker and A&S model have been examined and tested both theoretically and experimentally by different disciplines like sogiology, economics, behavioral economics and evolutionary game theory. Theoretical and experimental literature in the scope of economics have concentrated on income tax evasion, the results of the experiments attribute strong support for the assumptions that tax compliance depends upon enforcement. On the other hand, the model has been criticized from theoretical aspect for being very simple and besides this, twenty more critiques have been considered as other factors not mentioned in the basic A&S model affecting the compliance decision most of them are none economic factors and moral values. As to experiments from behavioral economics and evolutionary game theory, part of the results are contradictory with the assumptions of Becker (1968) and A&S (1972). Under the second chapter of the fourth part of our thesis, some selected experimental and quasi - experimental researches conducted within the frame of Becker and A&S models have been investigated to compare crime deterrent effects of certainity, severity and celerity seperately. The evidence of existing researches suggest that as the ideas of Bentham and Beccaria, the certainity of the punishment strongly supports the deterrent effect, while deterrent effect of severity remains moderate or unimportant. Confirmation studies about celerity factor are few. Under the light of evidence presented in the studies reviewed in our thesis, when evaluated together, it is concluded that game theory is an effective tool for explaining crime deterrence.
Benzer Tezler
- The impact of sanctions and pre¬release policies on recidivism
Afların ve yaptırımların tekrar suç işleme oranları üzerine etkisi
MEHMET BARAN DİŞPENÇE
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonomiGalatasaray ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE ÖZTÜRK GÖKTUNA
- İşsizlik ve göç çerçevesinde suç ekonomisi
Crime economy in the framework of unemployment and migration
BURHAN MAĞDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiGiresun Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HACI MEVLÜT KARATAŞ
- Suç ve ekonomi: Suça sürüklenen çocuklar bağlamında TR83 bölgesi illerinin karşılaştırmalı bir analizi
Crime and economy: A comparative analysis of TR83 region provinces in the context of juvenile pushed to crime
ALEV ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiOndokuz Mayıs Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP KORAY YILMAZ
- Seçilmiş AB ülkelerinde suç oranları ve ekonomik büyüme ilişkisinin yumuşak geçişli panel regresyon yöntemiyle incelenmesi
Investigation of the relationship of crime rate and economic growth in selected EU countries by soft panel regression
CUMA ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonometriBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECLA TEKTAŞ
DOÇ. DR. CELİL AYDIN