Geri Dön

Sağlıkla ilgili fiziksel aktivite temalı beden eğitimi ve spor dersinin lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve fiziksel performanslarına etkisi

The effect of health related physical activity themed physical education and sports course on high school students' healthy lifestyle behaviors and physical performance

PDF İndir

  1. Tez No: 664992
  2. Yazar: VOLKAN SURAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL TAMER
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 223

Özet

Bu çalışmada sağlıkla ilgili fiziksel aktivite temalı beden eğitimi ve spor dersinin lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ve fiziksel performanslarına etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda nicel araştırma yöntemlerinden yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma kapsamında, Ankara ilinin Sincan ilçesinde bulunan kamuya ait bir okulda, onuncu sınıfta öğrenim gören iki sınıfa deney, iki sınıfa ise kontrol grubu olarak yer verilmiştir. Deney grubunda 61, kontrol grubunda ise 62 öğrenci olmak üzere çalışmaya katılan toplam öğrenci sayısı 123'tür. Araştırmada öncelikle bağımlı değişkenlere ilişkin ön testler uygulanmıştır. Daha sonra uygulama sürecine geçilmiş ve beden eğitimi ve spor dersleri deney grubunda sağlıkla ilgili fiziksel aktivite temalı, kontrol grubunda ise beceri merkezli olarak işlenmiştir. Uygulama süreci 2019-2020 eğitim-öğretim yılında, 13 hafta boyunca sürmüş, sürecin sonunda son testler uygulanmıştır. Çalışma kapsamında veri toplama araçları olarak öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını belirleyebilmek için Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II'den (SYBDÖ II); fiziksel performanslarını/uygunluklarını belirleyebilmek için ise fitnessgram testlerinden yararlanılmıştır. SYBDÖ II'nin orijinal faktör desenlerinin korunup korunmadığını belirlemek için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliğinin belirlenebilmesi için ise Cronbach alpha (α) katsayısı kullanılmıştır. Sonuç olarak ölçeğin yapı geçerliğinin doğrulandığı; ölçek genelinden ve alt faktörlerinden elde edilen puanların güvenilir olduğu görülmüştür. Öğrencilerin fiziksel performanslarının belirlenebilmesi için ise fitnessgram testleri arasında yer alan vücut kitle indeksi, sağ bacak esneklik, sol bacak esneklik, şınav, mekik ve 20 metre mekik koşu testleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizinde SPSS 20 programından, SYBDÖ II'nin yapı geçerliğinin doğrulanması amacıyla gerçekleştirilen DFA için LISREL 8.80 programından ve son olarak etki büyüklüklerinin hesaplanmasında ise G*Power 3.1.9.7 programından yararlanılmıştır. Araştırmada toplanan verilerin betimlenmesinde aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde kullanılacak yöntemlerin belirlenmesinde öncelikle verilerin dağılımının normallik durumu test edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, SYBDÖ II'den elde edilen verilerin analizinde parametrik testlerin kullanılması uygun görülmüştür. Gruplar arasında gözlenen farkların istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını test etmek amacıyla bağımsız örneklemler t-testi; ön test ve son test puanları arasındaki farkların istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını test etmek amacıyla bağımlı örneklemler t-testi ve son olarak grup ve ölçmenin ortak etkisini test edebilmek amacıyla ise karışık ölçümler için iki faktörlü ANOVA testi kullanılmıştır. Fitnessgram testlerinden elde edilen verilerin analizinde ise non-parametrik testlerin kullanılması uygun görülmüştür. Bu doğrultuda gruplar arasında gözlenen farkların istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını test etmek amacıyla Mann Whitney U testi; ön test ve son test puanları arasındaki farkların istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını test etmek amacıyla ise Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmıştır. Sonuç olarak deney grubunda sağlıkla ilgili fiziksel aktivite temalı, kontrol grubunda ise beceri merkezli olarak işlenen beden eğitimi ve spor derslerinin ardından öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ilişkin son test puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır. Anlamlı farklılığın, ölçek genelinden elde edilen puanların yanı sıra beslenme, sağlık sorumluluğu ve fiziksel aktivite alt faktörlerinde ortaya çıktığı; kişilerarası ilişkiler, stres yönetimi ve manevi gelişim alt faktörlerinde ise son test puanları açısından gruplar arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Çalışmada deney grubunun sağlıklı yaşam biçimi davranışları ön test ve son test puanları arasında son test puanları lehine anlamlı bir farklılığın olduğu saptanmıştır. Yapılan analizler sonucunda anlamlı farklılığın ölçek geneli puanları ile beslenme, sağlık sorumluluğu ve fiziksel aktivite alt faktörlerinde ortaya çıktığı; kişilerarası ilişkiler, stres yönetimi ve manevi gelişim alt faktörlerinde ise ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Kontrol grubunda yer alan öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ön test ve son test puanları arasında ise stres yönetimi alt faktörü haricinde, gerek ölçek genelinde gerekse diğer alt faktörlerde anlamlı bir farklılığın olmadığı saptanmıştır. Deney ve kontrol gruplarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına yönelik olarak ön test ve son test puanları arasında meydana gelen puan değişimlerinin anlamlı bir fark gösterip göstermediğinin belirlenebilmesi için yapılan analizlerde ise grup x ölçüm ortak etkisinin ölçek genelinden, sağlık sorumluluğu, fiziksel aktivite ve beslenme alt faktörlerinden alınan puanlar açısından anlamlı olduğu görülmüştür. Fiziksel performansa ilişkin son test puanları incelendiğinde ise sağ bacak esnekliği, şınav ve 20 metre mekik koşusu puanları açısından gruplar arasında anlamlı bir farklılığın olduğu bulunmuştur. Ayrıca deney grubunun fiziksel performansın tüm boyutlarında aldığı ön test ve son test puanları arasında anlamlı farklılık bulunmakta; kontrol grubunun da vücut kitle indeksi ölçüm değerleri haricinde; fiziksel performansın diğer tüm boyutlarından aldığı ön test ve son test puanları arasında son test puanları lehine anlamlı farklılık olduğu bulunmuştur. Ancak etki büyüklükleri incelendiğinde kontrol grubundaki etkinin küçük, deney grubundaki etkinin ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bu kapsamda sağlıkla ilgili fiziksel aktivite temalı beden eğitimi ve spor derslerinin lise öğrencilerinin gerek sağlıklı yaşam biçimi davranışları gerekse fiziksel performansları üzerindeki olumlu etkisinin beceri merkezli beden eğitimi ve spor derslerinden daha fazla olduğu saptanmıştır.

