Sınır aşırı dünya mirası alanlarının Türkiye bağlamında tespiti, geliştirilmesi ve sunulması için ilke ve ölçütler
Transboundary world heritage areas: principles and criteria for the documentation, evaluation and presentation in the context of Turkey
- Tez No: 664804
- Danışmanlar: PROF. DR. CAN ŞAKİR BİNAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 419
Özet
Günümüzde kültürel alan sınırları ile siyasi sınırlar örtüşmemektedir. Bu nedenle, kültür varlıklarının bütüncül korunması hususunda sorunlar görülmektedir. Bu çerçevede, Dünya Mirası ile ilgili seri adaylıklar, sınır aşırı adaylıklar ve sınır aşırı seri adaylıklar gibi yeni konular tartışılmaktadır. Tematik çalışmalara önem verilerek, birçok ülkenin sınırlarının ötesinde kalan kültür varlıkları için komşu taraf devletlerle Dünya Mirası Listesi için ortak adaylık dosyası hazırlanması gündeme gelmiştir. Konunun uzmanları tarafından dosya değerlendirme sürecindeki zorluklar yeni değerlendirme kriterleri ortaya çıkarmakta, bu da Dünya Mirası Sistemi terminolojisine yeni kavramlar eklenmesi sonucunu doğurmaktadır. Çalışma kapsamında, araştırmanın kavramsal çerçevesini oluşturabilmek için, ilk olarak konuyla ilgili terminolojiye yer verilmiştir. Sınır aşırı, ülke aşırı gibi kavramlar üzerinden irdeleme ve yorumlar yapılmıştır. Belirtilen kapsamda ortak mirasın korunmasıyla ilgili güncel bir tartışma açmak hedefiyle hazırlanan bu doktora tez çalışmasında ilk olarak, Sınır Aşırı ve Ulus Aşırı Seri Miras kavramları ve açılımları sorgulanmıştır. Dünya Mirası Sisteminin yeni alanında irdelenen kültürel miras alanları için“Sınır Aşırı (Ötesi) Seri Miras”kavramı kabul edilmiştir. Konu ile ilişkili kaynaklarda yer alan“Sınır Aşırı Seri Miras”(Transboundary Serial Heritage) ve“Ulus Aşırı Seri Miras”(Transnational Serial Heritage) gibi kavramlar yeni tartışılmakta olup; Türkçe kaynaklarda bu kavramlar yer almamaktadır. Tez çalışmasında izlenen yol dört aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, Dünya Mirası ile ilgili literatür araştırması ve arşiv çalışması yapılarak terminoloji irdelenmiş ve yeni kavramsal yaklaşım olan sınır aşırı seri dünya miras alanlarının dünya miras sistemi içerisindeki yerine değinilmiş ve önemine dikkat çekilmeye çalışılmıştır. İkinci aşamada, Dünya Mirası Listesi'ndeki mevcut sınır aşırı seri varlıklar incelenerek bir sınıflandırma yapılmıştır. Üçüncü aşamada sınır aşırı seri kültür varlıklarının tespiti, değerlendirilmesi ve sunulması, korunması ile ilgili yaklaşımlar ortaya koyularak konunun sentezi yapılıştır. Dördüncü aşamada ise Dünya Mirası Listesi için, Türkiye ile yakın komşularının Dünya Miras Listesi (World Heritage List) ve Geçici Listesi (Tentative List) incelenerek potansiyel Sınır Aşırı ve Ulus Aşırı Seri Kültür Varlıkları listelenmiştir. Dünya Mirası Listesi'nde ve Geçici Liste'deki mevcut sınır aşırı seri adaylık dosyaları incelenerek, konu ile ilgili yönergeler ışığında, konunun geniş kapsamına dikkat çekilmiştir. Koruma alanında Türkiye ile yakın komşuları arasındaki ortak değerlendirilebilecek potansiyel kültür varlıkları için araştırma yapılmıştır. Adaylık senaryoları ortaya konularak, DML'deki benzer varlıklar arasında karşılaştırmalı analiz yapılmıştır. Benzer örnekler üzerinde yapılan incelemeler ile öne çıkan kriterlerin önemi vurgulanmıştır. Tez çalışmasının amacı, Dünya Mirası Sistemi'nde yeni bir konu olan Sınır Aşırı ve Ulus Aşırı Seri Adaylıklar'ın önemini, özelliklerini ortaya koyarak, Sınır Aşırı ve Ulus Aşırı Seri Miras konusunda Türkiye'nin potansiyelini göstermektir. Bu bağlamda, ilgili üç konu tartışılmıştır. Tez çalışması, sınır aşırı ve ulus aşırı seri mirasla ilgili terminolojinin incelenmesiyle başlar. Daha sonra, Dünya Mirası Listesi'nde ve Geçici Liste'de yer alan Ulus Aşırı Seri Dünya Miras Alanları değerlendirilmiştir. İkinci olarak, Dünya Mirası Sistemi'nin ve DML'nin güncel bir konusu haline gelen sınır aşırı miras kavramsal olarak ele alınmıştır. UNESCO Dünya Mirası Sisteminin bu yeni eğiliminin nedenleri, güçlü yönleri, zayıf yönleri ve potansiyelleri tartışılmıştır. Dünya'dan ve Türkiye'den örneklerle desteklenerek Sınır Aşırı ve Ulus Aşırı Seri Adaylıkların Üstün Evrensel Değer'leri, özgünlük ve bütünlük değerleri irdelenmiştir. Bu doğrultuda, Türkiye ve komşularının Dünya Miras Listesi ve Geçici Listesi analiz edilerek, ulus aşırı seri adaylık kavramı benzer kültürel varlıklar ve alanlar üzerinden değerlendirilmektedir. Son olarak, sınır aşırı ve ulus aşırı seri mirasın belirlenmesi, geliştirilmesi ve korunmasının sonuçları tartışılmaktadır ve bu konuda önerilerle birlikte bir sentez olarak sunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
