Narsisistik kişilik özelliklerinin anne babadan çocuğa aktarımı: Ebeveynlik tarzlarının rolü
Transmission of narcissistic personality traits from parents to children: The role of parenting styles
- Tez No: 662507
- Danışmanlar: PROF. DR. H. GÜLSEN ERDEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Bu çalışmanın amacı, ebeveynlerin narsisistik kişilik özelliklerinin ebeveynlik tutum, davranış ve inançları aracılığıyla ergenlerin narsisistik kişilik özelliklerini yordayıp yordamadığını incelemektir. Bu amaçla, ön çalışma kapsamında, ebeveynlerin çocuklarını yüceleştirme düzeylerini değerlendirebilmek için Ebeveyn Yüceleştirme Ölçeği'nin Türk kültürüne uyarlama çalışması yapılmıştır. Ana çalışma kapsamında 14-17 yaşları arasındaki 398 ergen ve anne babalarından elde edilen verilerle analizler yürütülmüştür. Ergen katılımcılara Çocuklar için Narsisistik Kişilik Ölçeği, Kırılgan Narsisizm Ölçeği, Çocuk Yetiştirme Davranışları Ölçeği, Psikolojik Kontrol Ölçeği, İzleme Ölçeği ve Sürekli Utanç ve Suçluluk Ölçeği uygulanırken; anne ve babalarına Narsisistik Kişilik Envanteri, Kırılgan Narsisizm Ölçeği, Çocuk Yetiştirme Davranışları Ölçeği, Ebeveyn Yüceleştirme Ölçeği ve İzleme Ölçeği uygulanmıştır. Analizi sonuçları, annelerin büyüklenmeci narsisistik kişilik özelliklerinin anneden algılanan reddedici tutum ve annenin yüceleştirmesi aracılığıyla; babanın büyüklenmeci narsisistik kişilik özelliklerininse babanın yüceleştirmesi aracılığıyla ergenlerin büyüklenmeci narsisistik kişilik özelliklerini yordadığını göstermiştir. Ayrıca annelerin kırılgan narsisistik kişilik özellikleri anneden algılanan psikolojik kontrol ve annenin yüceleştirmesi aracılığıyla; babaların kırılgan narsisistik kişilik özellikleri ise babadan algılanan reddedici tutum ve babanın yüceleştirmesi aracılığıyla ergenlerin kırılgan narsisistik kişilik özelliklerini yordamıştır. Son olarak, büyüklenmeci narsisistik kişilik özellikleri yüksek altı ergen katılımcıyla yapılan nitel çalışmada bu katılımcıların anne babalarıyla ilişkileri, ebeveynlerinin tutum ve davranışlarına ilişkin duygu ve deneyimlerini incelenmiştir. Yapılan Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz (YFA) sonucunda“Anne babayla kurulan ilişkinin beklentileri karşılamaması”,“Anneyle kurulan ilişkide rol karmaşası”,“Anne babanın ebeveynlik tutumlarına anlayış gösterme/geliştirme çabası: Ebeveynlerin çocukluk dönemi yaşantıları”,“Anne babadan algılanan akademik beklentiler”olmak üzere dört üst temaya ulaşılmıştır. Çalışma bulgularının narsisistik özelliklerinin oluşmasında etkisi olan faktörleri belirlemede ve ergenlere yönelik psikolojik danışmanlık uygulamalarında yol gösterici olduğu düşünülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of the present study is to examine whether grandiose and vulnerable narcissistic personality traits of parents predicted their adolescents' grandiose and vulnerable narcissistic personality traits through parental rearing styles, practices and beliefs. For this purpose, within the scope of preliminary study, the Parent Overvaluation Scale was adapted to Turkish culture in order to assess the parents' level of overvaluation of their children. Within the scope of the main study, analyses were conducted with the data obtained from 398 adolescents between the ages of 14-17 and their parents. Adolescents were administered Narcissistic Personality Scale for Children, Hypersensitive Narcissism Scale, Parental Rearing Behaviours Scale, Psychological Control Scale, Parental Monitoring Scale and Trait Shame and Guilt Scale. Parents were also administered Narcissistic Personality Inventory, Hypersensitive Narcissism Scale, Parental Rearing Behaviours Scale, Parental Overvaluation Scale and Parental Monitoring Scale. The results of the analysis indicated that maternal overvaluation and perceived maternal rejection mediated the relationship between grandiose narcissistic personality traits of the mother and grandiose narcissistic personality traits of the adolescents. The results also showed that paternal overvaluation mediated the relationship between grandiose narcissistic personality traits of the father and grandiose narcissistic personality traits of the adolescents. Moreover, vulnerable narcissistic personality traits of the adolescents are predicted by the vulnerable narcissistic personality traits of the mothers through perceived maternal psychological control and maternal overvaluation, and by the vulnerable narcissistic personality traits of the fathers through perceived paternal rejection and paternal overvaluation. Lastly, in a qualitative study conducted with six adolescent participants with high grandiose narcissistic personality traits, the participants' relations with their parents, their feelings and experiences regarding their parents' attitudes and behaviours were examined. As a result of the Interpretative Phenomenological Analysis (IPA), four super-ordinate themes were emerged:“The relationship with the parents does not meet the expectations”,“Role-confusion in the relationship with the mother”,“The effort to understand the parent's parenting attitudes: The childhood experiences of the parents”,“Perceived academic expectations from the parents”. The findings of the study are thought to be a guide in terms of determining the factors that have an impact on the development of narcissistic characteristics and in psychological counselling practices for adolescents.
Benzer Tezler
- Farklı meslek gruplarındaki evli bireylerin narsisistik kişilik özelliklerinin evlilik doyumu ve bazı kişisel değişkenler açısından incelenmesi
An investigation into narcissistic personality traits of individuals from different professions in terms of marital satisfaction and some personal variables
GÜLÇİN GÜRSEL ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYYÜP ÖZKAMALI
- PDR ve psikoloji programı öğrencilerinin empatik eğilimleri ve narsisistik kişilik özelliklerinin incelenmesi
Examination of narcissistic personality traits and emphatic tendencies of students of PCG and psychology programme
ATANUR AKAR
- Büyüklenmeci ve kırılgan narsisistik kişilik özellikleri ile ilişkili faktörlerin şema terapi modeli çerçevesinde incelenmesi
Examining the factors associated with grandiose and vulnerable narcissistic personality characteristics in the context of schema therapy model
ELİF ÜZÜMCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA SOYGÜT PEKAK
- Üniversite öğrencilerinin mutluluk, umut ve narsisizm düzeylerinin incelenmesi
Study of happiness, hope and narcissism levels of university students
ÜMİT KÜSGÜLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RUKİYE ŞAHİN
- Üniversite öğrencilerinde narsisistik kişilik ve borderline kişilik yapılanmaları ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The role of parents 'attitudes in narcissistic andborderline for university students
MEHMET KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN DUMAN