Özet (Çeviri)

The aim of this study was to investigate the effect of physical education and sport lessons with the theme of health-related physical activity on high school students' healthy lifestyle behaviours and physical performances. Within this scope, a quasi-experimental design, which is one of the quantitative research methods, was used. Four tenth grade classes at a state school located in the district of Sincan in the province of Ankara were included in the scope of the study. Two classes were assigned to the experimental group, while two classes were assigned to the control group. A total of 123 students (61 students in the experimental group and 62 students in the control group) participated in the study. In the research, first of all, pretests related to the dependent variables were conducted. Then, the implementation process was begun, where physical education and sport lessons based on health-related physical activities were implemented in the experimental group, while skills-based lessons were conducted in the control group. The implementation process lasted 13 weeks during the 2019-2020 academic year and at the end of the process, posttests were performed. As data collection tools in the study, the Healthy Lifestyle Behaviour Scale-II (HLSBS-II) was utilised to determine students' healthy lifestyle behaviours, while FitnessGram tests were used to assess students' physical performances/fitness. To determine whether the original factor designs of the HLSBS-II were preserved, confirmatory factor analysis (CFA) was performed. To determine the reliability of the scale, the Cronbach alpha (α) coefficient was used. As a result, it was seen that the structural validity of the scale was confirmed, and that the scores obtained in the general scale and its sub-factors were reliable. For assessing students' physical performances, body mass index, right leg flexibility, left leg flexibility, push-up, shuttle and 20 meter shuttle run tests, which are included in the FitnessGram tests, were carried out. The SPSS 20 program was used for analysis of the data obtained in the research, the LISREL 8.80 program was utilised for the CFA performed to confirm the structural validity of the HLSBS-II, while for calculation of the effect sizes, the G*Power 3.1.9.7 program was used. To describe the data gathered in the research, arithmetic means and standard deviation values were used. For determining the methods to be used for data analysis, first of all, the data were tested for normal distribution. In line with the results obtained, it was considered appropriate to use parametric tests for analysing the data obtained from the HLSBS-II. To test whether the differences observed between groups were statistically significant, independent samples t-test was performed; to test whether the differences between pretest and posttest scores were statistically significant, dependent samples t-test was carried out; and finally, to test the joint effect of group and measure, two-way mixed measures ANOVA was performed. For analysis of the data obtained in the FitnessGram tests, it was deemed appropriate to use non-parametric tests. Accordingly, to test whether the differences observed between groups were statistically significant, the Mann-Whitney U test was used, while the Wilcoxon signed-rank test was used to test whether the differences between pretest and posttest scores were statistically significant. As a result, following the physical education and sport lessons conducted with the theme of health-related physical activity in the experimental group, and the skills-based physical education and sport lessons implemented in the control group, a significant difference in students' posttest scores related to healthy lifestyle behaviours was found in favour of the experimental group. It was seen that this significant difference appeared in posttest scores obtained in the general scale as well as in the nutrition, health responsibility and physical activity sub-factors, whereas there was no significant difference between groups in terms of posttest scores in the interpersonal relations, stress management and spiritual growth sub-factors. In the study, a significant difference was also determined between the experimental group's pretest and posttest scores for healthy lifestyle behaviours in favour of the posttest scores. As a result of the analyses that were made, it was seen that this significant difference appeared in posttest scores obtained in the general scale as well as in the nutrition, health responsibility and physical activity sub-factors; while there was no significant difference between pretest and posttest scores in the interpersonal relations, stress management and spiritual growth sub-factors. For students in the control group, however, a significant difference was not observed between students' pretest and posttest scores for healthy lifestyle behaviours in either the general scale or its sub-factors, with the exception of the stress management sub-factor. In the analyses that were made to determine whether changes in scores occurring between pretest and posttest scores for healthy lifestyle behaviours of experimental and control groups showed a significant difference, it was seen that the joint effect of group x measure was significant in terms of scores obtained in the general scale and in the sub-factors of health responsibility, physical activity and nutrition. When posttest scores for physical performance were examined, a significant difference was found between groups in terms of scores for right leg flexibility, push-up and 20 meter shuttle run. Moreover, in the experimental group, a significant difference was found between pretest and posttest scores obtained in all dimensions of physical performance in favour of posttest scores; in the control group, too, a significant difference was revealed between pretest and posttest scores obtained in all dimensions of physical performance, with the exception of body mass index measurement, in favour of posttest scores. However, when effect sizes were examined, it was determined that the effect in the control group was small, while the effect in the experimental group was medium. In this context, it was determined that the positive effect of physical education and sport lessons with the theme of health-related physical activity on both the healthy lifestyle behaviours and physical performances of high school students was greater than that of skills-based physical education and sport lessons.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    377850

