Hizmetkâr liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisinde lider-üye etkileşiminin aracı rolü: Adana'da faaliyet gösteren kâr amacı gütmeyen kuruluşlar üzerine bir uygulama
The mediating role of leader member exchange in the impact of servant leadership on organizational citizenship behaviour: A research in non-profit organizations in Adana
- Tez No: 662467
- Danışmanlar: PROF. DR. AZMİ YALÇIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Hizmetkâr liderlik, örgütsel vatandaşlık davranışı, lider-üye etkileşimi, kâr amacı gütmeyen kuruluşlar, Servant leadership, organizational citizenship behavior, leader-member exchange, non-profit organizations
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Günümüzde teknolojinin gelişmesi ve küreselleşme sonucunda artan rekabet, örgütler için çevresel belirsizlik yaratmakta, değişimin hızı ve sürekliliği ise, örgütlerin hayatta kalabilme gücünü zayıflatmaktadır. Örgütlerin rekabet yoğun, belirsizliklerle dolu ve sürekli değişen çevrede faaliyetlerine devam edebilmesi ve mevcudiyetini koruyabilmesi için etkili bir liderliğe sahip olması şarttır. Liderlik; geleceği önceden sezmek, vizyon belirlemek, çalışanları anlamak ve onları etkileyerek performanslarını yüksek tutmak gibi hayati örgütsel faaliyetleri ele alan bir süreçtir. Bu bağlamda çalışmada, hem yazına hem de uygulayıcıların bilgi birikimine katkı sağlamak amacıyla günümüzün koşullarında etkili olan hizmetkâr liderliğin, zorlu rekabet koşulları altında örgütsel süreçleri destekleyerek örgütlere rekabet avantajı sağlayan ve örgütsel performansı olumlu olarak etkileyen, gönüllü çalışan davranışlarından örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi ele alınmaktadır. Araştırmada gözetilen bu etkide, çalışan ile lider arasındaki ilişkinin niteliğini ele alan lider-üye etkileşiminin aracı rolü incelenmektedir. Araştırma modeline göre; lider, astlarının ihtiyaçlarını öncelik haline getirerek, astlarının gelişimini gözeterek, astlarını tanıyarak, seviyelerini, hedeflerini ve ihtiyaçlarını öğrenerek ve onlarla nitelikli etkileşimler geliştirerek, onlarda karşılık verme isteği ve sorumluluk duygusu uyandıracak; liderin olumlu yaklaşımı ve astlarıyla kurduğu nitelikli etkileşimler neticesinde astların rol ötesi, örgütsel vatandaşlık davranışları sergilemelerine neden olacaktır. Araştırma, Adana'da faaliyet gösteren kâr amacı gütmeyen kuruluşlarda çalışan 191 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara yapılan anketlerin 18'inin hatalı veya eksik doldurulması nedeniyle 173 anket değerlendirmeye alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda, hizmetkâr liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışını olumlu yönde etkilediği, lider-üye etkileşiminin modele dâhil edilmesiyle bu etkinin anlamlılığını kaybettiği sonucu elde edilmiştir. Bu sonuç, hizmetkâr liderliğin, örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde etkisinde lider-üye etkileşiminin tam aracılık rolü olduğunu göstermektedir. Yapılan analizler sonucunda çalışmadaki tüm hipotezler desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
Improved technology and globalization have generated environmental uncertainty for organizations. Together with frequency and rapid pace of the environmental shift, organizations started to lose their power of survival. Organizations must lead effectively in order to survive in fluctuating and uncertain environment. Leadership is a vital process which involves foreseeing future beforehand, articulating and sharing a vision, keeping follower's performance high through understanding and affecting them. In this context, this study aims to make a contribution to literature and practitioner's knowledge by handling the impact of servant leadership, which is an effective leadership style in nowadays, on the organizational citizenship behaviour, the term which emcompasses supporting main functions of organization, helping organizations to gain competitive advantage and enhancing organizational performance. On the impact which is sought in this study, the mediating role of leader-member exchange; which investigates the quality of the relationship between the leader and the member is discussed. In regards to research model, leaders induce organizational citizenship behaviour of followers by making their needs a priority, interesting in their development, knowing them closely, listening them effectively, learning about their goals, their level, their needs and developing qualified relationships with them. As a response, followers expected to engage in behaviours that are beyond the formal role requirements and discretionary in nature. Research conducted in non-profit organizations in Adana. Data were collected with the involvement of 191 respondents. 18 respondents were eliminated due to inadequate filling of surveys and only 173 were included in the analyzing process. The findings shown that the impact of servant leadership on organizational citizenship behaviour was positive. When integrating the leader-member exchange as a mediating variable in the model, the impact of servant leadership on the organizational citizenship behaviour became insignificant. This finding confirms the full mediation role of leader-member exchange on the impact of servant leadership on organizational citizenship behaviour. As a result of the analysis, all hypotheses in the study were supported.
Benzer Tezler
- Hizmetkâr liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisinde lidere güvenin aracı rolü: Çukurova Bölgesi Büyükşehir Belediyeleri üzerine bir uygulama
The instrumental role of trust in the leader in the effect of servant leadership on organizational citizenship behavior: An application on Metropolitan Municipalities in Çukurova Region
ALİ GÖRGÜN
- Hizmetkar liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde iş tatmininin aracı rolü: Belediyeler üzerinde bir uygulama
Intermediary role of job satisfaction on the effects of servant leadership on organizational citizenship behaviour: An application to municipalities
CANAN TOPALOĞLU
- Hizmetkâr liderlik, psikolojik personel güçlendirme ve yenilikçi davranış ilişkileri üzerine bir araştırma
A research on servant leadership, psychological empowerment and innovative behavior relations
KÜRŞAT KARABÖRK
Doktora
Türkçe
2023
Yönetim Bilişim SistemleriOsmaniye Korkut Ata Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA FEDAİ ÇAVUŞ
- Hemşirelerde hizmetkâr liderlik, örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışının incelenmesi
Investigation of servant leadership, organizational trust and organizational citizenship behavior in nurses
HUZEYFE AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sağlık Kurumları YönetimiSağlık Bilimleri ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZER
- Hizmetkar liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: İstanbul ve Afyonkarahisar'daki beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma
The effect of servant leadership on organizational citizenship behavior: A study in five star hotel enterprises in Istanbul and Afyonkarahisar
FATMA DOĞANAY ERGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TurizmAfyon Kocatepe ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET BAYTOK