Toplu taşıma şoförlerinin ergonomik risk değerlendirmesi
Ergonomic risk assessment of public transport drivers
- Tez No: 664799
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALPASLAN HAMDİ KUZUCUOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mühendislik Bilimleri, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Metrobüs taşımacılığı, toplu taşıma sektöründe hizmet veren ve yoğun çalışma koşullarına sahip olan bir ulaşım hizmetidir. Bu metrobüslerde şoför olarak görev yapan çalışanlar, fiziksel, biyolojik, psikolojik ve ergonomik risklere maruz kalmaktadır. Toplu taşımanın ekonomik ve geniş bir ulaşım kapasitesine sahip olması, gün içerisinde çok fazla tercih edilmesine ve bu yüzden de şoförler üzerinde zihinsel ve fiziksel yorgunluklara sebebiyet verebilmektedir. Bu durum aynı zamanda şoförlerin yoğun ve dinlenmeden çalışmasına neden olmaktadır. Ayrıca şoför çalışanlar, çevresel gürültü, hat yolu boyunca hasarlı asfalt zeminden kaynaklı titreşim ve metrobüs aracının kendisinden kaynaklı titreşim maruziyetine kalabilmektedirler. Şoför çalışanlar, tekrarlayıcı çalışma duruş ve şekilleri sonucu kas iskelet sistemi sorunları ile karşılaşmaktadır. Araştırmaya konu olan İstanbul'daki metrobüs şoför çalışanlarının çalışma koşulları ve çalışma düzenleri incelenmiştir. Ergonomik riskler açısından metrobüs çalışanlarının fiziksel faaliyetleri incelendiğinde gün boyu oturarak ve belirli duruşlarda tekrarlayıcı hareketlerde bulunarak yoğun bir çalışma düzenine sahip olduğu görülmektedir. Şoför personellerin çalışma sistemi, vardiya usulleri ve dinlenme araları konusunda araştırmalar yapılmıştır. Şoförlerin en fazla kullandıkları metrobüs araçları tespit edilmiştir (Conecto ve Capacity). Ek olarak 100 şoför personelin katılımı ile metrobüs aracı şoför kabini memnuniyet anketi uygulanmıştır. Anket sonuçları referans alınarak hipotezler kurulmuş ve analizleri yapılmıştır. Bu tezde sunulan çalışma kapsamında metrobüs şoförlerinin maruz kaldıkları; sağlıklı olmayan çalışma duruşlarının tespit edilmesi amacıyla çalışanın vücut bölümlerini göz önünde bulunduran ergonomik risk değerlendirme yöntemlerinden REBA, RULA ve OWAS araçları kullanılması uygun görülmüştür. Metrobüs şoförlerinin ergonomik risk değerlendirme düzeylerinin araştırmasında, boy ve kilo ortalamaları alınarak bir örneklem seçilmiştir. Örneklem olarak seçilen şoför personel ile bir iş planı dahilinde hatta çıkılmıştır. Conecto ve Capacity tip araçlarda fotoğraf ve video çekimi yapılmıştır. Araştırmalar ve incelenmeler ile en sık tekrarlanan işler tespit edilmiş ve ergonomik risk değerlendirilmeleri iki tip araç için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Yapılan araştırmalar ve değerlendirme sonucunda Conecto ve Capacity tip araçlarda riskli duruşların risk değeri farkları kıyaslanmıştır. İki tip araç arasında çok ciddi farkların olmadığı gözlemlenmiştir. Son olarak Mesleki Kas İskelet Sistemi Hastalıkları (MKİSH) açığa çıkmaması ve sağlıklı bir çalışma ortamının oluşabilmesi açısından önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Bus Rapid Transit Systems is a public transportation sector which have intensive working conditions. Employees working as drivers in these BRT (Bus Rapid Transit) are exposed to physical-biological, psychological ergonomic risks. Due to economical and practical circumstances, BRTs are preferred by many people during the day. Hence, the crowd may cause mental and physical fatigue on the drivers. This situation also causes drivers to work intensely and without rest. In addition, drivers may be exposed to environmental noise, vibration originating from damaged asphalt ground along with the line path, or vibration from the BRT vehicle itself. Drivers may encounter musculoskeletal problems as a result of repetitive work or inappropriate body posture. In this study, İstanbul's BRT drivers were examined in terms of their working conditions and working patterns. When the physical activities of BRT drivers are assessed in terms of ergonomic risks, it has been observed that they have an intense working order by sitting all day long and making repetitive movements in certain postures. Certain researches have been carried out on the working system of the drivers, shift procedures, and rest breaks. The most frequently used BRT vehicles were determined as Conecto and Capacity. In addition, a survey on the BRT's driver cabin was conducted with the participation of 100 drivers. Hypotheses were established and analyzed based on the survey results. In this thesis, the BRT drivers who exposed to harmful environmental conditions been assessed by REBA, RULA, and OWAS ergonomic risk assessment tools. Those tools examine the body postures of the employee, in order to detect and assess unhealthy working postures. Based on research conducted on BRT drives' physical conditions, average height and weights were determined and a driver which has average height and the average weight was chosen to study. A driving practice was carried out by the chosen driver. Photos and videos were shot for both Conecto and Capacity type vehicles. The most frequently recurring jobs were determined through examinations and ergonomic risk assessment scores were calculated separately for two types of vehicles. As a result of the researches and evaluations, the difference in risk scores for Conecto and Capacity type vehicles has been compared. The risk assessment results were almost the same for Conecto and Capacity type of vehicles. Finally, recommendations have been made in terms of preventing musculoskeletal disorders to be exposed and creating a healthy working environment.
Benzer Tezler
- Minibüs şoförlerinin çalışma ortamlarının ergonomik açıdan incelenmesi
Ergonomic investigation of minibus drivers' working environments
EZGİ GÜLDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriÜsküdar Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE ENSARİ ÖZAY
- Şehiriçi yolcu otobüsleri ve şoför mahali tasarımı konusunda bir araştırma: Mercedes-Benz örneği
A research about public transport bus and driver work station design: Mercedes-Benz case study
BARIŞ ERKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİGAN BAYAZIT
- Kamu servis araçlarının trafiğe etkisi
The effect of public service cars on traffic
SERDAR KOÇDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TrafikGazi ÜniversitesiTrafik Planlaması ve Uygulaması Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ATILGAN
- Insights into the effects of Covid-19 on taxi use near M2metro line in Istanbul
İstanbul M2 metro hattı yakınındaki taksi kullanımına Covid-19 etkileri
ECE ÖZCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
İnşaat MühendisliğiBoğaziçi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ILGIN GÖKAŞAR
- İstanbul Kentiçi kara toplu ulaşım hizmetlerinin başlaması ve gelişimi: 1850 - 1900
Intrıduction and evolution of public trans portation sector in Istanbul: 1850 - 1900
İBRAHİM MURAT BOZKURT