Ebû Hayyân tefsirinin kaynakları: Te'Vîlâtü'l Kur'an örneği
The sources of Abu Hayyan's commentary: Tawilat a-Quran as an example
- Tez No: 663403
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MESUT KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
1256 yılında Gırnâta'ya bağlı bir kasabada doğan Ebû Hayyân, Arap Dili ve tefsir alanlarında öne çıkmış velud bir âlimdir. el-Bahrü'l-Muhît adlı tefsiri, tefsir tarihinde iz bırakmış önemli bir müfessirdir. 24 seneye yakın Endülüs bölgesinde kalmış, 1280 yılında Mısır'a hicret etmiştir. 1236'da Kurtuba'nın, 1258'de ise Bağdat'ın düşmesi İslam dünyasını derinden etkilemiş, İslam dünyasının kurtarıcısı, istikrar ve güven ortamının teminatı yeni kurulan Memlük devleti olmuştur. Vefatına yani 1344 yılına kadar da Mısır'da kalmış, tefsirini Kahire'de yazmıştır. el-Bahrü'l-Muhît'te, Teʾvîlât'a atfedilen 63 rivayet dikkatimizi çekmiştir. Tefsir literatüründe nam yapmış bu eserin Mâtürîdî'ye ait 63 rivayeti içermesi bir soru işaretidir. İşte bu çalışmamız ile bu sorunun cevabını bulmaya çalıştık. Mâverâünnehir bölgesine gitmediği bilinen Ebû Hayyân'ın o dönemin şartlarında Teʾvîlât'a dair nüshaları elde etmesi ve önemli görüp eserine alarak nakletmesi önemlidir. Ebû Hayyân'ın bu rivayetleri nasıl elde ettiğini bulabilmek için çalışmaya Ebû Hayyân'ın temas edebileceği Hanefî-Mâtürîdî alimleri tespit ederek başladık. Mısır ve Şam ile kayıtlayarak, Ebû Hayyân'ın yaşadığı asırda Mâtürîdî müellifleri hoca-talebe silsilesiyle tespit etmeye çalıştık. Karşılaştığımız manzara şaşırtıcı derecede Zengin bir Mâtürîdî birikimin Mısır ve Şam'da kökleştiğini göstermektedir. Ebû Hayyân'ın çevresindeki bu Mâtürîdî birikimi Siğnâkî üzerinden hoca-talebe zinciriyle Mâtürîdî'ye kadar ulaştırdık. Teʾvîlât'a atfen aktarılan 63 rivayetin, Teʾvîlât'taki karşılıklarını göstererek rivayetleri inceledik. Bu rivayetlerin kaynağı olabilecek Mâtürîdî alimlerin eserlerini inceledik. Bu incelediğimiz eserlerin temelinde Mâtürîdî kimliğinin mevcudiyetini göstermeye çalıştık. Böylelikle 14.yy'ın başlarında Hanefî-Mâtürîdî ulemanın Mısır ve Şam topraklarında ekolleştiğini tespit etmeye ve göstermeye gayret ettik.
Özet (Çeviri)
Abu Hayyan, who was born in 1256 in a town of Granada, is a prominent scholar in Arabic language and tafsir. His commentary named al-Bahr al-Muhit is an important commentary that left a mark in the history of tafsir. He stayed in Andalusia for nearly 24 years and immigrated to Egypt in 1280. During this period, he received approval from many Andalusian scholars living in Andalusia and received a good education. After a long travel period, he decided to settle in Egypt. Because the fall of Cordoba in 1236 and the fall of Baghdad in 1258 deeply affected the Islamic world, and the newly established Mamluk state became the savior of the Islamic world and the guarantee of stability and confidence. He stayed in Egypt until his death in 1344 and wrote his commentary in Cairo. In the commentary al-Bahr al-Muhit 63 narrations attributed to al-Maturidi's Tawilat al-Quran attracted our attention. It is a question mark that this work, which has become famous in the tafsir literature, contains 63 narrations belonging to al-Maturidi. With this study, we tried to find the answer to this question. It is important that Abu Hayyan, who was known not to go to the Transoxiana region, obtained the copies of Tawilat under the conditions of that period and considered them important and transferred them to his work. In order to find out how Abu Hayyan obtained these narrations, we started by identifying the Hanafi-Maturidi scholars whom Abu Hayyan could contact. By recording with Egypt and Damascus, we tried to identify the Maturidi authors in the century when Abu Hayyan lived. The scene we encounter surprisingly shows that a rich Maturidi accumulation took root in Egypt and Damascus. We transported this Maturidi accumulation around Abu Hayyân to Maturidi with the chain of teacher-student through al-Sıganki. The results we have achieved have led to the elimination of the prejudice that the Maturidism had experienced in a limited region for centuries. We examined and compared the 63 narrations in Tawilat. We provided ease of examination by dividing 63 narrations reported by Abu Hayyan into titles such as lugavi, fiqhi and kalami. We touched upon the important points by evaluating the narrations within themselves. Finally, in our study, we examined 63 narrations and their sources that Abu Hayyan referred to al-Maturidi. We examined the works of Maturidi scholars who could be the source of these narrations. We tried to show the existence of the Maturidi identity on the basis of these works we have examined. Thus, at the beginning of the 14th century, we tried to identify and show that the Hanafi-Maturidi ulama had become a school in Egypt and Damascus.
Benzer Tezler
- Ebû Hayyân'ın tefsirinin İʻrâbu'l-Kur'ân açısından tahlili (Fâtiha ve Bakara Sûreleri örneğinde)
The analysis of Abu Hayyân's tafsir in terms of 'Irab al-Quran (In the example of al-Fatihah and al-Baqarah)
MAHFUS İLGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYUP AKŞİT
- Yusuf İbn Hilal es-Safedî ve Kur'ân yorumu
Yusuf Ibn Hilal al-Safadi: A study on the tafsir methodology
AHMAD MUKHTAR ADAM
Doktora
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHADDİN DARTMA
- Muhammed İbn Allân'ın Zıyâu's-sebîl İlâ Me'âni't-Tenzîl adlı eserinin edisyon kritiği ve tahlîli (Meryem sûresinden Mü'minûn sûresine kadar)
The re-evaluation and critical edition of the work of Ibn Allân Ziyâu's-sebîl İlâ Me'âni't-Tenzîl(From surah Maryam to end of surah AlMu'minun)
MUSTAFA YOUSEF
- Abdullah Hayyât'ın tefsiri Kur'an-ı Kerim'de kuşlar ve hayvanlar
The tafsir of Abdullah Hayyât, birds and animals in the Quran as an example
GHAİTH BAHJAT SALEH MEHDI AL-JANABİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKastamonu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AMR MUKHTAR MORSI AHMED
- Seyyid Kutub'un 'Fi Zilâli'l-Kur'ân' isimli tefsirinde temel bazı tasavvufî kavramlar
Basi̇c sufi̇sm concepti̇ons i̇n Quran i̇nterpreti̇on of Seyyi̇d named Fi̇ zi̇lâli̇'l-Kur'ân
EYÜP İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SEVİM ARSLAN