    Effect of health related fitness physical education intervention on 9th grade students'health related fitness knowledge, physical activity and physical fitness levels

    Sağlıkla ilgili fiziksel aktivite temalı beden eğitimi dersinin 9.sınıf öğrencilerinin bilgi seviyesi,fiziksel aktivite seviyesi ve fiziksel performans seviyelerine etkisi

    YASİN AKINCI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    SporOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SADETTİN KİRAZCI

  2. Tez No

    32593

    Ülkemiz koşullarında yaşlılık ve yaşlının sosyal uyumu (Alan araştırması)

    Başlık çevirisi yok

    HALİDE KOCA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Halk Sağlığıİstanbul Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YAKUT IRMAK ÖZDEN

  3. Tez No

    507633

    İstanbul Büyükşehir Spor Kulübü voleybol branşında 12-16 yaş grupları sporcularının beslenme bilgi düzeylerinin incelenmesi

    The research of the knowledge level about nutrition of sports men from age group of 12-16 in the volleyball teams of Istanbul Buyuksehir Sports Club

    GÖKHAN TEPECİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Beslenme ve Diyetetikİstanbul Gelişim Üniversitesi

    Antrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA NİZAMLIOĞLU

  4. Tez No

    361320

    Bir devlet hastanesinde ameliyathane, yoğun bakım ve acil serviste çalışanların güvenliği açısından risklerin belirlenmesi

    Identifing the risks to the security of health staff working at operation rooms, emergency services and intensive care units of state owned hospitals

    SÜLEYMAN SOUKSU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    HemşirelikDokuz Eylül Üniversitesi

    Sağlık Bilimleri Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. BAHATTİN TAYLAN

    PROF. DR. TONAY İNCEBOZ

  5. Tez No

    192306

    Mobil telefon kullanımına bağlı oluşan 900-1800 mhz radyo frekans dalgalarının meydana getirdiği elektromanyetik alanın iliak kanat kemik mineral yoğunluğuna etkisi

    The effect of electromagnetic fields on bone mineral density of iliac bone produced by 900-1800 mhz radio frequency waves dependent on cellular phone usage

    BEŞİR ANDAÇ AKSOY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Ortopedi ve TravmatolojiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. NEVRES HÜRRİYET AYDOĞAN

Geri Dön