Assessment of population based cognitive impairment and defining associated risk factors in istanbul
İstanbul'da toplum tabanli kognitif bozukluk değerlendirmesi ve i̇lgili risk faktörlerinin belirlenmesi
- Tez No: 665975
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HALE ARIK TAŞYIKAN, DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİDE RENGİN BİLGEN AKDENİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: yaşlanma, ACE-R skoru, kognitif bozukluk, risk faktörleri, ageing, ACE-R score, cognitive impairment, risk factors
- Yıl: 2020
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Dünya nüfusu ve bununla birlikte Türkiye nüfusu yaşlanmaktadır. Türkiye'de 65 yaş üzeri kişi sayısının gelecek yıllarda artması beklenmektedir. Demans dünyada milyonlarca yaşlı insanı etkileyen yaş ile bağlantılı kronik bir hastalıktır. Türkiye nüfusu için hastalığın dinamiklerini anlamak için İstanbul'da toplum tabanlı kognitif bozukluk değerlendirmesi ve ilgili risk faktörlerinin belirlenmesi çalışmasını gerçekleştirdik. Çalışmamıza İstanbul'da bulunan 4 farklı aile sağlığı merkezinden toplam 200 kişi (kadın=95, erkek=105) dahil olmuştur. Kişilere sosyo-demgrafik, ACE-R (Addenbrook Kognitif Muayenesi), GDÖ-15 (Geriyatrik Depresyon Ölçeği), İFA (İşlevsel Faaliyetler Anketi) ve Uluslararası Fiziksel Aktivite (kısa form) testleri uygulanmıştır. Bulunan sonuçlar SPSS 25 programında analiz edilmiştir. Bağımsız t-testi iki grup ve tek yönlü varyans analizi (anova) ikiden fazla grup arasındaki ACE-R skor ortalama farkının belirlenmesi için kullanılmıştır. Ortalamaları arasında fark yaratan grubu bulmak için ise Bonferroni ikili karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır. p değerinin 0.05 (p ˂ 0.05)'nin altı istatistik olarak anlamlı olarak kabul edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre düşük eğitim düzeyi (p=0.000 ve ortalama ACE-R skorları 1. 2. ve 3. eğitim grupları için sırasıyla 49.07, 67.83, 78.48), düşük hane halkı geliri (2. eğitim grubu için p=0.003), sosyal izolasyon (2. ve 3. eğitim grupları için sırasıyla p=0.044 ve p=0.047), 8 saatten az uyku süresi (2. eğitim grubu için p=0.022), hafif depresyon (3. eğitim grubu için p=0.024) ve çalışmada yer alan kadınlar grubunda yüksek kolesterol serum düzeyleri için statin kullanımı (3. eğitim grubu için p=0.003) ortalama ACE-R skorları üzerindeki negatif etkisiyle olası risk faktörleri olarak bulunmuştur. Olası risk faktörlerinin yanında, geçmişte hormon replasman tedavisi (2. ve 3. eğitim grupları için sırasıyla p=0.023 ve p=0.006) ve hâlihazırda depresyon tedavisi (2. eğitim grubu için p=0.009) almak kadın çalışma grubu için bilişsel zayıflama yönünden olası koruyucu faktörler olarak bulunmuşlardır. Sonuç olarak çalışmamızda demans için tespit edilen olası risk ve koruyucu faktörlerin daha geniş katılımlı ve Türkiye genelini dahil eden yeni araştırmalarla incelenmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
World population and as well as Turkish population are ageing. Number of people over 65 years old is expecting to increase by the future years in Turkey. Dementia is age-related chronic disease which effects millions of elder people worldwide. In order to understand the dynamics of dementia for Turkish population, we have conducted population based study to evaluate the cognitive impairment and define associated risk factors. 200 subjects (female=95, male=105) have enrolled to the study from 4 different primary care centers in Istanbul. Socio-demographic, ACE-R (Addenbrook Cognitive Examination) and GDS-15 (Geriatric Depression Scale), FAQ (Functional Activities Questionnaire) and IPAQ-short (International Physical Activity Questionnaire) surveys have been applied to the subjects. Results found have been analyzed by using SPSS 25 package program. Independent t-test was used to determine the difference between two groups and one way analysis of variance (anova) was used to compare more than two group mean. Bonferroni paired comparison test was used in order to find the distinctive group between ACE-R score means. p value is smaller than 0.05 (p ˂ 0.05) was accepted as statistically significant. Study results show that low education level (p=0.000 and mean ACE-R scores respectively for 1, 2 and 3 education groups are 49.07, 67.83, 78.48), low household income (p=0.003 for the education group 2), loneliness ( respectively p=0.044 and p=0.047 for the education groups 2 and 3), sleep duration less than 8 hours (p=0.022 for the education group 2), mild depression (p=0.024 for the education group 3) and for the females in our study taking statins for treatment of high cholesterol serum levels (p=0.003 for the education group 3) have been found possible risk factors that may have negative effect on mean ACE-R scores. In contrast to these possible risk factors, having hormone replacement therapy (respectively p=0.023 and p=0.006 for the education groups 2 and 3) and depression treatment (p=0.009 for the education group 2) for females may have protective effect against cognitive decline. In conclusion, our results related to risk and protective factors should need to be investigated with further studies that include more subjects and cover entire cities of Turkey.
Benzer Tezler
- Toplum temelli bir örneklemde psikoz benzeri yaşantıların bilişsel işlevlerle ilişkisi
The relation between psychosis like experiences and cognitive functions in a population based sample
NESLİ ZAĞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiKlinik Sinir Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA BİNNUR AKDEDE
- Pandemi sürecinin yaşlı bireylerin bilişsel performansları üzerindeki rolü
The role of the pandemic process on cognitive performance of elderly individuals
ELİF PELİNSU US
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Nörolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiBilişsel Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN ERKAN OĞUL
- İşlevsellik, yetiyitimi ve sağlığın uluslararası sınıflandırılması kapsamında 65 yaş ve üstü bireylerde sağlıkla ilgili sık rastlanılan sorunların ıcf kontrol listesi ve çeşitli ölçekler kullanılarak belirlenmesi
Identification of common health related problems in people who are 65 years or older using the international classification of functioning disability and health checklist and various measurement tools
BAHAR TEKSÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyonİstanbul ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDAN ORAL
- Alzheimer demans hastalarında beyin manyetik rezonans görüntüleme volumetri ölçümleri ile nöropsikolojik testlerin ve beyin omurilik sıvısı biyobelirteçlerinin karşılaştırılması
CSF biomarkers, neuropsychologic assessment (NPA) and magnetic resonance imaging (MRI) volumetry in Alzheimer's disease
ANIL TANBUROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiDahili Tıp Bilimleri Bölümü
PROF. DR. GÖRSEV YENER
- Geriatrik yaş grubunda maskeli hipertansiyonun kognitif fonksiyonlarla ilişkisi
Relationship between masked hypertension and cognitive functions in geriatric population
MERT EŞME
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
GeriatriHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU BALAM YAVUZ