World Heritage nominations that extend beyond the borders of one or more countries are defined as transboundary heritage sites. By the emergence of the concept of Transboundary Heritage, UNESCO World Heritage List has started to address more universal nominations with the outstanding universal value, as well as beyond the borders of countries. This new process includes identifying, developing, presenting and preserving the common heritage of the countries through international cooperation. The aim of this study is to determine the basic principles for the identification, presentation, development and protection of transnational serial heritage sites at international, regional and national levels and to propose an evaluation model for potential transboundary or transnational serial heritage proposals. The scope of this paper is to examine“Transnational Serial Heritage”concept and putting forward the potential of Turkey's common heritage. The research argues the necessity of a new definition for Outstanding Universal Value and new criteria which are needed for the identification and evaluation of transboundary heritage sites. The study further aims to demonstrate Turkey's serial heritage potential through cooperation projects by the States Parties. In this context, three related topics have been discussed. The thesis begins with an examination of the terminology related to transboundary and transnational serial heritage. Then, a number of examples of transnational serial cultural assets, which are included in the World Heritage List, are evaluated. Secondly, the reasons, strengths, challenges and potentials of this new trend of the UNESCO World Heritage System are discussed. By analyzing the World Heritage List and Tentative List of Turkey and its neighbours, transnational serial nomination concept is evaluated through similar cultural assets and sites. Finally, as a synthesis, the results of the identification, development and protection of the transnational serial heritage are discussed.
Benzer Tezler
- The beat genaration, the marginal social group of the post WWII American literature: A study of Chandler Brossard's Who Walk in Darkness and John Clellon Holmes's Go
Beat generasyonu, İkincı Dünya Savaşı sonrası Amerikan edebıyatının marjınal sosyal grubu: Chandler Brossard'ın Who Walk in Darkness ve John Clellon Holmes'un Go eserlerının çalışması
RANDI SALAH YALDA ARMOTA
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Amerikan Kültürü ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. FERMA LEKESİZALIN
- 19. yüzyıl romantik dönem Alman Lied sanatında Franz Schubert
The romantic period in the 19 th century and the German Lied art of Franz Schubert
AŞKIN METİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Alman Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. GÜZİN GÜREL
- Sürdürülebilir turizme ilişkin ziyaretçi tutumlarının tekrardan ziyaret niyeti üzerindeki etkisi: Cumalıkızık örneği
The impact of attitudes towards sustainable tourism on intentionto re-arrive: Sample of Cumalıkızık
NAGİHAN ÇARIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmKapadokya ÜniversitesiTurizm Rehberliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU BORA
- Anatomy of Bosnian war songs: Narrative analyses of wartime songs in Bosnia and Herzegovina 1992-1995
Bosna savaş şarkılarının anatomisi: 1992-1995 yılları arasında Bosna Hersek savaş şarkılarının anlatımsal analizi
KAAN SANCAKTAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZAN BAYSAL
- Meta bolluğunun fantazmagorik teşhiri: Dünya fuarlarının emsali niteliğindeki İzmir Enternasyonal Fuarı'nda tüketim kültürü ve gösterinin tezahürleri
The phantasmagorical display of commodity abundance: The consumer culture's and the spectacle's manifestations in the Izmir International Fair
EMRE HAÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜN GÜVENLİ